Tuesday, September 04 2007
Συνέντευξη στον ΧΡΟΝΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ
Η άνοδος μιας νέας καπιταλιστικής τάξης και ενός νέου τύπου κρατικού σχηματισμού αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης. Η διεθνής κινητικότητα του κεφαλαίου επέτρεψε την αναδιοργάνωση της παραγωγής σε παγκόσμια κλίμακα και τη μεγιστοποίηση του κέρδους σε πρωτοφανή επίπεδα. Η άνοδος του υπερεθνικού κράτους αποτελεί την πολιτική αντιστοιχία στην οικονομική αναδιοργάνωση του καπιταλισμού. Στα νέα πολιτικά δρώμενα, η ηγεμονία ασκείται πλέον όχι από ένα συγκεκριμένο κράτος, αλλά από μια νέα παγκόσμια τάξη, τα μέλη της οποίας, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους, έχουν κοινά συμφέροντα και κοινό τρόπο ζωής και συνεργάζονται μέσω των αναπτυσσόμενων υπερεθνικών δικτύων.
Τα παραπάνω τονίζει σε συνέντευξή του στην «Οικονομία» ο αμερικανός κοινωνικός επιστήμονας William Robinson, καθηγητής Κοινωνιολογίας, Παγκόσμιων και Διεθνών Σπουδών και Λατινοαμερικανικών Μελετών στο University of California-Santa Barbara και συγγραφέας πολλών έργων, όπως «Κριτικές μελέτης για την παγκοσμιοποίηση» (2005), «Μια θεωρία του παγκόσμιου καπιταλισμού: παραγωγή, τάξεις και κράτος σε έναν υπερεθνικό κόσμο» (2004) και «Υπερεθνικές συγκρούσεις: Κεντρική Αμερική, κοινωνική αλλαγή και παγκοσμιοποίηση» (2003).
*Τι ακριβώς καινούριο υπάρχει σήμερα στον καπιταλισμό;
*Το βασικό χαρακτηριστικό είναι η άνοδος ενός πραγματικού υπερεθνικού κεφαλαίου και ενός νέου παγκόσμιου συστήματος παραγωγής. Η παραγωγή έχει τεμαχιστεί σε αμέτρητες συνεχώς μεταβαλλόμενες φάσεις, που διασκορπίζονται προς όλο τον πλανήτη. Η εθνική οικονομία της κάθε χώρας έχει πλέον ενσωματωθεί στην παγκόσμια οικονομία και αποτελεί συστατικό στοιχείο του ευρύτερου συστήματος παγκόσμιας παραγωγής. Επιπλέον, υπάρχει τώρα ένα παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα. Το χρηματοοικονομικό κεφάλαιο είναι το πιο ευκίνητο και διεθνοποιημένο κομμάτι του κεφαλαίου. Υπάρχει στον κυβερνοχώρο, όπου δεν επικρατούν σύνορα και έτσι αντιμετωπίζει ελάχιστους, έως ανύπαρκτους, κρατικούς ελέγχους. Το χρηματικό κεφάλαιο υποτάσσει το σταθερό κεφάλαιο.
*Ισχυρίζεσθε ότι έχει πάψει πλέον να υπάρχει εθνικό ή
περιφερειακό κεφάλαιο;
*Οχι, αλλά το υπερεθνικό κεφάλαιο είναι τώρα το ηγεμονικό μέρος του κεφαλαίου σε παγκόσμια κλίμακα. Υπερεθνικά προσανατολισμένες καπιταλιστικές ομάδες και ελίτ είναι παρούσες σε όλες τις χώρες. Αυτές και οι γραφειοκρατικοί σύμμαχοί τους ασκούν ιδιαίτερη επιρροή, εάν όχι ολοκληρωτικό έλεγχο, στους περισσότερους κρατικούς μηχανισμούς στον κόσμο. Υπαγορεύουν συχνά την πολιτική.
*Μπορούμε επίσης να μιλάμε για μια διεθνή εργατική τάξη;
*Ναι. Υπάρχει μια διεθνής εργατική τάξη που λειτουργεί τα εργοστάσια, τα αγροκτήματα και τα γραφεία της παγκόσμιας οικονομίας. Οι άνθρωποί της μπορούν να βρεθούν στα maquiladoras, στα αγροβιομηχανικά συγκροτήματα, στις στρατιές των εργαζομένων στις υπηρεσίες. Εντούτοις, η διεθνής εργατική τάξη διαχωρίζεται σύμφωνα με εθνικές και φυλετικές προελεύσεις. Η συνεχής ύπαρξη του έθνους-κράτους χρησιμεύει, ώστε να διαστρεβλώνεται η συνείδηση και η υποκειμενική εμπειρία της διεθνούς εργατικής τάξης. Αντίθετα, η υπερεθνική καπιταλιστική τάξη είναι μία ταξική ομάδα με μια υποκειμενική συνείδηση του εαυτού της και των συμφερόντων της. Τα μέλη της όλο και περισσότερο αναπτύσσουν μια υπερεθνική ταξική συνείδηση. Είναι μία «τάξη για τον εαυτό της», όπως θα έλεγε ο Μαρξ, ενώ η διεθνής εργατική τάξη είναι «τάξη καθεαυτή», αλλά όχι ακόμη «τάξη για τον εαυτό της».
*Πού βρίσκεται η πραγματική πολιτική δύναμη σ' αυτή τη
νέα μορφή παγκόσμιου καπιταλισμού;
*Ρωτάτε πώς ασκεί πολιτική εξουσία η υπερεθνική καπιταλιστική τάξη; Ενας τρόπος είναι να χρησιμοποιεί τους υπάρχοντες κρατικούς μηχανισμούς σε κάθε χώρα. Αλλος τρόπος είναι ο μετασχηματισμός των διεθνών οργανισμών, όπως τα Ηνωμένα Εθνη, και η δημιουργία νέων, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Το υπερεθνικό κεφάλαιο προσπαθεί να μετατρέψει τη δομική δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας σε άμεση πολιτική εξουσία μέσω αυτού του υπερεθνικού κρατικού μηχανισμού και έτσι να επιβληθεί στην κάθε ξεχωριστή χώρα και στην εργατική τάξη της. Οι υπερεθνικοί οργανισμοί προσπαθούν να συντονίσουν τον παγκόσμιο καπιταλισμό και να επιβάλουν την καπιταλιστική κυριαρχία πέρα από τα εθνικά σύνορα. Αυτό ακριβώς κάνει το ΔΝΤ με την επιβολή των δομικών αναπροσαρμογών: ανοίγει την εθνική οικονομία για τη διείσδυση του υπερεθνικού κεφαλαίου, υποτάσσοντας την εγχώρια εργατική τάξη.
*Πώς θα ερμηνεύατε την προσπάθεια των ΗΠΑ για ηγεμονία
και παγκόσμια επέκταση;
*Οι πρόσφατες αμερικανικές πολιτικές, όπως η επιβολή των νεοφιλελεύθερων προγραμμάτων δομικής προσαρμογής, χρησιμοποιούνται ώστε να διευρύνουν περαιτέρω το άνοιγμα των οικονομιών στο υπερεθνικό κεφάλαιο. Το ΔΝΤ και οι άλλοι υπερεθνικοί οργανισμοί δεν ενεργούν ως απλά όργανα του «αμερικανικού ιμπεριαλισμού». Δεν γνωρίζω ούτε ένα πρόγραμμα δομικής προσαρμογής του ΔΝΤ που να δημιουργεί όρους που ευνοούν το «αμερικανικό» κεφάλαιο, για πρόσβαση στις αγορές μιας χώρας. Στόχος είναι το άνοιγμα της οικονομίας για τους καπιταλιστές από κάθε γωνιά της Γης.
*Δηλαδή, το αμερικανικό κράτος λειτουργεί προς όφελος
όλων των υπερεθνικών καπιταλιστικών συμφερόντων;
*Ναι, έχει προσπαθήσει να διαδραματίσει έναν ηγετικό ρόλο εκ μέρους των υπερεθνικών καπιταλιστικών συμφερόντων. Το ότι είναι όλο και περισσότερο ανίκανο να διαδραματίσει αυτό το ρόλο, δεν έχει να κάνει με αυξημένες εθνικές αντιμαχίες, αλλά με τη δυσκολία της αποστολής λόγω της κρίσης του παγκόσμιου καπιταλισμού.
*Ποια συγκεκριμένα νέα προβλήματα παράγει αυτή η νέα
μορφή παγκοσμιότητας;
*Το σύστημα είναι σε χάος. Οι αντιφάσεις του είναι εκρηκτικές και η ανθρωπότητα είναι σε σοβαρό κίνδυνο. Ένα οικολογικό ολοκαύτωμα έχει ήδη αρχίσει. Εάν δεν κάνουμε πίσω από το βάραθρο, πολύ σύντομα μπορεί να έχουμε καταστροφικές συνέπειες. Η δεκαετία του '80 είδε μια αποκατάσταση των κερδών έπειτα από την πτώση της δεκαετίας του '70. Υπήρξε ένα ογκώδες κύμα υπερεθνικής επένδυσης στη δεκαετία του '80 και τη δεκαετία του '90, που οδήγησε σε υπερπαραγωγή. Το κεφάλαιο άρχισε όλο και περισσότερο να επιδιώκει επενδυτικές διεξόδους μέσω χρηματοοικονομικής κερδοσκοπίας - ο διαβόητος «καπιταλισμός καζίνο». Η αστάθεια της χρηματοοικονομικής κερδοσκοπίας ενώπιον της υπερσυσσώρευσης οδήγησε μετά το 1995 σε αλλεπάλληλες διεθνείς χρηματοικονομικές κρίσεις και στην παγκόσμια ύφεση του 2001-02. Σε αυτό το σημείο αυξάνονται οι δομικές και πολιτικές πιέσεις στο σύστημα και οδηγούν προς μια στρατιωτικοποίηση της παγκόσμιας συσσώρευσης. Το αμερικανικό κράτος, ως εγγυητής του συστήματος, επιδίωξε να βρει νέες εξόδους για το παγκόσμιο πλεόνασμα μέσω ενός στρατιωτικού κεϊνσιανισμού και μιας πολεμικής κινητοποίησης, μέσω της «δημιουργικής καταστροφής» του πολέμου. Από τη δεκαετία του '90 μέχρι σήμερα βλέπουμε μια μετατόπιση στον άξονα της συσσώρευσης, από τον υπολογιστή και την τεχνολογία πληροφοριών, μαζί με την χρηματοοικονομική κερδοσκοπία σε μετοχές, ακίνητη περιουσία κ.ο.κ, σε ένα στρατιωτικο- βιομηχανο- πετρέλαιο- κατασκευαστικό- μηχανολογικό σύμπλεγμα.
*Πώς θα απαντούσατε στο επιχείρημα ότι η παγκοσμιοποίηση
έχει οδηγήσει πολλές χώρες μακριά από την υπανάπτυξη;
*Αυτοί που προβάλλουν αυτό το επιχείρημα, αγνοούν την ταξική πόλωση, τις σχέσεις ισχύος και την κοινωνική ανισότητα σε κάθε έθνος-κράτος. Η παγκοσμιοποίηση έχει μετατρέψει πολλούς ανθρώπους στο Νότο σε καταναλωτές στην παγκόσμια αγορά και διαδίδει τον πολιτισμό του παγκόσμιου καπιταλισμού σε όλο του το μεγαλείο -με τον ακραίο ατομικισμό, τον καταναλωτισμό, τη χυδαιότητά του. Αλλά έχει παραγάγει την προς τα κάτω κινητικότητα, την περιθωριοποίηση και τη φτώχεια για πολύ περισσότερους. Οι παγκόσμιες ανισότητες στις μέρες μας έχουν φθάσει σε πρωτοφανείς αναλογίες. Το 20% του πληθυσμού πάει μπροστά, αλλά το 80% μένει πίσω. Ο παγκόσμιος Νότος είναι όλο και περισσότερο διασκορπισμένος σε όλο το μήκος και το πλάτος του πλανήτη. Το ίδιο και ο παγκόσμιος Βορράς.
*Ποιες βιώσιμες στρατηγικές βλέπετε απέναντι στην
πρόκληση του υπερεθνικού καπιταλισμού;
*Η κοινωνική δικαιοσύνη απαιτεί μια μορφή υπερεθνικής κοινωνικής διακυβέρνησης γύρω από το παγκόσμιο σύστημα παραγωγής και κεφαλαίου. Αυτό θα ήταν ένα πρώτο βήμα προς μια ριζική ανακατανομή του πλούτου και της ισχύος προς τις φτωχές πλειοψηφίες. Ένα τέτοιο νέο πρόγραμμα ανακατανομής του πλούτου θα απαιτούσε την ανατροπή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών στο επίπεδο του εθνο-κράτους. Αλλά η ανακατανομή του πλούτου δεν είναι αρκετή. Πρέπει να συνδεθεί με το μετασχηματισμό των ταξικών και ιδιοκτησιακών σχέσεων. Εστίες αντι-ηγεμονίας εμφανίζονται τώρα πιο ξεκάθαρα, π.χ. στην Λατινική Αμερική γύρω από τη Βενεζουέλα. Η πρόκληση είναι πώς να μετατραπεί ένα παγκόσμιο κίνημα αντίστασης σε ένα ενεργό παγκόσμιο πρόγραμμα αλλαγής. Μια εναλλακτική προς τον παγκόσμιο καπιταλισμό θα μπορούσε να είναι ένα υπερεθνικό πολιτικό πρόγραμμα, που να περιλαμβάνει την διεθνοποίηση των εργατικών συνδικάτων, υπερεθνικά κοινωνικά κινήματα, υπερεθνικές πολιτικές οργανώσεις κ.ο.κ.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Φύλλο Κυριακής
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - 12/08/2007
Συνέντευξη στον ΧΡΟΝΗ ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΥ
Η άνοδος μιας νέας καπιταλιστικής τάξης και ενός νέου τύπου κρατικού σχηματισμού αποτελούν τα κύρια χαρακτηριστικά της σύγχρονης παγκοσμιοποίησης. Η διεθνής κινητικότητα του κεφαλαίου επέτρεψε την αναδιοργάνωση της παραγωγής σε παγκόσμια κλίμακα και τη μεγιστοποίηση του κέρδους σε πρωτοφανή επίπεδα. Η άνοδος του υπερεθνικού κράτους αποτελεί την πολιτική αντιστοιχία στην οικονομική αναδιοργάνωση του καπιταλισμού. Στα νέα πολιτικά δρώμενα, η ηγεμονία ασκείται πλέον όχι από ένα συγκεκριμένο κράτος, αλλά από μια νέα παγκόσμια τάξη, τα μέλη της οποίας, ανεξάρτητα από την εθνικότητά τους, έχουν κοινά συμφέροντα και κοινό τρόπο ζωής και συνεργάζονται μέσω των αναπτυσσόμενων υπερεθνικών δικτύων.
Τα παραπάνω τονίζει σε συνέντευξή του στην «Οικονομία» ο αμερικανός κοινωνικός επιστήμονας William Robinson, καθηγητής Κοινωνιολογίας, Παγκόσμιων και Διεθνών Σπουδών και Λατινοαμερικανικών Μελετών στο University of California-Santa Barbara και συγγραφέας πολλών έργων, όπως «Κριτικές μελέτης για την παγκοσμιοποίηση» (2005), «Μια θεωρία του παγκόσμιου καπιταλισμού: παραγωγή, τάξεις και κράτος σε έναν υπερεθνικό κόσμο» (2004) και «Υπερεθνικές συγκρούσεις: Κεντρική Αμερική, κοινωνική αλλαγή και παγκοσμιοποίηση» (2003).
*Τι ακριβώς καινούριο υπάρχει σήμερα στον καπιταλισμό;
*Το βασικό χαρακτηριστικό είναι η άνοδος ενός πραγματικού υπερεθνικού κεφαλαίου και ενός νέου παγκόσμιου συστήματος παραγωγής. Η παραγωγή έχει τεμαχιστεί σε αμέτρητες συνεχώς μεταβαλλόμενες φάσεις, που διασκορπίζονται προς όλο τον πλανήτη. Η εθνική οικονομία της κάθε χώρας έχει πλέον ενσωματωθεί στην παγκόσμια οικονομία και αποτελεί συστατικό στοιχείο του ευρύτερου συστήματος παγκόσμιας παραγωγής. Επιπλέον, υπάρχει τώρα ένα παγκόσμιο χρηματοοικονομικό σύστημα. Το χρηματοοικονομικό κεφάλαιο είναι το πιο ευκίνητο και διεθνοποιημένο κομμάτι του κεφαλαίου. Υπάρχει στον κυβερνοχώρο, όπου δεν επικρατούν σύνορα και έτσι αντιμετωπίζει ελάχιστους, έως ανύπαρκτους, κρατικούς ελέγχους. Το χρηματικό κεφάλαιο υποτάσσει το σταθερό κεφάλαιο.
*Ισχυρίζεσθε ότι έχει πάψει πλέον να υπάρχει εθνικό ή
περιφερειακό κεφάλαιο;
*Οχι, αλλά το υπερεθνικό κεφάλαιο είναι τώρα το ηγεμονικό μέρος του κεφαλαίου σε παγκόσμια κλίμακα. Υπερεθνικά προσανατολισμένες καπιταλιστικές ομάδες και ελίτ είναι παρούσες σε όλες τις χώρες. Αυτές και οι γραφειοκρατικοί σύμμαχοί τους ασκούν ιδιαίτερη επιρροή, εάν όχι ολοκληρωτικό έλεγχο, στους περισσότερους κρατικούς μηχανισμούς στον κόσμο. Υπαγορεύουν συχνά την πολιτική.
*Μπορούμε επίσης να μιλάμε για μια διεθνή εργατική τάξη;
*Ναι. Υπάρχει μια διεθνής εργατική τάξη που λειτουργεί τα εργοστάσια, τα αγροκτήματα και τα γραφεία της παγκόσμιας οικονομίας. Οι άνθρωποί της μπορούν να βρεθούν στα maquiladoras, στα αγροβιομηχανικά συγκροτήματα, στις στρατιές των εργαζομένων στις υπηρεσίες. Εντούτοις, η διεθνής εργατική τάξη διαχωρίζεται σύμφωνα με εθνικές και φυλετικές προελεύσεις. Η συνεχής ύπαρξη του έθνους-κράτους χρησιμεύει, ώστε να διαστρεβλώνεται η συνείδηση και η υποκειμενική εμπειρία της διεθνούς εργατικής τάξης. Αντίθετα, η υπερεθνική καπιταλιστική τάξη είναι μία ταξική ομάδα με μια υποκειμενική συνείδηση του εαυτού της και των συμφερόντων της. Τα μέλη της όλο και περισσότερο αναπτύσσουν μια υπερεθνική ταξική συνείδηση. Είναι μία «τάξη για τον εαυτό της», όπως θα έλεγε ο Μαρξ, ενώ η διεθνής εργατική τάξη είναι «τάξη καθεαυτή», αλλά όχι ακόμη «τάξη για τον εαυτό της».
*Πού βρίσκεται η πραγματική πολιτική δύναμη σ' αυτή τη
νέα μορφή παγκόσμιου καπιταλισμού;
*Ρωτάτε πώς ασκεί πολιτική εξουσία η υπερεθνική καπιταλιστική τάξη; Ενας τρόπος είναι να χρησιμοποιεί τους υπάρχοντες κρατικούς μηχανισμούς σε κάθε χώρα. Αλλος τρόπος είναι ο μετασχηματισμός των διεθνών οργανισμών, όπως τα Ηνωμένα Εθνη, και η δημιουργία νέων, όπως ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου. Το υπερεθνικό κεφάλαιο προσπαθεί να μετατρέψει τη δομική δύναμη της παγκόσμιας οικονομίας σε άμεση πολιτική εξουσία μέσω αυτού του υπερεθνικού κρατικού μηχανισμού και έτσι να επιβληθεί στην κάθε ξεχωριστή χώρα και στην εργατική τάξη της. Οι υπερεθνικοί οργανισμοί προσπαθούν να συντονίσουν τον παγκόσμιο καπιταλισμό και να επιβάλουν την καπιταλιστική κυριαρχία πέρα από τα εθνικά σύνορα. Αυτό ακριβώς κάνει το ΔΝΤ με την επιβολή των δομικών αναπροσαρμογών: ανοίγει την εθνική οικονομία για τη διείσδυση του υπερεθνικού κεφαλαίου, υποτάσσοντας την εγχώρια εργατική τάξη.
*Πώς θα ερμηνεύατε την προσπάθεια των ΗΠΑ για ηγεμονία
και παγκόσμια επέκταση;
*Οι πρόσφατες αμερικανικές πολιτικές, όπως η επιβολή των νεοφιλελεύθερων προγραμμάτων δομικής προσαρμογής, χρησιμοποιούνται ώστε να διευρύνουν περαιτέρω το άνοιγμα των οικονομιών στο υπερεθνικό κεφάλαιο. Το ΔΝΤ και οι άλλοι υπερεθνικοί οργανισμοί δεν ενεργούν ως απλά όργανα του «αμερικανικού ιμπεριαλισμού». Δεν γνωρίζω ούτε ένα πρόγραμμα δομικής προσαρμογής του ΔΝΤ που να δημιουργεί όρους που ευνοούν το «αμερικανικό» κεφάλαιο, για πρόσβαση στις αγορές μιας χώρας. Στόχος είναι το άνοιγμα της οικονομίας για τους καπιταλιστές από κάθε γωνιά της Γης.
*Δηλαδή, το αμερικανικό κράτος λειτουργεί προς όφελος
όλων των υπερεθνικών καπιταλιστικών συμφερόντων;
*Ναι, έχει προσπαθήσει να διαδραματίσει έναν ηγετικό ρόλο εκ μέρους των υπερεθνικών καπιταλιστικών συμφερόντων. Το ότι είναι όλο και περισσότερο ανίκανο να διαδραματίσει αυτό το ρόλο, δεν έχει να κάνει με αυξημένες εθνικές αντιμαχίες, αλλά με τη δυσκολία της αποστολής λόγω της κρίσης του παγκόσμιου καπιταλισμού.
*Ποια συγκεκριμένα νέα προβλήματα παράγει αυτή η νέα
μορφή παγκοσμιότητας;
*Το σύστημα είναι σε χάος. Οι αντιφάσεις του είναι εκρηκτικές και η ανθρωπότητα είναι σε σοβαρό κίνδυνο. Ένα οικολογικό ολοκαύτωμα έχει ήδη αρχίσει. Εάν δεν κάνουμε πίσω από το βάραθρο, πολύ σύντομα μπορεί να έχουμε καταστροφικές συνέπειες. Η δεκαετία του '80 είδε μια αποκατάσταση των κερδών έπειτα από την πτώση της δεκαετίας του '70. Υπήρξε ένα ογκώδες κύμα υπερεθνικής επένδυσης στη δεκαετία του '80 και τη δεκαετία του '90, που οδήγησε σε υπερπαραγωγή. Το κεφάλαιο άρχισε όλο και περισσότερο να επιδιώκει επενδυτικές διεξόδους μέσω χρηματοοικονομικής κερδοσκοπίας - ο διαβόητος «καπιταλισμός καζίνο». Η αστάθεια της χρηματοοικονομικής κερδοσκοπίας ενώπιον της υπερσυσσώρευσης οδήγησε μετά το 1995 σε αλλεπάλληλες διεθνείς χρηματοικονομικές κρίσεις και στην παγκόσμια ύφεση του 2001-02. Σε αυτό το σημείο αυξάνονται οι δομικές και πολιτικές πιέσεις στο σύστημα και οδηγούν προς μια στρατιωτικοποίηση της παγκόσμιας συσσώρευσης. Το αμερικανικό κράτος, ως εγγυητής του συστήματος, επιδίωξε να βρει νέες εξόδους για το παγκόσμιο πλεόνασμα μέσω ενός στρατιωτικού κεϊνσιανισμού και μιας πολεμικής κινητοποίησης, μέσω της «δημιουργικής καταστροφής» του πολέμου. Από τη δεκαετία του '90 μέχρι σήμερα βλέπουμε μια μετατόπιση στον άξονα της συσσώρευσης, από τον υπολογιστή και την τεχνολογία πληροφοριών, μαζί με την χρηματοοικονομική κερδοσκοπία σε μετοχές, ακίνητη περιουσία κ.ο.κ, σε ένα στρατιωτικο- βιομηχανο- πετρέλαιο- κατασκευαστικό- μηχανολογικό σύμπλεγμα.
*Πώς θα απαντούσατε στο επιχείρημα ότι η παγκοσμιοποίηση
έχει οδηγήσει πολλές χώρες μακριά από την υπανάπτυξη;
*Αυτοί που προβάλλουν αυτό το επιχείρημα, αγνοούν την ταξική πόλωση, τις σχέσεις ισχύος και την κοινωνική ανισότητα σε κάθε έθνος-κράτος. Η παγκοσμιοποίηση έχει μετατρέψει πολλούς ανθρώπους στο Νότο σε καταναλωτές στην παγκόσμια αγορά και διαδίδει τον πολιτισμό του παγκόσμιου καπιταλισμού σε όλο του το μεγαλείο -με τον ακραίο ατομικισμό, τον καταναλωτισμό, τη χυδαιότητά του. Αλλά έχει παραγάγει την προς τα κάτω κινητικότητα, την περιθωριοποίηση και τη φτώχεια για πολύ περισσότερους. Οι παγκόσμιες ανισότητες στις μέρες μας έχουν φθάσει σε πρωτοφανείς αναλογίες. Το 20% του πληθυσμού πάει μπροστά, αλλά το 80% μένει πίσω. Ο παγκόσμιος Νότος είναι όλο και περισσότερο διασκορπισμένος σε όλο το μήκος και το πλάτος του πλανήτη. Το ίδιο και ο παγκόσμιος Βορράς.
*Ποιες βιώσιμες στρατηγικές βλέπετε απέναντι στην
πρόκληση του υπερεθνικού καπιταλισμού;
*Η κοινωνική δικαιοσύνη απαιτεί μια μορφή υπερεθνικής κοινωνικής διακυβέρνησης γύρω από το παγκόσμιο σύστημα παραγωγής και κεφαλαίου. Αυτό θα ήταν ένα πρώτο βήμα προς μια ριζική ανακατανομή του πλούτου και της ισχύος προς τις φτωχές πλειοψηφίες. Ένα τέτοιο νέο πρόγραμμα ανακατανομής του πλούτου θα απαιτούσε την ανατροπή των νεοφιλελεύθερων πολιτικών στο επίπεδο του εθνο-κράτους. Αλλά η ανακατανομή του πλούτου δεν είναι αρκετή. Πρέπει να συνδεθεί με το μετασχηματισμό των ταξικών και ιδιοκτησιακών σχέσεων. Εστίες αντι-ηγεμονίας εμφανίζονται τώρα πιο ξεκάθαρα, π.χ. στην Λατινική Αμερική γύρω από τη Βενεζουέλα. Η πρόκληση είναι πώς να μετατραπεί ένα παγκόσμιο κίνημα αντίστασης σε ένα ενεργό παγκόσμιο πρόγραμμα αλλαγής. Μια εναλλακτική προς τον παγκόσμιο καπιταλισμό θα μπορούσε να είναι ένα υπερεθνικό πολιτικό πρόγραμμα, που να περιλαμβάνει την διεθνοποίηση των εργατικών συνδικάτων, υπερεθνικά κοινωνικά κινήματα, υπερεθνικές πολιτικές οργανώσεις κ.ο.κ.
ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΥΠΙΑ
Φύλλο Κυριακής
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ - 12/08/2007
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου