Τις περισσότερες φορές, εντός του ίδιου του κομμουνιστικού κινήματος, προκατασκευασμένες ιδέες που κληρονομήθηκαν από την κυρίαρχη ιδεολογία εμποδίζουν την πλήρη κατανόηση του επαναστατικού προγράμματος. Σε πολλά ουσιώδη ζητήματα δεν είναι η κομμουνιστική θέση, επιβεβαιωμένη από τις εμπειρίες αμέτρητων εργατικών εξεγέρσεων που προτείνεται αλλά μάλλον η σοσιαλδημοκρατική, λασσαλική "παράδοση" (είτε ριζοσπαστικοποιημένη από την λενινιστική ορολογία είτε όχι), δηλαδή, αυτό που η ίδια η αστική τάξη αντιλαμβάνεται για το επαναστατικό κίνημα. Οπότε, πάνω στο θεμελιακό ζήτημα της δημοκρατίας, οι μεγάλοι μύθοι της Γαλλικής Επανάστασης - το αρχέτυπο κάθε αστικής επανάστασης - η Ελευθερία, η Ισότητα, και η Αδελφότητα υποστηρίζονται πλήρως από τους ψευδο-μαρξιστές: θεωρώντας ότι η αστική τάξη πρόδωσε τα ίδια της τα ιδεώδη, αναθέτουν το καθήκον της πραγμάτωσής τους στο προλεταριάτο! Φυσικά, οι αριστεριστές συνεχίζουν να αγωνίζονται για την πλήρη θεμελίωση των δημοκρατικών δικαιωμάτων, για την "τέλεια δημοκρατία". Για αυτούς τους ηλίθιους, η δημοκρατία δεν είναι παρά μία μορφή διακυβέρνησης, για την ακρίβεια η ιδανικότερη μορφή διακυβέρνησης, η οποία όταν τελικά εφαρμοστεί πλήρως, θα εγκαινιάσει μια νέα Χρυσή Εποχή. Έτσι αυτοί οι συκοφάντες πρέπει να εκδημοκρατικοποιήσουν το εκπαιδευτικό σύστημα, την αστυνομία και κάθε Κρατικό μηχανισμό - εν ολίγοις, προσπαθούν να εκδημοκρατικοποιήσουν την δημοκρατία. Η δημοκρατία παρουσιάζεται πάντα ως το ιδεώδες προς επίτευξη, και όλη η μιζέρια μας και η καπιταλιστική καταπίεση είναι ιδωμένα ως το αποτέλεσμα μίας κακιάς ή ανολοκλήρωτης εφαρμογής αυτής της ιερής δημοκρατίας. Για τους ψευτο-μαρξιστές (από τους τροτσκιστές έως τους συμβουλιακούς), η δημοκρατία είναι η καθαρή μορφή, το ιδεώδες που το κεφάλαιο δεν μπορεί να πραγματώσει, αλλά το οποίο το προλεταριάτο τελικά θα μπορούσε, στην μυθική μορφή της "εργατικής δημοκρατίας". Έτσι, απλά αντιθέτουν στην αστική δημοκρατία (που περιορίζει και προδίδει το ιδεώδες) το ιδεώδες που πρέπει να πραγματωθεί: την εργατική δημοκρατία (τροτσκιστική συμβουλιακή εκδοχή), την λαϊκή δημοκρατία (σταλινική εκδοχή) ή πάλι, την άμεση δημοκρατία (ελευθεριακή εκδοχή). Εδώ είναι πάλι, αυτοί οι αιώνιοι ρεφορμιστές του κόσμου οι οποίοι, έχοντας πρώτα προσδιορίσει τον θετικό πόλο του κεφαλαίου ως το ιδεώδες προς επίτευξη - Ελευθερία, Ισότητα, Αδελφότητα - δεν βλέπουν στην σημερινή πραγματικότητα τίποτα παρά το αποτέλεσμα της λανθασμένης εφαρμογής αυτού του ιδεώδους από το μεγάλο κακό κεφάλαιο, τον αρνητικό του πόλο. Όλοι αυτοί οι άνθρωποι δεν μπορούν να καταλάβουν ότι δεν υπάρχει τέτοιο πράγμα όπως το "δημοκρατικό ιδεώδες" ή, για να ακριβολογήσουμε, το δημοκρατικό ιδεώδες είναι απλά η ιδανική εικόνα της πραγματικότητας της καπιταλιστικής δικτατορίας. Και με τον ίδιο τρόπο που η λύση της ουράνιας οικογένειας βρίσκεται στην γήινη οικογένεια, έτσι και λύση της ουράνιας δημοκρατίας (το δημοκρατικό ιδεώδες) βρίσκεται στην γήινη πραγματικότητα της εφαρμογής της, δηλαδή, στην γήινη πραγματικότητα της παγκόσμιας δικτατορίας του κεφαλαίου.
Σε αντίθεση με όλους αυτούς τους απολογητές του συστήματος (ακόμα, και πάνω από όλα, στην μεταρρυθμισμένη μορφή του), οι μαρξιστές καταπιάνονται με την δημοκρατία όχι ως μία μορφή διακυβέρνησης που εφαρμόζεται λιγότερο ή περισσότερο σωστά, αλλά ως ένα περιεχόμενο, ως η δραστηριότητα διαχείρισης - πολιτική - του καπιταλιστικού τρόπου παραγωγής. Έτσι η δημοκρατία (με οποιαδήποτε μορφή: κοινοβουλευτική, βοναπαρτική,...) δεν είναι τίποτα άλλο παρά η διαχείριση του καπιταλισμού. Όπως το έθεσε ο Μαρξ, η αστική τάξη έχει πραγματικά και οριστικά επιτύχει την ελευθερία (να πουλάς την εργατική σου δύναμη ειδάλλως... να πεθάνεις), την αδελφότητα (μεταξύ εξατομικευμένων πολιτών) και την ισότητα (μεταξύ αγοραστών και πωλητών εμπορευμάτων). Η αστική τάξη έχει εκδημοκρατικοποιήσει πλήρως τον κόσμο, εφόσον στον δικό της κόσμο (αυτόν της κυκλοφορίας και ανταλλαγής εμπορευμάτων) η καθαρή δημοκρατία έχει πραγματωθεί. Κυνηγώντας τον μύθο μιας "καλής" δημοκρατίας, όπως κάνουν όλοι οι δημοκράτες (ακόμα και οι "εργατικοί" δημοκράτες) στην πραγματικότητα εξυπηρετείται η ενδυνάμωσή της, ως μία ιδέα και έτσι η πραγμάτωσή της, η καλύτερη "δυνατόν" διαχείριση του καπιταλισμού οποιαδήποτε μορφή κι αν πάρει - κοινοβουλευτική, "εργατική", φασιστική, μοναρχική,... - και η ενδυνάμωση του θεμελίου του συστήματος: η μισθωτή σκλαβιά. Όντως, όπως θα δείξει αυτό το κείμενο, η δημοκρατία δεν είναι μία (ή η "καλύτερη") από τις μορφές διαχείρισης του καπιταλισμού, αλλά είναι το θεμέλιο, η ουσία της καπιταλιστικής διαχείρισης, και αυτό διότι το περιεχόμενου που είναι κοινό στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής - διττός χαρακτήρας του εμπορεύματος εργατική δύναμη - και η ουσίας της δημοκρατίας - φτιάχνουν τα άτομα (individuals), και έτσι η εργατική τους δύναμη εμφανίζεται ως ένα εμπόρευμα. Επομένως, ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής είναι ο πρώτος και ο τελευταίος τρόπος παραγωγής που πρέπει να παρουσιάζει το άτομο ως πολίτη, απόλυτα απομονωμένο, εξατομικευμένο και αλλοτριωμένο στην κοινωνία των ιδιωτών (civil society) - στην κοινωνία των εξατομικευμένων ατόμων (δηλαδή κοινότητα από-ανθρωποποιημένη, που δεν ανήκει στο είδος) - διότι για να αναπτυχθεί ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής, χρειάζεται τους προλετάριους (ελεύθερους από κάθε δεσμό με την γη) να κατέχουν μόνο την εργατική τους δύναμη, και έτσι να είναι πάντα έτοιμοι να πουλήσουν την εργατική τους δύναμη για ένα μισθό (η αξία της οποίας, όπως και κάθε εμπορεύματος, καθορίζεται από τον μέσο κοινωνικά αναγκαίο χρόνο αναπαραγωγής της). Όλη αυτή η διαδικασία εξατομίκευσης και υπαγωγής των ανθρώπινων όντων παράγει ένα από τα πιο αηδιαστικά συμπτώματα του καπιταλισμού: τον ατομικισμό.
Το περιεχόμενο κάθε αστικού κράτους (οποιασδήποτε μορφής) είναι επομένως η δημοκρατία, διότι η δημοκρατία είναι ο καπιταλιστικός τρόπος οργάνωσης εξατομικευμένων προλετάριων που επιδιώκει να τους κάνει να ξερνάνε όλο και περισσότερη αξία. Ο Μαρξ είχε ήδη μαντέψει αυτό το ουσιαστικό περιεχόμενο της δημοκρατίας όταν κριτίκαρε της ιδέες του Χέγκελ για το κράτος:
"Ο Χέγκελ ξεκινάει από το κράτος και κάνει τον άνθρωπο υποκειμενοποιημένο κράτος? η δημοκρατία ξεκινάει από τον άνθρωπο και κάνει το κράτος αντικειμενοποιημένο άνθρωπο. Όπως δεν είναι η θρησκεία που δημιουργεί τον άνθρωπο αλλά ο άνθρωπος που δημιουργεί την θρησκεία, έτσι δεν είναι το σύνταγμα που δημιουργεί τον λαό αλλά ο λαός που δημιουργεί το σύνταγμα. Από μία σκοπιά η σχέση της δημοκρατίας σε όλες τις άλλες μορφές του κράτους είναι σαν την σχέση του Χριστιανισμού σε όλες τις άλλες μορφές της θρησκείας. Ο χριστιανισμός είναι η κατ' εξοχήν θρησκεία, η ουσία της θρησκείας - η αποθέωση του ανθρώπου ως ιδιαίτερη θρησκεία. Παρομοίως, η δημοκρατία είναι η ουσία όλων των κρατικών συνταγμάτων - η κοινωνικοποίηση των ανθρώπων ως ιδιαίτερη κρατική θέσμιση. (...) Ο άνθρωπος δεν υπάρχει για τον νόμο αλλά ο νόμος για τον άνθρωπο - είναι μία ανθρώπινη εκδήλωση? ενώ στις άλλες μορφές του κράτους ο άνθρωπος είναι μία εκδήλωση του νόμου. Αυτή είναι η θεμελιώδες διαφορά της δημοκρατίας."
Μαρξ - Συμβολή στην κριτική της Χεγκελιανής Φιλοσοφίας του Δικαίου
Μέσα από τον Μαρξ, οι υιοθετήσεις και το αμετάβλητο του κομμουνισμού επιβεβαιώνονται όλο και πιο ξεκάθαρα, φθάνοντας σε ρήξη με τον αστικό σοσιαλισμό, τον ρεφορμισμό και την δημοκρατία. Ενίοτε, όμως, υπό το βάρος της αστικής ιδεολογίας, οι κομμουνιστές όντως έπεσαν πίσω στο δημοκρατικό έδαφος. Σε αυτό έκανε κριτική η Ιταλική Αποχική Κομμουνιστική Αριστερά, όταν έγραφε:
"Αν και ήταν ισοπεδωτές ολόκληρης της δημοκρατικής αστικής ιδεολογίας, δεν μπορούμε να αρνηθούμε ότι ο Μαρξ και ο Ένγκελς έδωσαν υπερβολική πίστη στην δημοκρατία σκεπτόμενοι πως η παγκόσμια δυστυχία θα μπορούσε να επιφέρει οφέλη που δεν είχαν ακόμη δυσφημιστεί."
"Avanti" 1918, Διδάγματα από την Νέα Ιστορία
Κι όμως, παρόλα τα λάθη του, το κομμουνιστικό κίνημα πάντοτε διεκδικούσε τον αντι-δημοκρατικό του χαρακτήρα όλο και πιο έντονα, είτε με τον Μπαμπέφ, τον Ντεζάκ και τον Κερντερουά, είτε με τον Μπλανκί (με την γνωστή του "πρόποση του Λονδίνου") και (ορισμένες φορές) με τον Λένιν, είτε με τους Αριστερούς Κομμουνιστές (από την Ιταλία, φυσικά, με τον Μπορντίγκα και την Κομμουνιστική Αριστερά από την Ιταλία που ήταν σε εξορία - αλλά επίσης το KAPD, πτέρυγα Γκόρτερ/Σρόντερ/Ρύλε). Το ερώτημα γίνεται όλο και πιο ξεκάθαρο: πώς να απομακρύνουμε από το κομμουνιστικό πρόγραμμα όλα τα αστικά κατάλοιπα, όλες τις υποχωρήσεις στους αστούς σοσιαλιστές, στους δημοκράτες:
"Ποιό πρόσκομμα είναι αυτό που θέτει σε κίνδυνο τις αυριανές επαναστάσεις; Η αξιοθρήνητη δημοτικότητα όλων αυτών των αστών που μεταμφιέζονται ως ρήτορες... είναι το πρόσκομμα πάνω στο οποίο τσακίστηκαν οι επαναστάσεις του χθες. Για εμάς θα είναι κατάρα εάν η αδυναμία των μαζών επιτρέψει σε αυτούς τους άνδρες να ανέβουν στην εξουσία την ημέρα που η νίκη θα είναι κοντά."
Μπλανκί - 1851
"Η πολιτική ελευθερία είναι μία φάρσα και η χειρότερη μορφή σκλαβιάς (...) Το ίδιο και η πολιτική ισότητα: να γιατί η δημοκρατία πρέπει να γίνει κομματάκια όπως και κάθε άλλη μορφή διακυβέρνησης."
Ένγκελς - Η Πρόοδος της Κοινωνικής Μεταρρύθμισης στην Ήπειρο
Αλλά με την Ιταλική κομμουνιστική Αριστερά το ίδιο το περιεχόμενο της δημοκρατίας (και όχι μόνο η κοινοβουλευτική, εκλεγμένη μορφή κυβέρνησης που ονομάζεται δημοκρατία) καταπιάνεται από μία κομμουνιστική θέση:
"Το εργατικό κίνημα ξεπετάχτηκε ως μία άρνηση της δημοκρατίας (...) Υπάρχει μία θεμελιακή αντίθεση ανάμεσα στους θεσμούς του δημοκρατικού κράτους και την δημιουργία οργανισμών της εργατικής τάξης. Μέσω των πρώτων, το προλεταριάτο προσδένεται στο δημοκρατικό μύθο - μέσω των δεύτερων, οι εργάτες διεκδικούν, σε αντίθεση με την αστική κυβέρνηση, την αντίθετη ιστορική πορεία που τους οδηγεί στην απελευθέρωσή τους."
Bilan - Όργανο της Ιταλικής Φράξιας της διεθνιστικής Κομμουνιστικής αριστεράς
Με τον ίδιο θαυμάσιο τρόπο που το Bilan ανέλυσε τον φασισμό όχι σαν άρνηση της δημοκρατίας (κάτι που σημαίνει την "δικαιολόγηση" του αντιφασισμού, του διαταξικού μετώπου) αλλά, αντιθέτως, ως "διαδικασία εξαγνισμού του δημοκρατικού κράτους", έτσι ο Οκτώβρης - το μηνιαίο όργανο του Διεθνούς Γραφείου των Φράξεων της Κομμουνιστικής Αριστεράς - έβγαλε τα ουσιώδη, θεμελιακά συμπεράσματα:
"Η ιδέα της προλεταριακής δικτατορίας καταστρέφεται οποτεδήποτε συνδέεται, άμεσα ή έμμεσα, με την δημοκρατική αρχή."
Οκτώβρης Νο5 - 1939
Είναι για να συνεχίσουμε αυτό το θεμελιακό έργο της καταστροφής της δημοκρατίας που συνεχίζουμε την αγωνιστική μας δράση. Με αυτό το κείμενο, με όλο το υλικό που έχουμε δημοσιεύσει, επιθυμούμε να δώσουμε στους επαναστάτες αγωνιστές μία σφαιρική ανάλυση που θα μπορέσει να διευκολύνει την συνεχή κομμουνιστική κριτική της δημοκρατίας, συμπεριλαμβανομένων, πάνω απ' όλα, την λεγόμενη "εργατική δημοκρατία" (1).
Γέννηση της δημοκρατίας
Από τις απαρχές της, η δημοκρατία εκφράζει τον διττό της χαρακτήρα όπως η διττή φύση του εμπορεύματος (αξία χρήσης και ανταλλακτική αξία) που αναπτύσσεται παράλληλα μαζί της. Η δημοκρατία είναι και η "εξουσία του λαού", της πλειοψηφίας, των "πληβείων" και η δικτατορική έκφραση της κυρίαρχης τάξης επί της κυριαρχούμενης πλειοψηφίας.Μόλις η φυσική κοινότητα διαλύθηκε μέσω της ανταλλαγής, η δημοκρατία εμφανίζεται ως η μυθική έκφραση μίας "νέας κοινότητας", αναδημιουργώντας έτσι, τεχνητά την πρωτόγονη κοινότητα που μόλις καταστράφηκε: ο λαός ('δήμος' στα Ελληνικά) όντας το σύνολο των πολιτών, ένα σύνολο βασισμένο πάνω στην άρνηση των ταξικών ανταγωνισμών προς συμφέρον μίας αταξικής μάζας που ονομάζεται λαός, το έθνος...Με αυτή την έννοια, η δημοκρατία υπάρχει πραγματικά. Κι όμως υπάρχει μόνο ιδεωδώς (στο βασίλειο των ιδεών) ως ένας μύθος/πραγματικότητα που καμουφλάρει, και έτσι ενδυναμώνει υλικά, την δικτατορική εξουσία της κυρίαρχης τάξης. Έτσι αμέσως μετά την ανάδυσή της, η δημοκρατία αναπτύσσει τον διττό της χαρακτήρα: αποτελεί ταυτόχρονα την ενοποίηση του λαού εντός μίας περιορισμένης, μη-ανθρώπινης κοινότητας (την οποία ονομάζουμε φαντασιακή κοινότητα), και την καταστροφή κάθε προσπάθειας επαναδημιουργίας μίας αληθινής κοινότητας συμφερόντων, δηλαδή, της επανασυγκρότησης μίας τάξης που να αντιτίθεται στην κυρίαρχη (που είναι οργανωμένη σε κράτος). Και ενώ όλες οι εκμεταλλευμένες τάξεις του παρελθόντος οργάνωναν τον αγώνα τους πάνω στην βάση περιορισμένων, τοπικών, μη-οικουμενικών ιστορικών συμφερόντων, τώρα με το προλεταριάτο (η πρώτη τάξη που είναι και εκμεταλλευόμενη και επαναστατική) εμφανίζεται η πρώτη και τελευταία τάξη που έχει ένα οικουμενικό, μη-τοπικό ιστορικό συμφέρον: την απελευθέρωση της ανθρωπότητας.
Εάν μελετήσουμε το αρχέτυπο αυτού που συνήθως δοξάζεται ως δημοκρατία - η Αθηναϊκή δημοκρατία - βλέπουμε μία κοιινωνία διαιρημένη σε ανταγωνιστικές τάξεις στην οποία η πιο εκμεταλλευμένη παραγωγική τάξη - οι σκλάβοι - είναι απλά αποκλεισμένη από την κοινωνία των πολιτών (οι σκλάβοι δεν θεωρούνταν ανθρώπινα όντα, αλλά μόνο ζωική παραγωγική δύναμη), και στην οποία όλα τα μέλη της κυρίαρχης τάξης - οι πολίτες - είχαν την δυνατότητα πρόσβασης στην περίφημη Αθηναϊκή δημοκρατία, εφόσον η διαχείριση "δημόσιων ζητημάτων" (res publica) απαιτεί πολύ ελεύθερο χρόνο, ή με άλλα λόγια, απαιτεί πολλά πλούτη (δηλ. σκλάβους). Με αυτή την έννοια, η ειδίκευση και οι ειδικοί των "δημόσιων ζητημάτων" (διαίρεση της εργασίας, οπότε και διαίρεση σε τάξεις) δημιουργούν την πολιτική: μία ιδιαίτερη σφαίρα αφοσιωμένη στην διαχείριση της πόλης για λογαριασμό του συνόλου του λαού, του έθνους (οπότε και η αναγκαιότητα της μεσολάβησης - δες παρακάτω). Η πολιτική και η δημοκρατία πάνε χέρι-χέρι. Η πολιτική, ως μία διαχωρισμένη σφαίρα, ως η ουσιαστική δραστηριότητα της κυρίαρχης τάξης, υπάρχει μόνο επειδή υπάρχει η δημοκρατία, ακόμα και σε μία στοιχειώδη μορφή. Η πολιτική υπάρχει μόνο μέσω της δημοκρατίας, εφόσον μόνο στις ταξικές κοινωνίες - κοινωνίες στις οποίες οι άνθρωποι είναι διαχωρισμένοι ο ένας από τον άλλο, από την παραγωγή, και έτσι από την ζωή τους - είναι που υπάρχει η ανάγκη της συγκάλυψης των τάξεων (και έτσι της άρνησης των ανταγωνισμών τους) και την ίδια στιγμή της επιβολής της δικτατορίας της κυρίαρχης τάξης. Μία κοινωνία αυτού του είδους απαιτεί έτσι μία κοινωνική μεσολάβηση - την πολιτική - για να "ενοποιήσει" το διαχωρισμένο (ακριβέστερα, για να "προσθέσει" το ένα στο άλλο) για να "ενοποιήσει" αυτά που η κοινωνία έχει διαχωρίσει, και αυτό, μόνο για τα συμφέροντα της κυρίαρχης τάξης. Δημοκρατία σημαίνει πολιτική? η πολιτική στην ουσία της είναι δημοκρατική.
"Εκεί όπου το πολιτικό κράτος έχει φτάσει την αληθινά ανεπτυγμένη μορφή του, ο άνθρωπος διάγει όχι απλώς στην σκέψη, στη συνείδηση, αλλά στην πραγματικότητα, στη ζωή, μία διπλή - μία επουράνια και μία γήινη - ζωή, τη μέσα στην πολιτική κοινότητα όπου θεωρεί τον εαυτό του ως ένα κοινοτικό ον, και στην κοινωνία των ιδιωτών, όπου δρα σαν ιδιώτης άνθρωπος, βλέπει τους άλλους ανθρώπους σαν μέσο, υποβιβάζει τον εαυτό του σε μέσο και γίνεται πιόνι ξένων δυνάμεων. Το πολιτικό κράτος συμπεριφέρεται προς την κοινωνία των ιδιωτών εξίσου πνευματικά, όπως και ο ουρανός προς την γη. Βρίσκεται στην ίδια αντίθεση μ' αυτήν και την υπερνικά με τον ίδιο τρόπο, όπως και η θρησκεία υπερνικά τη στενότητα του γήινου κόσμου, δηλαδή υποχρεωμένο, κι αυτό, να αναγνωρίσει ξανά την κοινωνία των ιδιωτών, να την αποκαταστήσει και να υποταγεί σε αυτήν. Ο άνθρωπος μέσα στην άμεση του πραγματικότητα, μέσα στην κοινωνία των ιδιωτών, είναι ένα γήινο ον. Εδώ, όπου θεωρεί τον εαυτό του και θεωρείται από τους άλλους ως πραγματικό άτομο, είναι ένα απατηλό φαινόμενο. Μέσα στο κράτος, από την άλλη, όπου ο άνθρωπος αναγνωρίζεται σαν ένα ον που ανήκει στο ανθρώπινο είδος, είναι το φανταστικό μέλος μίας πλασματικής πολιτικής εξουσίας, του έχουν αρπάξει την πραγματική ατομική του ζωή και τον γέμισαν με μία εξωπραγματική οικουμενικότητα. (...) Ο διχασμός του ανθρώπου σε δημόσιο και σε ιδιώτη άνθρωπο, η μετατόπιση της θρησκείας από το κράτος στην κοινωνία των ιδιωτών, δεν είναι μία βαθμίδα, είναι η τελείωση της πολιτικής χειραφέτησης. Οπότε η πολιτική χειραφέτηση ούτε καταργεί και ούτε προσπαθεί να καταργήσει την πραγματική θρησκευτικότητα του ανθρώπου. (...) Η εξουσία της θρησκείας είναι η θρησκεία της εξουσίας. (...) Τα μέλη του πολιτικού κράτους είναι θρήσκα, χάρη στη διαρχία που υπάρχει ανάμεσα στην ατομική ζωή και τη ζωή του είδους, ανάμεσα στη ζωή της κοινωνίας των ιδιωτών και την πολιτική ζωή, είναι θρήσκα εφόσον ο άνθρωπος συμπεριφέρεται προς την πολιτική του ζωή που βρίσκεται πέρα από την πραγματική του ατομικότητα, σαν προς την αληθινή του ζωή, είναι θρήσκα στο βαθμό που η θρησκεία είναι εδώ το πνεύμα της κοινωνίας των ιδιωτών, η έκφραση του χωρισμού και της απομάκρυνσης του ανθρώπου από τον άνθρωπο.
Η πολιτική δημοκρατία είναι χριστιανική, γιατί θεωρεί ότι σε αυτήν ο άνθρωπος - όχι μόνο ένας άνθρωπος αλλά ο κάθε άνθρωπος - έχει αξία σαν κυρίαρχο, σαν το ύψιστο ον? πρόκειται όμως για τον άνθρωπο στην τυχαία του ύπαρξη, για τον άνθρωπο όπως βαδίζει και στέκεται, για τον άνθρωπο όπως τον έχει χαλάσει ολόκληρη η οργάνωση της κοινωνίας μας, που έχει χάσει τον εαυτό του, που έχει παραδοθεί στην κυριαρχία απάνθρωπων σχέσεων και στοιχείων, κοντολογίς για τον άνθρωπο που δεν είναι ακόμα πραγματικό ον του ανθρώπινου είδους. Αυτό που για τον χριστιανισμό είναι φανταστική εικόνα, όνειρο, αίτημα του λόγου - η κυριαρχία του ανθρώπου, όμως του ανθρώπου σαν ξένου όντος, ξεχωριστού από τον πραγματικό άνθρωπο - είναι μέσα στην δημοκρατία αισθητή πραγματικότητα, παρόν, εγκόσμια αρχή."
Μαρξ - Το εβραϊκό ζήτημα
Όπως βλέπουμε σε αυτή την μακροσκελή παράθεση από τον Μαρξ, η εμφάνιση μίας διαχωρισμένης σφαίρας - της πολιτικής - ανταποκρίνεται στον ανταγωνισμό, στην αντίθεση ανάμεσα στο "αδιαπαιδαγώγητο, μη-κοινωνικό" αστό άτομο, οργανωμένο σε μία μη-ανθρώπινη κοινότητα - πρόσθεση ατόμων, εξατομικευμένων πολιτών - και στην συγκρότηση μίας πραγματικής κοιινότητας βασισμένης σε κοινά ιστορικά συμφέροντα - στην συγκρότηση του προλεταριάτου σε τάξη, οπότε σε κόμμα - που αρνείται το ελεύθερα σκεπτόμενο άτομμο (και ατομικιστή) με σκοπό την επιβεβαίωση της ειδοποιού ύπαρξης της ανθρωπότητας: την κοινότητα (Gemeinwesen).
H αστική κοινωνία, σύνθεση και προϊόν όλων των ταξικών κοινωνιών του παρελθόντος, είναι πάνω απ' όλα η κοινωνία της πολιτικής (και έτσι της δημοκρατίας) στην οποία όλοι οι πολίτες έχουν, ως αγοραστές και πωλητές εμπορευμάτων, το ίδιο δικαίωμα και καθήκον της διαχείρισης της πόλης και της κοινωνίας, δηλαδή, μιλώντας κοινώς, να "πολιτεύονται". Και ενώ στην Αθηναϊκή δημοκρατία, η πολιτική ήταν προνόμιο της κυρίαρχης τάξης (αφού η δημοκρατία δεν είχε επεκταθεί ακόμη σε όλη την κοινωνία) εις βάρος των σκλάβων, υπό τον καπιταλισμό, στην βασιλεία της πλήρους δημοκρατίας, κάθε προλετάριος πρέπει να "πολιτεύεται", δηλαδή, πρέπει να μεσολαβείται/αντικειμενοποιείται μέσω της πολιτικής. Οι μισθωτοί σκλάβοι είναι και αποστερημένοι από κάθε κοινοτική ζωή (ακόμα και σαν αποκλεισμένοι σκλάβοι), σε αντίθεση με τους Ρωμαίους και Έλληνες προγόνους τους που ήταν αποκλεισμένοι κολλεκτιβικά από την πολιτική σφαίρα, από την δημοκρατία. Οι μισθωτοί σκλάβοι είναι εντελώς εξατομικευμένοι και ενταγμένοι μέσω της δημοκρατίας. Οι αρχαίοι σκλάβοι, όπως και οι δουλοπάροικοι μπορούσαν τουλάχιστον να μοιραστούν ένα κοινό αίσθημα αποκλεισμού (και έτσι να εξεγερθούν - δες τον Σπάρτακο και τις αναρίθμητες χωρικές εξεγέρσεις), οι μισθωτοί σκλάβοι, ως πολίτες - βίαιη άρνηση από την δημοκρατία κάθε προοσπάθειας ανασυγκρότησης μίας ταξικής δύναμης - δεν έχουν αισθήματα πλέον, εκτός από το ότι είναι απλά εμπορεύματα στην σφαίρα της κυκλοφορίας - πολιτικά εμπορεύματα - και ως τέτοια, το ότι είναι ελεύθερα και ίσα. Οι αρχαίοι σκλάβοι ήταν ακόμα - αν και αρνητικά, αφού ήταν σκλάβοι - δεμένοι με μία κοινότητα, με τα εκφυλισμένα απομεινάρια του πρωτόγονου κομμουνισμού (δες την Πόλη του Ηλίου του Σπάρτακου: η "πραγμάτωση" του μύθου της επιστροφής στον πρωτόγονο κομμουνισμό), ενώ οι μοντέρνοι προλετάριοι, υποταγμένοι στην δημοκρατία, δεν έχουν τίποτα πλέον.
Ενάντια σε αυτή την διαδικασία υποταγής των ανθρώπινων όντων στην, και μέσω της, δημοκρατία(ς) και στην μισθοφορική πολιτική της, η κομμουνιστική επανάσταση δεν είναι πολιτική επανάσταση (όπως ήταν η αστική επανάσταση) αλλά μία κοινωνική επανάσταση μέσω της οποίας το προλεταριάτο εκπληρώνει την ύστατη πολιτική πράξη: την διάλυση της διαχωρισμένης σφαίρας που είναι η πολιτική. Κατά αυτό τον τρόπο και η προοπτική του Μαρξ το 1843:
"Η αστική κοινωνία είναι το τέλος της πολιτικής? απορρέει απ' αυτό ότι το προλεταριάτο, αν δεν θέλει να λειτουργήσει εντός του υπάρχον κράτους, σε εχθρικά εδάφη, δεν πρέπει να "πολιτεύεται". Πιο συγκεκριμένα, πρέπει να διεκδικήσει μόνο μία πολιτική πράξη, την καταστροφή της αστικής πολιτικής κοινωνίας, που είναι την ίδια στιγμή μία στρατιωτική πράξη."
Μαρξ - Κριτική της Χεγκελιανής Φιλοσοφίας του Δικαίου
Από την στιγμή που το κομμουνιστικό πρόγραμμα είναι στην ουσία του αντι-δημοκρατικό είναι επομένως αντι-πολιτικό. Απορρίπτει την αστική, πολιτική οπτική μίας "επανάστασης" που θα ήταν μία αλλαγή στον κρατικό μηχανισμό (λασσαλική, σοσιαλδημοκρατική, λενινιστική παράδοση) προς όφελος της αναγκαίας καταστροφής του Κράτους δηλαδή, της πολιτικής.
Στην διαμάχη του με τον Α. Ρούγκε ο Μαρξ ανέπτυξε αυτή την άποψη:
"... μία κοινωνική επανάσταση κατέχει μία ολική άποψη διότι - ακόμα και αν κρατηθεί εντός των ορίων μίας εργοστασιακής περιοχής - αντιπροσωπεύει μία διαμαρτυρία του ανθρώπου ενάντια σε μία απανθρωποποιημένη ζωή, διότι απορρέει από την άποψη του ιδιαίτερου, πραγματικού ατόμου, διότι η κοινότητα από την οποία είναι απομονωμένο το άτομο που αντιδρά, είναι η αληθινή κοινότητα του ανθρώπου, η ανθρώπινη φύση. Σε αντίθεση, η πολιτική ψυχή μίας επανάστασης συνίσταται στην τάση των τάξεων που δεν έχουν πολιτική εξουσία να βάλουν ένα τέλος στην απομόνωσή τους από το κράτος και την εξουσία. Η άποψή της είναι αυτή του κράτους, μίας αφηρημένης ολότητας που υπάρχει μόνο μέσω του διαχωρισμού της από την πραγματική ζωή και που είναι αδιανόητο δίχως την οργανωμένη αντίθεση μεταξύ της παγκόσμιας ιδέας και της ατομικής ύπαρξης του ανθρώπου. Σύμφωνα με την περιορισμένη και αντιφατική φύση της πολιτικής ψυχής μίας επανάστασης εμπνευσμένης από αυτήν, αυτή οργανώνει μία κυρίαρχη ομάδα μέσα στην κοινωνία εις βάρος της κοινωνίας."
Μαρξ - Κριτικές σημειώσεις στο άρθρο "Ο βασιλιάς της Πρωσίας και η Κοινωνική Μεταρρύθμιση"
Μέσω αυτής της άρνησης μίας επανάστασης με "πολιτική ψυχή", άρνησης μίας απλής αλλαγής στην μορφή του κράτους, όπως ήταν η αστική επανάσταση, η κομμουνιστική επανάσταση "με μία κοινωνική ψυχή" μπορεί να χαρακτηριστεί ως μία επανάσταση η οποία, όντας η ύστατη πολιτική πράξη που καταστρέφει ολικά όλο τον κρατικό μηχανισμό και τα θεμέλιά του - τον νόμο της αξίας - είναι ο ριζοσπαστικός, κοινωνικός μετασχχηματισμός όλης της κοινωνίας, η δικτατορίας του προλεταριάτου για την κατάργηση της μισθωτής εργασίας.
"Αλλά ενώ η ιδέα μίας κοινωνικής επανάστασης με πολιτική ψυχή είναι μία παράφραση ή μία ανοησία δεν υπάρχει αμφιβολία για την ορθολογικότητα μίας πολιτικής επανάστασης με κοινωνική ψυχή. Όλες οι επαναστάσεις - η ανατροπή της υπάρχουσας κυβερνώντος εξουσίας και η διάλυση της παλιάς τάξης - είναι πολιτικές πράξεις. Αλλά χωρίς επανάσταση ο σοσιαλισμός δεν είναι εφικτός. Χρειάζεται αυτή την πολιτική πράξη όπως χρειάζεται την καταστροφή και την διάλυση. Αλλά μόλις οι οργανωτικές της λειτουργίες αρχίσουν και ο στόχος της, η ψυχή της αναδειχτεί, ο σοσιαλισμός πετάει πέρα την πολιτική του μάσκα."
Μαρξ - στο ίδιο
Ο Μαρξ είχε καταλάβει τέλεια επίσης την ουσιαστική σύνδεση του εμπορεύματος και της δημοκρατίας, ακόμα και νωρίς στις αρχαίες κοινωνίες:
"Το γεγονός όμως ότι στη μορφή των αξιών των εμπορευμάτων όλες οι εργασίες εκφράζονται σαν ίδια ανθρώπινη εργασία και επομένως σαν ισάξιες, δεν μπορούσε ο Αριστοτέλης να το μαντέψει από την ίδια τη μορφή της αξίας, γιατί η ελληνική κοινωνία στηριζόταν στην εργασία των δούλων και επομένως είχε σαν φυσική της βάση την ανισότητα των ανθρώπων και των εργατικών τους δυνάμεων. Το μυστικό της έκφρασης της αξίας, η ισότητα και το ισάξιο όλων των εργασιών - επειδή είναι και εφόσον είναι ανθρώπινη εργασία γενικά - μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί όταν η έννοια της ισότητας των ανθρώπων αποκτήσει πια τη σταθερότητα λαϊκής πρόληψης. Αυτό όμως είναι δυνατό μόνο σε μία κοινωνία, όπου η μορφή του εμπορεύματος είναι η γενική μορφή του προϊόντος εργασίας, επομένως και η σχέση των ανθρώπων μεταξύ τους σαν κατόχων εμπορευμάτων είναι η κυρίαρχη κοινωνική σχέση."
Μαρξ - Το Κεφάλαιο, Τόμος 1, Εμπόρευμα και χρήμα (Η ισοδύναμη μορφή)
Επομένως μόνο στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής, που είναι πάνω απ' όλα ο τρόπος παραγωγής εμπορευμάτων (όπου το παγκόσμιο εμπόρευμα είναι το χρήμα ως παγκόσμιο ισοδύναμο), όπου η δημοκρατία, που υπάρχει ήδη από τότε που εμφανίζονται οι ταξικές κοινωνίες, μπορεί να αναπτυχθεί πλήρως ως το περιεχόμενο - η ουσία - της καπιταλιστικής δικτατορίας. Ο καπιταλισμός είναι το σύστημα που τελειώνει και συνθέτει τον κύκλο της αξίας, που ξεκινάει από την διάλυση της φυσικής κοινότητας μέχρι τον καπιταλισμό που κυβερνάει όλο τον πλανήτη? το σύστημα που παράγει και απαιτεί τον προλετάριο/πολίτη, το ξεχωριστό άτομο ως απλό αγοραστή/πωλητή εμπορευμάτων (και ως τέτοιο, ίσο και ελεύθερο). Παράγει επίσης και απαιτεί τους προλετάριους ως ένα απλό εμπόρευμα, ανάμεσα στα άλλα, που συμβαίνει μέσω της πώλησης της εργατικής τους δύναμης. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής είναι επομένως ο τρόπος παραγωγής όπου το προλεταριακό άτομο είναι βαθιά εξατομικευμένο και, την ίδια στιγμή, "ενοποιημένο" σε μία φαντασιακή ενότητα: τον λαό, το έθνος,... Είναι, πάνω απ΄ όλα, ο τρόπος παραγωγής εμπορευμάτων, και έτσι, της δημοκρατίας. Αυτός ο τρόπος παραγωγής, και μόνο αυτός, παγκοσμιοποιεί και επιτυγχάνει πλήρως την δημοκρατία. Έτσι το προλεταριάτο δεν έχει να πραγματοποιήσει κανένα δημοκρατικό καθήκον. Όλο του το κίνημα είναι αυτό της καταστροφής της δημοκρατίας. Να τι απαντούσε ο Μαρξ στους αστούς σοσιαλιστές της εποχής του - οι σημερινοί αριστεριστές - που ήθελαν να "περιγράψουν τον σοσιαλισμό ως την πραγμάτωση των ιδανικών της αστικής κοινωνίας που αρθρώθηκαν από την Γαλλική Επανάσταση":
"Με αυτά, λοιπόν, η πλήρης ελευθερία του ατόμου αξιώθηκε: εθελοντική συναλλαγή? καμία βία και από τις δύο πλευρές? αξίωσή της ως μέσο ή ως εξυπηρέτηση, μόνο ως μέσο, με στόχο την επιβεβαίωση της ύπαρξης του εαυτού ως αυτοσκοπός, ως κυρίαρχο και πρωταρχικό? τέλος, το ιδιοτελές συμφέρον που δεν φέρνει κάτι το ανώτερο για πραγματοποίηση? ο άλλος αναγνωρίζεται επίσης και λαμβάνεται υπ' όψιν παρομοίως ως κάποιος που πραγματοποιεί το ιδιοτελές συμφέρον του, ώστε και οι δύο ξέρουν ότι το κοινό συμφέρον υπάρχει μόνο μέσα στον δυϊσμό, στην πολύπλευρη και αυτόνομη ανάπτυξη των ανταλλαγών μεταξύ ιδιοτελών συμφερόντων. Το γενικό συμφέρον είναι ακριβώς η γενικότητα των ιδιοτελών συμφερόντων. Επομένως, όταν η οικονομική μορφή, η ανταλλαγή, επιβεβαιώνει την ύπαρξη της ολόπλευρης ισότητας των υποκειμένων της, τότε το περιεχόμενο, το άτομο όπως και ο εμπράγματος αντικειμενικός σκοπός που οδηγεί προς την ανταλλαγή, είναι η ελευθερία: Ισότητα και Ελευθερία όχι μόνο είναι σεβαστές στην ανταλλαγή που βασίζεται σε ανταλλακτικές αξίες αλλά, επίσης, η ανταλλαγή ανταλλακτικών αξιών είναι η παραγωγική, πραγματική βάση όλης της ισότητας και ελευθερίας.
... η ανταλλακτική αξία ή, ακριβέστερα, το χρηματικό σύστημα είναι στην πραγματικότητα το σύστημα της ισότητας και της ελευθερίας, καιτοι ότι οι διαταραχές που αντιμετωπίζουν στην περαιτέρω ανάπτυξη του συστήματος είναι διαταραχές σύμφυτες σε αυτό, είναι απλώςη πραγματοποίηση της ισότητας και της ελευθερίας που αποδείχνονται να είναι ανισότητα και ανελευθερία."
Μαρξ - Grundrisse
"Στην σφαίρα της κυκλοφορίας των εμπορευμάτων, δεν υπάρχουν τάξεις, όλοι είναι πολίτες, όλοι εμφανίζονται ως αγοραστές και πωλητές αγαθών, ίσοι, ελεύθεροι και ιδιοκτήτες. Ακόμα και όταν πουλάμε την εργατική μας δύναμη, βρισκόμαστε στον παράδεισο των ανθρώπινων δικαιωμάτων και ελευθεριών. Κάθε ένας σκοπεύει στο ιδιωτικό του συμφέρον στο βασίλειο της ισότητας, ελευθερίας και ατομικής ιδιοκτησίας.
Ελευθερία: διότι ο αγοραστής και πωλητής εμπορευμάτων (συμπ. της εργατικής δύναμης) δεν υπακούει σε άλλο κανόνα εκτός από την ελεύθερη θέληση του.
Ισότητα: διότι στον κόσμο των εμπορευμάτων όλοι είναι αγοραστές και πωλητές, και όλοι λαμβάνουν μία αξία ίση με την αξία που περιέχεται στα αγαθά που πουλάνε, ανταλλάσσοντας ισοδύναμο με ισοδύναμο.
Ιδιοκτησία: διότι ο καθένας εμφανίζεται, στον κόσμο της ανταλλαγής, ως ιδιοκτήτης των εμπορευμάτων του και μπορεί να διαθέσει μόνο ότι του ανήκει."
Κομμουνισμός (Αγγλικό τεύχος) Νο1
Αυτό ακριβώς εξηγεί ο Μαρξ στο Κεφάλαιο:
"Η σφαίρα της κυκλοφορίας της εμπορευματικής ανταλλαγής, που μέσα στα πλαίσιά της κινείται η πώληση και η αγορά της εργατικής δύναμης, είναι στην πραγματικότητα η ίδια η Εδέμ των φυσικών δικαιωμάτων του ανθρώπου. Είναι το αποκλειστικό βασίλειο της Ελευθερίας, Ισότητας, Ιδιοκτησίας..."
Μαρξ - Το Κεφάλαιο, Τόμος 1, Η μετατροπή του χρήματος σε Κεφάλαιο
Η κυκλοφορία είναι επομένως ο παράδεισος των αστικών δικαιωμάτων, η σφαίρα που κυριαρχεί τελειότερα η δημοκρατία μέσω του χρήματος. Στην κυκλοφορία, το χρήμα είναι η κοινότητα του κεφαλαίου? το χρήμα είναι η μεσολάβηση που ενώνει όλα τα άτομα ως αγοραστές και πωλητές, και διαλύει κάθε άλλη κοινότητα. Το χρήμα, όπως και η πολιτική, είναι μία ουσιαστική μεσολάβηση της δημοκρατίας. Χωρίς χρήμα, δεν υπάρχει δημοκρατία? χωρίς δημοκρατία, δεν υπάρχει χρήμα.
Το χρήμα ως η κοινότητα του κεφαλαίου
Ήταν ο Μαρξ που όρισε πιο ξεκάθαρα τις βάσεις για την κατανόηση της ριζικής αντίθεσης μεταξύ της ανθρώπινης κοινότητας (την οποία κυοφορούσε ήδη ο πρωτόγονος κομμουνισμός, αν και περιορισμένος και υποταγμένος στην δικτατορία της φύσης και της σπάνης) και στην έκφραση, που γίνεται όλο και πιο δυνατή παράλληλα με τον κύκλο της αξίας, μίας άλλης κοινότητας που εμπλέκει όλη την ανθρωπότητα προς όφελος της αξίας, και όχι των ανθρώπινων όντων.Αφού επεξεργάστηκε τα διάφορα χαρακτηριστικά του χρήματος - χρήμα ως μέτρο των αξιών, χρήμα ως μέσο κυκλοφορίας, χρήμα ως υλικό του πλούτου (δες Το Κεφάλαιο, κεφ. 3) - ο Μαρξ προχωράει στο τρίτο χαρακτηριστικό που "προϋποθέτει τα πρώτα δύο και αποτελεί την ενότητά τους", πως είναι "ο Θεός ανάμεσα στα εμπορεύματα" πως "από την υπηρετικό του ρόλο, στον οποίο εμφανίζεται ως ένα απλό μέσο κυκλοφορίας, ξαφνικά μετατρέπεται σε λόρδο και θεό στον κόσμο των εμπορευμάτων. Αντιπροσωπεύει, την θεϊκή ύπαρξη των εμπορευμάτων, ενώ αυτά αντιπροσωπεύουν την γήινη μορφή του. (...) Το χρήμα είναι επομένως όχι μόνο το αντικείμενο της απληστίας αλλά και η κύρια πηγή της." Μόλις φτάσει το επίπεδο της αυτονομίας, το χρήμα - "όχι μόνο το αντικείμενο της απληστίας αλλά και η κύρια πηγή της" - επιβεβαιώνει την ύπαρξή του και ως το πιο διαλυτικό στοιχείο των αρχαίων κοινοτήτων (είναι ο νέος Θεός που κερδίζει όσους προηγήθηκαν) και ως την μία και μοναδική κοινότητα. Το χρήμα είναι επομένως το διαλυτικό στοιχείο που κάνει τα πάντα δημοκρατικά, που επιτρέπει στην δημοκρατία να αναπτυχθεί ελεύθερα.
"Το ίδιο το χρήμα είναι η κοινότητα και δεν μπορεί να ανεχθεί τίποτα να στέκεται πάνω από αυτό. Αλλά αυτό προϋποθέτει την πλήρη ανάπτυξη των ανταλλακτικών αξιών, οπότε και μία αντίστοιχη οργάνωση της κοινωνίας."
Μαρξ - Grundrisse
Υπό το κεφάλαιο, το χρήμα είναι η νέα κοινότητα, είναι η μεσολάβηση που ενώνει πράγματα και ανθρώπους. Ο Μαρξ μιλάει για το "nexus rerum": αυτό που ενώνει τα πράγματα:
"Ως υλικός αντιπρόσωπος του γενικού πλούτου, ως ατομικοποιημένη ανταλλακτική αξία, το χρήμα πρέπει να είναι το άμεσο αντικείμενο, σκοπός και προϊόν της γενικής εργασίας, η εργασία όλων των ατόμων. Η εργασία πρέπει άμεσα να παράγει ανταλλακτική αξία, δηλ. χρήμα. Πρέπει επομένως να είναι μισθωτή εργασία."
Μαρξ - Grundrisse
Το χρήμα ως η κοινότητα του κεφαλαίου είναι επομένως η ενότητα εκείνων των ξεχωριστών ατόμων, εκείνων των πολιτών, άρνηση των τάξεων, ως μισθωτών σκλάβων. Όπου υπάρχει το μισθωτό σύστημα, υπάρχει η μη-ανθρώπινη κοινότητα του χρήματος? όπου δεν υπήρχε το μισθωτό σύστημα, το χρήμα διέλυσε την αρχαία κοινότητα για να επιβληθεί και για να επιβάλει την μισθωτή εργασία.
"Όπου το ίδιο το χρήμα δεν είναι η κοινότητα εκεί πρέπει να διαλύσει την κοινότητα."
Μαρξ - Grundrisse
Υπό τον καπιταλισμό, το κάθε άτομο υπάρχει μόνο ως παραγωγός ανταλλακτικής αξίας, χρήματος και το ίδιο το χρήμα είναι και η κοινωνική μεσολάβηση - άθροισμα ξεχωριστών ατόμων νομισματικά άξιων να είναι μέρος της αστικής κοινωνίας - και η ίδια η ουσία των αλλοτριωμένων ανθρώπινων όντων, αφού υπάρχουν μόνο σαν χρήμα και σαν εκμεταλλευμένοι άνθρωποι.
"Είναι η στοιχειώδης προϋπόθεση της αστικής κοινωνίας το ότι η εργασία θα πρέπει άμεσα να παράγει ανταλλακτική αξία, δηλ. χρήμα? και όμοια το χρήμα θα πρέπει άμεσα να αγοράζει εργασία, και επομένως τον εργάτη, αλλά μόνο εφόσον αλλοτριώνει (veraussert) την δραστηριότητά του μέσα στην ανταλλαγή. Η μισθωτή εργασία από την μία πλευρά, το κεφάλαιο από την άλλη, είναι επομένως μόνο άλλες μορφές αναπτυγμένης ανταλλακτικής αξίας και χρήματος (ως η ενσάρκωση της ανταλλακτικής αξίας). Το χρήμα, ως εκ τούτου, άμεσα και στιγμιαία γίνεται η πραγματική κοινότητα, αφότου είναι η ουσία της επιβίωσης για όλους, και την ίδια στιγμή το κοινωνικό προϊόν όλων.
Αλλά όπως έχουμε δει στο χρήμα η κοινότητα (Gemeinwesen) είναι την ίδια στιγμή μία απλή αφαίρεση, ένα απλό εξωτερικό πράγμα για το άτομο, και απλά ένα μέσο για την απόλαυσή του ως ένα απομονωμένο άτομο. Η κοινότητα της αρχαιότητας προϋποθέτει μία εντελώς διαφορετική σχέση με, και από την πλευρά του ατόμου. Η ανάπτυξη του χρήματος στον τρίτο του ρόλο καταστρέφει επομένως αυτή τη κοινότητα. Όλη η παραγωγή είναι μία αντικειμενοποίηση (Vergegenstandlich-ung) του ατόμου. Στο χρήμα (ανταλλακτική αξία), όμως, το άτομο δεν αντικειμενοποιείται στην φυσική του ποιότητα, αλλά σε μία κοινωνική ποιότητα (σχέση) που είναι, την ίδια στιγμή, εξωτερική σε αυτό."
Μαρξ - Grundrisse
Έτσι το χρήμα είναι και το παγκόσμιο εμπόρευμα (ως υλικός αντιπρόσωπος του πλούτου) και το "μη-εμπόρευμα" (ως απλό μέσο κυκλοφορίας). Στον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής - που είναι ο τρόπος παραγωγής για ανταλλακτική αξία, και έτσι για χρήμα (Χ-Ε-Χ'), το τελευταίο όντας η κοινότητα του κεφαλαίου, η απάνθρωπη κοινότητα αλλοτριωμένων ατόμων - οι άνθρωποι είναι υπαγόμενοι από το χρήμα (και το ίδιο ισχύει και για την πολιτική), και στο μέτρο που είναι μέλη αυτής της φαντασιακής κοινότητας, δηλαδή, ως εμπορεύματα που κυκλοφορούν, είναι ελεύθεροι και ίσοι, είναι πολίτες, είναι ανάμεσα στα μόρια μίας πραγματοποιημένης δημοκρατίας. Ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής είναι ο τρόπος παραγωγής της δημοκρατίας της πολιτικής, της πολιτικής, του χρήματος. Η πλήρης δημοκρατία απαιτεί την ανάπτυξη του χρήματος (και έτσι της αξίας). Και το κομμουνιστικό κίνημα, αφού καταστρέφει τον τρόπο παραγωγής του, και για, (το) χρήμα(τος) (Χ-Ε-Χ', Χ'=Χ+ΔΧ), καταστρέφει επίσης την δημοκρατία ως την κοινότητα του κεφαλαίου, τα ίδια τα θεμέλια, την ουσία της καπιταλιστικής δικτατορίας - την δικτατορία του χρήματος, τον νόμο της αξίας. Και αυτή η φαντασιακή κοινότητα (φαντασιακή σε αντίθεση με την αληθινά ανθρώπινη κοινότητα που είναι να δημιουργηθεί: το προλεταριάτο οργανωμένο και κατευθυνόμενο σε κομμουνιστικό κόμμα) υλοποιείται μέσω μίας σειράς από αταξικές ομαδοποιήσεις (που αρνούνται τις τάξεις και τον ανταγωνισμό τους) έχοντας όλες τους την δημοκρατία ως ουσία. Είτε είναι ο λαός, η εθνική θρησκεία, η πολιτική ή το χρήμα... όλες αυτές οι "κοινότητες του κεφαλαίου" μέσω των οποίων, και μέσα στις οποίες, οι πολίτες είναι οργανωμένοι και το προλεταριάτο είναι αποδιοργανωμένο, δεν είναι στην τελική, παρά μορφές της φαντασιακής κοινότητας, της δημοκρατίας, της δικτατορίας του νόμου της αξίας, του χρήματος και του κεφαλαίου.
Δικτατορία του Προλεταριάτου εναντίον της Εργατικής Δημοκρατίας
Στα προηγούμενα κεφάλαια αυτής της μελέτης, είδαμε ότι η δημοκρατία είναι θεμελιωδώς συνδεμένη με όλες τις ουσιαστικές κατηγορίες του κεφαλαίου: εμπορευματική παραγωγή, χρήμα, κεφάλαιο, κτλ. Συνεχίζοντας από αυτό δεν μένει παρά να ασχοληθούμε με την περίφημη "εργατική" δημοκρατία η οποία φτάνει σε σημείο να θεωρεί το προλεταριάτο, το κίνημά του και έτσι την δικτατορία του, να έχει το ίδιο περιεχόμενο και τα ίδια κριτήρια με αυτά του κεφαλαίου... ή ακριβέστερα, να έχει τα χαρακτηριστικά του καπιταλισμού απαλλαγμένου, όμως, από τα πιο "απαράδεκτα" στοιχεία του. Επιπλέον, προσποιούμενοι πως η "εργατική" δημοκρατία είναι η μόνη αληθινή δημοκρατία, η δημοκρατία πραγματοποιημένη επιτέλους. Για όλους αυτούς τους δημοκρετίνους η αστική τάξη (επειδή είναι η ενσάρκωση του κακού) είναι ανίκανη να πραγματώσει πλήρως την ιδεώδη δημοκρατία (που είναι λάθος διότι όπως είδαμε αυτή η αγνή δημοκρατία έχει επιτευχθεί στον "κήπο της Εδέμ" - στην κυκλοφορία των εμπορευμάτων). Για αυτούς τους δημοκράτες, χρεώνεται στο προλεταριάτο η πλήρης πραγματοποίηση αυτής της ιερής δημοκρατίας και η συνοδεία των δικαιωμάτων της... τα φετίχ του ανθρωπισμού και της πλειοψηφίας. Αυτοί οι "ωραίοι ομιλητές" εμβάλλουν το δημοκρατικό τους δηλητήριο μέσα στους εργατικούς αγώνες με τους ακόλουθους τρόπους: την ανάγκη της ψήφου πριν τον αγώνα, την ανάγκη της υπόκλισης μπροστά στην θέληση της πλειοψηφίας, την υποταγή στις δημοκρατικές αρχές...δηλαδή, αστική πειθαρχεία.Ολόκληρη η ιστορία του εργατικού κινήματος αποδεικνύει ακριβώς το αντίθετο από αυτές τις πολιτικές της τροχοπέδης. Εάν κάποιος πάρει το παράδειγμα της Ρώσικης Επανάστασης, είναι ξεκάθαρο ότι όλες οι ταξικές τοποθετήσεις, η αληθινή ρήξη (σίγουρα ανεπαρκής) με την αστική Σοσιαλδημοκρατική παράδοση ήταν πάντα η δουλειά μειοψηφιών και κάθε φορά έπρεπε να επιβεβαιωθεί δια της βίας ενάντια στην πλειοψηφία, ενάντια στις κυρίαρχες ιδέες (2).
- Για παράδειγμα: Οι Θέσεις του Απρίλη επιβλήθηκαν δικτατορικά στο Μπολσεβίκικο κόμμα, η πλειοψηφία του οποίου ακολούθησε μία ρεφορμιστική και αμυντική άποψη.
- Για παράδειγμα: Το θεμελιώδες ζήτημα της αναγκαίας στρατιωτικής προετοιμασίας (η 'συνομωσία') που οργανώθηκε κρυφά και ενάντια στην μεγάλη πλειοψηφία του Μπολσεβίκικου κόμματος το οποίο ήδη είχε πάθει γάγγραινα από σοσιαλ-πασιφιστές και θιασώτες της Συνταγματικής δημοκρατίας (παλιοί μπολσεβίκοι: Στάλιν, Καμανέβ, Ζινοβιέβ, Καλινίν,...) και ήταν ο Τρότσκι που εξήγησε ότι στην καρδιά του Μπολσεβίκικου κόμματος υπήρχαν δύο βασικές τάσεις:
Τρότσκι - Τα μαθήματα του Οκτώβρη
- Για παράδειγμα: Η διάλυση που επιβλήθηκε δια της βίας των όπλων, της πρώτης και τελευταίας συνεδρίασης της περίφημης Συντακτικής Συνέλευσης, που είχε εκλεγεί δημοκρατικά και υποστηριχτεί για άλλη μία φορά από την πλειοψηφία των Μπολσεβίκων:
- "Η θεωρητική κριτική της δημοκρατίας και του αστικού φιλελευθερισμού φτάνει στο αποκορύφωμά της, με την έξωση αυτής της αγέλης των δημοκρατικά εκλεγμένων αχρείων που αποτελούν την Συντακτική Συνέλευση, όπως αυτή διεκπεραιώθηκε από ένοπλους εργάτες."
Μπορντίγκα - Ο Λένιν στο μονοπάτι για την επανάσταση
"Ο Στάλιν κατάφερε (...) να επικρατήσει κάνοντας την δημοκρατία στην καρδιά του κόμματος να λειτουργήσει πλήρως την εποχή της πάλης ενάντια στην αντιπολίτευση το 1926/28."
Verseci - "Οκτώβρης"
Ακόμη και αν παραδειγματιστούμε από τις "χαμένες επαναστάσεις" στην Γερμανία την περίοδο 1917-1923, από τον ουσιαστικό ρόλο που έπαιξαν οι απαρχαιωμένες δημοκρατικές ιδέες στην καρδιά του προλεταριάτου, οι ενέργειες πολλαπλασιάζονται. Αυτά τα πράγματα που τα παρουσίασαν ως επαναστατικές θέσεις ως πρωτοποριακές κομμουνιστικές θέσεις, κυρίως γεννημένες από την Ρ. Λούξεμπουργκ και τη Λίγκα του Σπάρτακου, δεν ήταν τίποτα άλλο παρά μία "υπόκλιση" μπροστά στον φετιχισμό των μαζών (και επομένως της δημοκρατίας), τίποτα παρά ένα ωχρό υποκατάστατο της σοσιαλδημοκρατίας, ελαφρά ριζοσπαστικοποιημένο για να ταιριάξει στις συνθήκες.
Ήταν για να ακολουθήσει τις μάζες και τις ιδέες τους που η Λίγκα του Σπάρτακου αρνήθηκε να έρθει σε ρήξη με την σοσιαλδημοκρατία. Συμμετείχαν και εγγυήθηκαν την ίδρυση του USPD πάνω στις ίδιες θέσεις με αυτές του SPD και με άτομα σαν τον Κάουτσκι, τον Μπερνστάιν και τον Χιλφερντινγκ (3). Εντωμεταξύ, η πραγματική κομμουνιστική δύναμη οργανωμένη στην καρδιά του ISD (Ριζοσπάστες Διεθνιστές της Γερμανίας) αρνήθηκε αυτό τον εισοδισμό και κατηγόρησε ακόμα και την Λουξεμπουργκ και τον Λίμπνεχτ για επανάληψη της "προδοσίας του 1914". Για τον αναγκαίο ταξικό διαχωρισμό, την οροθεσία μεταξύ των δυνάμεων της επανάστασης και αυτές της αντεπανάστασης, το στρατόπεδο των κεντριστών απάντησε: "Το σύνθημα δεν είναι σχίσμα ή ενότητα, νέο κόμμα ή παλιό κόμμα, αλλά ανακατάληψη του κόμματος από τα κάτω, από την εξέγερση των μαζών που πρέπει να πάρουν στα χέρια τους τις οργανώσεις και τα όργανά τους." (Broue - Η επανάσταση στην Γερμανία) Αντιμέτωπη με αυτή την επιστροφή στην σοσιαλδημοκρατία από την Λουξεμπουργκική ομάδα, οι κομμουνιστές δήλωσαν: "Η 'Διεθνής' ομάδα είναι νεκρή" (Arbeiterpolitik), και ίδρυσαν το IKD (Διεθνιστές Κομμουνιστές της Γερμανίας) ως πυρήνα του μελλοντικού κομμουνιστικού κόμματος.
Με τον ίδιο τρόπο, σε κάθε επαναστατική φάση, υπό το πρόσχημα της "ανωριμότητας των μαζών", η Λούξεμπουργκ και οι διάδοχοί της Λεβί και Ζέτκιν κτλ. αντιπαρέθεσαν στην εξέγερση (την βάση της μαρξιστικής αντίληψης για την καταστροφή του κράτους) την προοδευτική κατάκτηση των μαζών και του κράτους, αγαπημένη άποψη για όλους τους σοσιαλδημοκράτες.
"Είναι από τα κάτω που πρέπει να υπονομεύσουμε το αστικό κράτος, δρώντας με τέτοιο τρόπο ώστε οι δημόσιες, νομοθετικές και διοικητικές εξουσίες να μην είναι πλέον διαχωρισμένες, αλλά συνενωμένες, και να τις τοποθετήσουμε στα χέρια των εργατικών και στρατιωτικών συμβουλίων."
Λούξεμπουργκ - Ομιλία στην ιδρυτική Συνέλευση το KPD
Όλες οι διαδικασίες βαθμιαίας επίλυσης, η διαχειριστική ιδεολογία (administrationism), η διαπαιδαγώγηση,... τα "εργατικά" παράγωγα της ρεφορμιστικής δημοκρατίας, εμπεριέχονται σε αυτό που ήτανε να γίνει η Λουξεμπουργκική ιδεολογία: η αντίληψη της κατάκτησης της συνείδησης της πλειοψηφίας των εργατών, και την κατανόηση των εργατικών συμβουλίων ως "το κοινοβούλιο των προλετάριων της πόλης και της υπαίθρου" (Λούξεμπουργκ - Die Rote Fahre, 1918), των εργοστασίων "χωρίς αφεντικά",... βασικά μία νέα αστική σούπα που σέρνει το προλεταριάτο προς σφαγές που επαναλήφθηκαν πολλές φορές, άρνηση της οργάνωσης φοβούμενοι μία ανταπάντηση αποκοπής τους από τις μυθικές μάζες.
Από την κατάληψη του "Berliner Lokalanzeiger" από ένοπλους αγωνιστές, που καταδικάστηκε από την Λούξεμπουργκ, έως την αποκήρυξη του "March Action" από τον Λεβί, υπάρχει μία ίδια συμβιβαστική γραμμή, αυτή της άρνησης της αντιπαράθεσης (πάντα υπό το πρόσχημα ότι αυτό θα ισοδυναμούσε με πραξικόπημα), της άρνησης της ένοπλης εξέγερσης, της άρνησης της κομμουνιστικής επανάστασης.
Με τον ίδιο τρόπο, στην περίφημη πολεμική μεταξύ "μάζας και ηγετών", η Λούξεμπουργκ έκανε τον εαυτό της έναν από τους πιο ένθερμους υπερασπιστές των μαζών ενάντια στους ηγέτες, της ελευθερίας της κριτικής (δες "Μαρξισμός ενάντια στην δικτατορία"!!!). Αυτή η ψευδό αντίθεση μεταξύ μαζών και ηγετών που προδίδουν της μάζες είναι ένα καθαρό προϊόν της δημοκρατίας και της παθογενούς της λειτουργίας. Είναι, πρακτικώς, στους δημοκρατικούς οργανισμούς (εκλογικούς ή μη, φεντεραλιστικούς ή κεντριστικούς,...) που δύναται να ανέρθει αυτό το πρόβλημα, διότι προϋποθέτει και μία μάζα ανεκπαίδευτων, άμορφων και εξατομικευμένων ατόμων που είναι έτοιμα να προδοθούν, και το εξαιρετικό άτομο, τον ηγέτη που, μετά το τέλος μίας περιόδου, μπορεί να προδώσει ή μπορεί και όχι (για τους ελευθεριακούς προδίδουν εξ ορισμού).
Για μας τους εξουσιαστικούς μαρξιστές, οι μάζες έχουν μόνο τους ηγέτες που αξίζουν. Δεν ήταν οι Νόσκε, οι Σάιντεμανν, οι Κάουτσκι,... που πρόδωσαν τις "καλές" σοσιαλδημοκρατικές μάζες. Ήταν ακριβώς επειδή αυτές οι μάζες ήταν σοσιαλδημοκρατικές, εμποτισμένες με πάνω από 20 χρόνια ταξικής συνεργασίας, πασιφισμού, εθνικισμού, δημοκρατισμού,... που ο Νόσκε, ο Σάιντεμανν και ο Κάουτσκι κατάφεραν να εκφράσουν ξεκάθαρα το αρχικό περιεχόμενο, την ουσία της σοσιαλδημοκρατίας... δηλ. τον αστικό σοσιαλισμό. Η 'προδοσία' του επαναστατικού προγράμματος δεν χρονολογείται ξαφνικά στο 1914, αλλά πάει πίσω στα χρόνια γύρω από το 1875 όταν συναντήθηκαν μαζί οι Λασσαλικοί και οι ήδη πενιχροί επαναστάτες μαρξιστές (Μπέμπελ, Λίμπκνεχτ,...) στην Γκότα για να ολοκληρώσουν το σοσιαλδημοκρατικό κόμμα με την απειλητική φήμη. Σε αυτό το στάδιο οι Λασσαλικοί είχαν ήδη ενσωματωθεί στο κράτος του Βίσμαρκ. Η αυτονόμηση των ηγετών (και επομένως της γραφειοκρατίας) μπορεί να υπάρξει στην καρδιά οργανώσεων, κομμάτων, κτλ. όπου τα μόνα πράγματα που συνδέουν τα άτομα είναι μερικές γενικές ανθρωπιστικές και όμορφα εκφρασμένες ιδέες. Αυτό επιτρέπει στους δημοκρατικά εκλεγμένους ηγέτες (με όλη την λατρεία της προσωπικότητας, του καριερισμού και των αγώνων ανάμεσα σε διαφορετικές σέχτες ή κλίκες που αυτό συνεπάγεται) να συνεχίσουν με αστικές πολιτικές στο όνομα του άμεσου ή μυθικού καλού των 'δικών τους' φτωχών μαζών. Αν αυτός ο τρόπος λειτουργίας ονομάζεται φεντεραλισμός ή δημοκρατικός συγκεντρωτισμός, είναι ένα ζήτημα απονομής δικηγορικών εξουσιών σε ηγέτες που λατρεύονται με την ίδια ένταση σήμερα με όση θα αποκηρυχτούν ως προδότες αύριο (για παράδειγμα ο Κάουτσκι, που ουσιαστικά υποστήριζε τις ίδιες θέσεις και πριν και μετά το 1914!). Αυτοί οι ηγέτες είναι επομένως εξουσιοδοτημένοι να λένε δυνατά αυτό που σκέφτονται οι μάζες την κάθε δεδομένη στιγμή. Τώρα η 'αμεσότητα' των μαζών, της πλειοψηφίας, μπορεί να είναι μόνο η άμεση πραγματικότητα της υποταγής της στο κεφάλαιο, που είναι και ο λόγος που οι κυρίαρχες ιδέες στην καρδιά των μαζών είναι οι ιδέες της κυρίαρχης τάξης, ιδέες που οι "ηγέτες" μπορούν μόνο να επαναλαμβάνουν. Ο Μπερνστάιν δεν πρόδωσε την σοσιαλδημοκρατία όταν είπε ότι το "κίνημα είναι το παν, ο στόχος δεν είναι τίποτα", απλά θεωρητικοποιούσε την αληθινή πρακτική των Γερμανών σοσιαλδημοκρατών. Η Λούξεμπουργκ ερχόμενη σε αντιπαράθεση με τον Μπερνστάιν δεν αγωνιζόταν ενάντια στην αντεπαναστατική πρακτική της σοσιαλδημοκρατίας, απλά αγωνίστηκε για την διατήρηση της σύνδεσης, αυτής της πρακτικής με επαναστατικές ιδέες, με τον "στόχο". Αυτό έγινε για να κρατήσει μία εντελώς τυπική συνάφεια μεταξύ "μεταρρύθμισης και επανάστασης", δηλαδή, για να εξατμίσει την επαναστατική προετοιμασία προς όφελος άμεσων μεταρρυθμίσεων.
Για την Λούξεμπουργκ, η μόνη προετοιμασία, το μόνο πεδίο όπου κάποιος μπορούσε να μιλήσει για επανάσταση είναι αυτό των καθαρών ιδεών, της συνείδησης, της "διαπαιδαγώγησης των μαζών":
"Νομίζω, αντιθέτως, ότι η μόνη βία που θα μας οδηγήσει στην νίκη είναι η σοσιαλιστική διαπαιδαγώγηση της εργατικής τάξης μέσα στους καθημερινούς αγώνες."
Λούξεμπουργκ - Ομιλία πάνω στην Τακτική, 1898
Η "διαπαιδαγώγηση", η πράξη της θέλησης να μεταπείσεις προς τον σοσιαλισμό κάθε προλετάριο διανοητικά, οδήγησε την Λούξεμπουργκ στην μη κατανόηση της επαναστατικής κατάστασης και τα καθήκοντα που αυτή παράγει, στην αέναη προσπάθεια αναβολής, στην τροχοπέδη του κινήματος υπό το πρόσχημα ότι δεν ήταν αρκετά μαζικό, δεν ήταν αρκετά "συνειδητοποιημένο". Και η "διαπαιδαγώγηση" της Λούξεμπουργκ υπηρέτησε μόνο τον αφοπλισμό τον πραγματικών αγωνιζόμενων προλετάριων, για να τους καταντήσει κοινοβουλευτικές μαριονέτες και πασιφιστές:
"Έτσι ο σοσιαλισμός, αντί να φτιάχνει μέσα από τις τωρινές συνθήκες ανυπόταχτους εξεγερμένους, θα κατέληγε να φτιάχνει πειθήνια πρόβατα? εξημερωμένα και "καλλιεργημένα" έτοιμα για κούρεμα, (...) Δεν μπορούμε επομένως να συνδέουμε την επανάσταση με την διαπαιδαγώγηση του προλεταριάτου, διότι τότε η επανάσταση δεν θα ερχόταν ποτέ."
Avanti - Το πρόβλημα της Κουλτούρας (Πολεμική στην καρδιά του PSI όπου η αποχική αριστερά που ανασυντάχθηκε γύρω από τον Μπορντίγκα υπερασπίστηκε ξεκάθαρα αντιπολιτισμικές και αντιδιαπαιδαγωγητικές θέσεις)
Σε αντίθεση με το μύθο που διατηρήθηκε τόσο από τροτσκιστές όσο και από συμβουλιακούς η Ρ. Λούξεμπουργκ δεν αντιπροσωπεύει τον κομμουνισμό αλλά αντιθέτως τις πολλαπλές και απελπιστικές προσπάθειες πισωγυρίσματος της προετοιμασίας της και της πραγματοποίησής της. Ιδιαίτερα ανελέητα αντιπροσωπεύει την αποσύνθεση του εργατικού κινήματος από το δημοκρατικό δηλητήριο, και ακόμα περισσότερο όταν το τελευταίο ταξινομείται ως "εργάτες". Υπάρχει ένα ταξικό χώρισμα ανάμεσα στην Γερμανική κομμουνιστική αριστερά (της οποίας η αληθινή άμεση γραμμή ήταν το IKD-KAPD) και του Λουξεμπουργκισμού, πάνω στη βάση του οποίου οι Λεβί, Ραντέκ, Ζέτκιν, Μπράντελ,... συγκρότησαν το KPD, τα 'μερικά' μέτωπα και άλλες πολιτικές μοιραίας παράδοσης (4).
Για την Λούξεμπουργκ:
"Το ζήτημα σήμερα δεν είναι μία επιλογή ανάμεσα στην δημοκρατία και την δικτατορία. Το ζήτημα που μας θέτει η ιστορία σήμερα είναι: αστική δημοκρατία ή σοσιαλιστική δημοκρατία. Γιατί η δικτατορία του προλεταριάτου είναι δημοκρατία με την σοσιαλιστική έννοια του όρου. Η δικτατορία του προλεταριάτου δεν σημαίνει βόμβες, πραξικοπήματα, ταραχές, "αναρχία", όπως οι πράκτορες του καπιταλισμού τολμούν και ισχυρίζονται, αλλά τη διάπλαση του σοσιαλισμού, την απαλλοτρίωση της καπιταλιστικής τάξης που συμμορφώνεται με τα αισθήματα και από την θέληση της επαναστατικής πλειοψηφίας του προλεταριάτου, και επομένως μέσα στο πνεύμα της σοσιαλιστικής δημοκρατίας. Χωρίς την συνειδητή θέληση και χωρίς την συνειδητή δράση του προλεταριάτου, δεν υπάρχει σοσιαλισμός."
Ρόζα Λούξεμπουργκ - Die Rote Fahne
Για τους κομμουνιστές επαναστάτες, υπάρχει ένας ταξικός διαχωρισμός ανάμεσα στην "εργατική" δημοκρατία και την δικτατορία του προλεταριάτου και:
"Θα μπορούσαμε να απαντήσουμε, ορίζοντας ότι η επανάσταση εξαλείφει εντελώς την αχρειότητα που συσσωρεύτηκε από το αστικό καθεστώς και ορίζοντας ότι ο δεινός κύκλος των ιδρυμάτων που καταπιέζουν και ακρωτηριάζουν την ζωή των παραγωγικών μαζών σπάσει, δεν θα μας προβλημάτιζε καθόλου εάν οι μάχες δοθούν από ανθρώπους που ακόμα δεν έχουν την συνείδηση της κατάληξης του αγώνα."
Μπορντίγκα - Δύναμη, Βία και Δικτατορία στην Ταξική Πάλη 1946-48
Ο Λουξεμπουργκισμός είναι απλά η φιλελεύθερη εκδοχή του λενινισμού (και αργότερα του σταλινισμού) και δεν είναι τυχαίο ότι υπηρέτησε ως προφύλαξη όλους τους ανθρωπιστές "αντισταλινικούς" δημοκρετίνους, από τον Μ. Πιβέρτ ως τον Κον-Μπετίτ, από τον Ρ. Λεφέβρ ως τον Ντ. Γκερέν, από τον Σαμπατιέρ ως τον Μαντέλ, χωρίς να ξεχνάμε τους νέους απολογητές την ICC. Περισσότερο και από τον λενινιστικό ξάδερφο, η λουξεμπουργκική ιδεολογία βρίσκεται σε τέλεια συνέχιση με την σοσιαλδημοκρατική παράδοση η οποία, κρυμμένη πίσω από το όνομα του Μαρξ, δεν είναι τίποτα παρά μία χυδαία μύξη του Προυντόν και του Λασσάλ. Ο Λένιν και πάνω απ' όλα ο Τρότσκι, παρά την παρόμοια αφομοίωση της δικτατορίας του προλεταριάτου με την "εργατική" δημοκρατία, τουλάχιστον είχανε προσπαθήσει να έρθουν σε ρήξη με δημοκρατικές αντιλήψεις έχοντας εμπιστοσύνη μόνο στην "σωτήρια αρετή" της βίας, της τρομοκρατίας και του τρόμου (5).
Ο Λουξεμπουργκισμός είναι έτσι μία από τις πιο αντιπροσωπευτικές ιδεολογίες του μύθου της "εργατικής" δημοκρατίας, και της μοιραίας της πρακτικής της πλήρους ταπείνωσης, της πασιφιστικής άμυνας μπροστά στις δυνάμεις της αστικής τάξης. Αλλά δεν είναι η μόνη. Ας αναφέρουμε τους αυστρο-μαρξιστές οι οποίοι, με τον Μαξ Άντλερ και την θεωρητικοποίησή του του συστήματος των εργατικών συμβουλίων ως την πραγμάτωση της "εργατικής" δημοκρατίας, βρίσκονται πολύ κοντά στην Λούξεμπουργκ και τον Γκράμσι, αλλά και ομοίως όλα τα ρεύματα που απαιτούν "εργατικό έλεγχο", "αυτοδιεύθυνση" που στην πραγματικότητα είναι η εφαρμογή της "εργατικής" δημοκρατίας στην οικονομική σφαίρα, δηλαδή η διαιώνιση της καπιταλιστικής εκμετάλλευσης στο όνομα του προλεταριάτου (δες Σοσιαλισμός ή Βαρβαρότητα, η ΚΔ,...). Και εδώ αγγίζουμε ένα θεμελιακό ζήτημα: την σχέση μεταξύ της "εργατικής" δημοκρατίας ΄που σημαίνει "πολιτικά" την εφαρμογή δημοκρατικών κοινοβουλευτικών αρχών στην καρδιά των προλεταριακών "μαζικών" οργάνων (συνελεύσεις, συνδικάτα, συμβούλια,...) δηλαδή την υποταγή των προλεταριακών καθηκόντων στην αίτηση μίας πλειοψηφίας, και συνεπώς, τις πιο πολλές φορές, στην αστική ιδεολογία? και την "εργατική" δημοκρατία που σημαίνει "οικονομικά", η διαχείριση από (εξατομικευμένους) προλετάριους της ίδιας τους της εκμετάλλευσης. Στην πράξη, η "εργατική" (ή "άμεση", για τους ελευθεριακούς) δημοκρατία σημαίνει πρώτα την εφαρμογή δημοκρατικών αρχών (υποταγή της μειοψηφίας στην πλειοψηφία) στην καρδιά των προλεταριακών οργανώσεων (τόσο αυτές που ανασυντάσσουν εργατικές μάζες όσο και αυτές ευκρινώς με επαναστατικά μέλη). Αυτοί οι οργανισμοί (ειδικά οι πιο πασιφιστικοί), για τους δημοκρετίνους, δεν βασίζονται σε ένα πολιτικό περιεχόμενο, σε ένα πρόγραμμα και μία θέληση για αγώνα, αλλά, αντιθέτως, σε χυδαία κοινωνιολογικά κριτήρια, στην "οικονομική" προσκόλληση των ατόμων. ("Ο εργάτης είναι κάποιος που κάνει αυτή ή την άλλη δουλειά ή ακόμα πιο χυδαία, κάποιος που βγάζει λεφτά..."). Είναι λοιπόν ένα ζήτημα άθροισης "εξατομικευμένων εργατών", ατόμων, δηλαδή μορίων κεφαλαίου. Στην καρδία αυτών των συνελεύσεων σχηματίζεται η δημοκρατική ψήφος και καθιερώνεται η άθροιση ατομικών απόψεων και συνεπώς καθιερώνεται το γεγονός ότι η ιδεολογία και οι κυρίαρχες απόψεις, στην καρδιά αυτών των συνελεύσεων παραμένουν αυτές της κυρίαρχης τάξης δηλαδή της αστικής τάξης. Το να ξεκινάς από το απομονωμένο άτομο, κοινωνιολογικά από τον εργάτη, από το άθροισμα των ιδιαίτερων απόψεών του, αναγκαστικά φτάνεις, όχι σε μία θέση της τάξης μας (άρνηση του ατόμου προς όφελος της αγωνιζόμενης κοινότητας) αλλά σε μία σούμα αστικών θέσεων.
"Το να ξεκινάς από την ατομική ενότητα (;) για να βγάλεις κοινωνικά συμπεράσματα και για να οικοδομήσεις κοινωνικά σχέδια, ή ακόμα και για να αρνηθείς την κοινωνία, σημαίνει να ξεκινάς από μία ανύπαρκτη προϋπόθεση που, ακόμα και στις πιο σύγχρονες διατυπώσεις της, είναι βασικά μία τροποποιημένη αναπαραγωγή αντιλήψεων της θρησκευτικής αποκάλυψης, της δημιουργίας, και της πνευματικής ζωής ανεξάρτητα από την πραγματικότητα της φυσικής και οργανικής ζωής."
Μπορντίγκα - Η Δημοκρατική Αρχή, 1921
Η εμπειρία του εργατική κινήματος μας δείχνει ότι είναι στην καρδιά αυτών των οργανισμών (συμβούλια στην Γερμανία, Σοβιέτ στην Ρωσία, "συνδικάτα" στις ΗΠΑ και την Λατινική Αμερική,...) που υπάρχουσες θέσεις, συγχυσμένες ή ανοικτά αστικές, επιβάλλονται πολύ εύκολα και συχνά διατηρούνται ακόμα και μετά την νικηφόρα εργατική εξέγερση. Ας δώσουμε γρήγορα το παράδειγμα ότι ήταν το "παλιόσκυλο", αλλά κατά τα άλλα "εργάτης", Νόσκε που δημοκρατικά εκλέχτηκε στην κεφαλή των συμβουλίων στην Γερμανία και ότι, σχεδόν σε όλα τα προλεταριακά κέντρα οι συνάδελφοί του από το SPD ελέγξανε την πλειοψηφία των συμβουλίων. Με τον ίδιο τρόπο, στην Ρωσία, ήταν αναγκαία η οργάνωση της εξέγερσης την παραμονή του κογκρέσου των Σοβιέτ ώστε να το φέρουν εμπρός τετελεσμένου γεγονότος! (δες την πολεμική μεταξύ Λένιν και Τρότσκι)
Η δημοκρατική αρχή αντιτίθεται (και ποτέ δεν λαμβάνει υπ' όψιν) στις εργατικές ανάγκες, στην αναγκαιότητα του αγώνα, δηλαδή στο προλεταριακό περιεχόμενο που αυτές οι συνελεύσεις θα μπορούσαν να έχουν εάν η συγκρότησή τους δεν εξαρτιόταν από την κοινωνιολογική και ατομική προσκόλληση των προλετάριων αλλά, αντιθέτως, στην θέλησή τους για αγώνα... Η οροθέτησή τους συμβαίνει μέσω του αγώνα και η ίδια η πραγματικότητα των ταξικών ανταγωνισμών αποδεικνύει ότι τις πιο πολλές φορές είναι μειονότητες (ένας εξαιρετικά σχετικός όρος αφού αυτές οι μειονότητες γίνονται, σε επαναστατική περίοδο, εκατομμύρια προλετάριων που μάχονται) που πρακτικά αναλαμβάνουν τα επαναστατικά καθήκοντα και "κάνουν την επανάσταση".
"Η επανάσταση δεν είναι ένα πρόβλημα οργανωτικών μορφών. Η επανάσταση είναι αντιθέτως ένα πρόβλημα περιεχομένου, ένα πρόβλημα κίνησης και δράσης των επαναστατικών δυνάμεων μέσα σε μια ατελείωτη διαδικασία, που δεν μπορεί να θεωρητικοποιηθεί με την προσαρμογή του σε διάφορες αβεβαιότητες ενός αμετάλλακτου 'δομικού δόγματος'."
Μπορντίγκα - Η Δημοκρατική Αρχή
Η "εργατική" δημοκρατία επιβεβαιώνεται ως το προπύργιο του κεφαλαίου, η ύστατη αστική λύση για την κρίση του κεφαλαίου, γιατί έχει την τάση κάθε στιγμή να βάζει μπροστά τις αντεπαναστατικές ιδέες που υπάρχουν στην καρδιά του προλεταριάτου, και όχι τις κομμουνιστικές απόψεις? αναλαμβάνει το καθήκον της του να κάνει τα πρωτοποριακά τμήματα να περιμένουν και επομένως να οπισθοχωρήσουν υπό το πρόσχημα ότι άλλα, πιο μαζικά τμήματα έχουν μείνει πίσω. Κάθε στιγμή, η "εργατική" δημοκρατία βάζει μπροστά την ετερογένεια του προλεταριάτου που παράχθηκε από το κεφάλαιο, εις βάρος των απόψεων της κομμουνιστικής ενοποίησης και ομογενοποίησης. Η δημοκρατία έτσι αντιτίθεται άμεσα στον παγκόσμιο συγκεντρωτισμό του προλεταριάτου, στην οργανική του ενότητα, στην συγκρότησή του σε παγκόσμιο κόμμα.
Συμπληρωματικά στην "εργατική" δημοκρατία που εφαρμόζεται στην πολιτική σφαίρα, όπου οι εργάτες πρέπει να αποφασίσουν για τα καθήκοντά τους όταν αυτά είναι ιστορικά καθορισμένα, υπάρχει και η "εργατική" δημοκρατία που εφαρμόζεται στην οικονομική σφαίρα με την μορφή του "εργατικού ελέγχου", ή πιο γνωστά, της "αυτοδιεύθυνσης". Και αν οι κομμουνιστές πάντα αγωνίζονταν ενάντια στην αυτοδιεύθυνση, ενάντια στην μαθητεία του καπιταλισμού από τους εργάτες (αρεστό στον Προυντόν, Σορέλ, Άντλερ, Γκράμσι,...), μέσα στην καρδιά του καπιταλισμού, μένει σε εμάς να καταστρέψουμε αυτούς τους μύθους ακόμη και μετά την νικηφόρα εξέγερση.
"Δεν θέλουμε να εξαπλωθεί ανάμεσα στις μάζες των εργατών η πεποίθηση ότι αναπτύσσοντας τα ιδρύματα των συμβουλίων είναι δυνατό να καταληφθούν οι επιχειρήσεις και να εξολοθρευτούν οι καπιταλιστές. Αυτή θα ήταν η πιο επικίνδυνη ψευδαίσθηση. Οι επιχειρήσεις θα καταληφθούν από την εργατική τάξη - όχι μόνο από το προσωπικό τους, που θα ήταν ένα πολύ μικρό ζήτημα, και όχι και πολύ κομμουνιστικό - μόνο αφού όλη η εργατική τάξη καταλάβει την πολιτική εξουσία. Χωρίς αυτή την κατάκτηση, ψευδαισθήσεις θα διασκορπιστούν από βασιλικούς φρουρούς, καραμπινιέρηδες (Ιταλική Μυστική Αστυνομία) κτλ..., δηλαδή από τους μηχανισμούς της καταπίεσης και βίας που διαθέτει η αστική τάξη, μέσω του κρατικού μηχανισμού της."
Μπορντίγκα - Τα μαθήματα της Πρόσφατης Ιστορίας
Και όπως το κατανόησε ο Μπορντίγκα, εάν πριν την εξέγερση η κατάκτηση των εργοστασίων από τους εργάτες μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο για να στρέψει τους τελευταίους από τα καταστροφικά τους καθήκοντα προς όφελος της "εργατικής" μεταρρύθμισης του συστήματος, ακόμα και μετά την νικηφόρα εξέγερση, η κατάκτηση των εργοστασίων από τους εργάτες, ο "εργατικός" έλεγχος", η αυτοδιεύθυνση δεν είναι "και πολύ κομμουνιστικά" μέτρα τα οποία ενδυναμώνουν μόνο πάντα παρούσες αστικές τάσεις.
Αυτές οι πολιτικές απορρέουν άμεσα από δύο θεμελιώδης και συμπληρωματικές σοσιαλδημοκρατικές παρεκκλίσεις: πολιτικισμός (politicism) και οικονομισμός - διαχείριση (managementism) - που είναι σστην πραγματικότητα μόνο η εφαρμογή της δημοκρατίας στην επαναστατική διαδικασία. Θα ήταν ένα ζήτημα του να βλέπαμε την εξέγερση, την επανάσταση να είναι πρωταρχικά και απαράμιλλα μία πολιτική πράξη (ο Μαρξ μίλησε για μία επανάσταση "με πολιτική ψυχή"): την κατάκτηση ακόμη και βίαια της πολιτικής εξουσίας, του κρατικού μηχανισμού, στην πραγματικότητα "κατάληψη" του αστικού κράτους, και μετά, ανάλογα με τις περιστάσεις, το πάρσιμο του τάδε ή δείνα οικονομικού μέτρου προς συμφέρον ή όχι του προλεταριάτου, με ή χωρίς την συγκατάθεσή του (βλ. η εισαγωγή του συστήματος του Ταύιλορ και της 8ωρης εργάσιμης μέρας από την αρχή της Μπολσεβίκικης δικτατορίας). Σύμφωνα με αυτή την άποψη, που είναι εξίσου μίας πολιτικής μεσολάβησης όπως και η "εργατική" δημοκρατία, η κομμουνιστική επανάσταση δεν είναι πλέον μία κοινωνική επανάσταση που πρέπει να καταστρέψει τελείως το αστικό κράτος και τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής, που πρέπει να καταστρέψει στην ίδια διαδικασία την μισθωτή εργασία και να μετατρέψει την παραγωγή σε αναπαραγωγή της ανθρώπινης ζωής? η "κομμουνιστική" επανάσταση δεν είναι τίποτα άλλο παρά μία αλλαγή πολιτικού προσωπικού (όπως και η αστική επανάσταση), που συνευρίσκεται για ναπάρει μερικά οικονομικά μέτρα μεταρρυθμίζοντας τον τρόπο παραγωγής. Αυτή είναι η πραγματική βάση της αντίληψης "σοσιαλισμός σε μία χώρα" που επιτρέπει στους ανθρώπους να πιστεύουν ότι η "εργατική πολιτική εξουσία" μπορεί να διατηρηθεί (και για την ΕΣΣΔ πήρε 65 χρόνια) πάνω στην βάση του καπιταλιστικού συστήματος, και ειδικά εάν αυτό μεταρρυθμιστεί. Από αυτά, φυσικά, η περίοδος μετάβασης από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό δεν είναι παρά ο "μεταβατικός τρόπος παραγωγής", η "εργατική δημοκρατία" στην πολιτική και η "εργατική διαχείριση" στην οικονομία, ο σοσιαλιστικός τρόπος παραγωγής (τα σοβιέτ συν εξηλεκτρισμός) που θα ήταν μία σοφή μύξη καπιταλισμού και... "εργατικής δημοκρατίας" περιμένοντας για την τελική εκπλήρωση. Εδώ βρίσκουμε όλους τους "μαρξιστές θεωρητικούς" του "σοσιαλιστικού σταδίου", του "κρατικού καπιταλισμού ως αναγκαίο πρελούδιο για τον κομμουνισμό",... στην πραγματικότητα, χυδαίοι απολογητές του καπιταλιστικού συστήματος στην σοβιετική του μορφή, Ρώσικη ή Κινέζικη...
Για μας όπως και για τον Μαρξ, αντιθέτως, η περίοδος μετάβασης είναι, και δεν μπορεί παρά να είναι, η δικτατορία του προλεταριάτου, για την κατάργηση της μισθωτής εργασίας, δηλαδή μία ολόκληρη διαδικασία καταστροφής των θεμελιακών βάσεων του καπιταλιστικού συστήματος (αξία, χρήμα, κεφάλαιο, μισθωτή εργασία) άμεσα, μέσω και από αυτή την ίδια την διαδικασία, επιβεβαίωση όλο και πιο μαζικά και πιο συνειδητά της ανθρώπινης κοινότητας, της ανθρώπινης κολλεκτιβικής ύπαρξης. Η περίοδος μετάβασης μπορεί να κατανοηθεί μόνο ως μία ενωτική διαδικασία, ένα ολοκληρωτικό κίνημα της θετικής καταστροφής/επιβεβαίωσης, καταστροφής - άρνηση - στον βαθμό που δικτατορικά υπονομεύει τα θεμέλια του καπιταλισμού (εξαγωγή υπεραξίας που βασίζεται στην διαφορά μεταξύ αναγκαίας εργασίας και υπερεργασίας), επιβεβαίωση - άρνηση της άρνησης - όσο πιο πολύ γενικεύεται η διαδικασία καταστροφής και επομένως παύει να υπάρχει, όσο πιο πλήρως θα εμφανίζεται ένας νέος κοινοτικός τρόπος ζωής, ένας κομμουνιστικός τρόπος ζωής. Κάθε προσπάθεια που στοχεύει στον διαχωρισμό μέσα στον χρόνο ή τον χώρο των δύο όρων - καταστροφή και επιβεβαίωση - της διαδικασίας, του μεταβατικού κινήματος, αναπόφευκτα καταλήγει στην θραύση της, στην επιστροφή με κάποιο τρόπο στην μισθωτή σκλαβιά. Εκεί καταλήγουν προφανώς ο πολιτικισμός και ο οικονομισμός, όπως όλες οι αντιλήψεις ενός "μεταβατικού τρόπου παραγωγής", δηλαδή μίας φάσης "εργατικής" δημοκρατίας ενδιάμεσα στον καπιταλισμό και τον κομμουνισμό.
Η αντικατάσταση ή η αναγνώριση της δικτατορίας του προλεταριάτου με την "εργατική" δημοκρατία, πέρα από την εναλλαγή του τρομοκρατικού χαρακτήρα της εργατικής δημοκρατίας, σηματοδοτεί την διαιώνιση της πολιτικής μεσολάβησης, την διαιώνιση των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων - μισθωτή εργασία - αυτοδιευθυνόμενα, δημοκρατικά ελεγχόμενα από τους ίδιους τους προλετάριους. Αυτό γίνεται μέσω της άρνησης του χαρακτήρα του "ημι-κράτους" (Μρξ) του προλεταριακού κράτους, δηλαδή της διαδικασίας εξάλειψης της πολιτικής σφαίρας και της επέκτασης της ανθρώπινης κοινότητας. Μία τέτοια αυτοδιευθυνόμενη κοινωνία είναι η πραγματωμένη ουτοπία του καπιταλισμού, ένας κόσμος κινητήρια δύναμη του οποίου παραμένει η αξία που αξιοποιείται - καπιταλισμός - αλλά αδειασμένος από την επαναστατική του, καταστροφική πλευρά - το προλεταριάτο - με σκοπό την διατήρηση του αναπαραγωγικοού πόλου του κεφαλαίου. Η "εργατική" δημοκρατία εκφράζει έτσι με τον πιο πλήρη τρόπο το όνειρο όλων των ρεφορμιστών του κόσμου: το κεφάλαιο χωρίς τις αντιφάσεις του, " η σημερινή κοινωνία απαλλαγμένη από το στοιχείο που την επαναστατικοποιεί και την διαλύει" (Μαρξ - Ο Αστικός Σοσιαλισμός, Το Κομμουνιστικό Μανιφέστο). Όπως είπε σωστά ο Μπαρρό:
"Η δημοκρατία βοήθησε την εναρμόνιση των αποκλίνων συμφερόντων μέσα στο πλαίσιο του στικού κράτους. Τώρα, ο κομμουνισμός δεν γνωρίζει κανένα κράτος, το καταστρέφει? και ούτε γνωρίζει αντιτιθέμενες κοινωνικές ομάδες. Έτσι απαλλάσσει αυτόματα κάθε μηχανισμό μεσολάβησης που θα αποφάσιζε τι θα ήταν σωστό να γίνει. Το να θέλουμε κομμουνισμό και δημοκρατία είναι μία αντίθεση. Αφού είναι το τέλος της πολιτικής και η ενοποίηση της ανθρωπότητας δεν εγκαθιστά καμία δύναμη πάνω από την κοινωνία για να την κάνει σταθερή και αρμονική."
Μπαρρό - Το Κομμουνιστικό Κίνημα
Το παράδοξο μεταξύ κομμουνισμού και δημοκρατίας είναι μόνο η έκφραση της διαφοράς επαναστατικού προλεταριάτου και αστικής τάξης. Ο πελώριος όγκος της σοσιαλδημοκρατικής και ελευθεριακής παράδοσης που βαραίνει το κομμουνιστικό κίνημα έχει προτρέψει για ένα μεγάλο διάστημα το προλεταριάτο στην κατάκτηση του αστικού κράτους, ειρηνικά ή μη, να το καταλάβει, να το μεταρρυθμίσει? ότι στην σαπίλα της αστικής δημοκρατίας, ήταν αναγκαίο να αντιτεθεί η αγνότητα της "εργατικής" δημοκρατίας, συνοπτικά, ότι σε όλους τους κακούς καπιταλιστές, ήταν αναγκαίο να αντιτεθούν και να πραγματοποιηθούν τα οφέλη της, τα οφέλη της δημοκρατίας - δημοκρατία ως ο θετικός πόλος του κεφαλαίου.
Ενάντια σε αυτές τις επιστροφές στον αστικό σοσιαλισμό, ο επαναστατικός μαρξισμός πάντα οροθετείται από την ανάγκη της καταστροφής των καπιταλιστικών κοινωνικών σχέσεων, την ολότητα του συστήματος.
- Δεν είναι ένα ζήτημα υπεράσπισης του πόλου της εργασίας ενάντια σε αυτό του κεφαλαίου.
- Δεν είναι ένα ζήτημα ξεφορτώματος των "διεφθαρμένων" καπιταλιστών με σκοπό να χρησιμοποιήσουμε τις "καλές" παραγωγικές δυνάμεις.
- Δεν είναι ένα ζήτημα κριτικής της βάρβαρης αστικής δημοκρατίας προς όφελος της πολιτισμένης "εργατικής" δημοκρατίας.
"Εμείς οι μαρξιστές έχουμε τις θεωρίες μας σε πλήρη συμφωνία με αυτή την άποψη: Στο διάολο με την ελευθερία! Στο διάολο με το Κράτος!"
Μπορντίγκα - Κομμουνισμός και Ανθρώπινη Γνώση
oOo
- "Fasciste ou antifasciste, la dictature du capital c'est la democratie" - στο Le Communiste No.9
- "Faschistisch oder antifaschistisch, die Diktatur des Kapitals ist die Demokratie" - στο Kommunizmus No.2
- "Against the myth of democratic rights and liberties" - στο Communism No.8
- "Ενάντια στους μύθους των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών" - στο Κομμουνισμός Νο.1
- "L'Etat democratique" (Bilan No.12) - Le Communiste No.12
- "La dictature du proletariat et la question de la violence" (Octobre No.5)- στο Le Communiste No.17
3. Το USPD ή "Ανεξάρτητο Σοσιαλδημοκρατικό Κόμμα" λεγόμενο "πλειοψηφικό", που στην βάση του ίδιου προγράμματος - το παλιό πρόγραμμα της Γκότα - ήθελε να δώσει πίσω στην σοσιαλδημοκρατία μία αγνότητα, που τα τρεισήμισι χρόνια ιμπεριαλιστικού πολέμου που υπερασπιζόταν αμείλικτα το SPD, την είχαν αποσυνθέσει, το λιγότερο δηλαδή. Η είσοδος των σπαρτακιστών στην καρδιά του USPD κληροδότησε την αδυναμία της συγκρότησης μίας δύναμης σε κομμουνιστική βάση. Αρκετοί σπαρτακιστές ενώθηκαν με τις θέσεις του ISD (που υλοποιήθηκε αργότερα το 1918) και την εποχή της ίδρυσης του KPD (s) ήταν αντιδημοκρατικές, αντισυνδικαλιστικές, αντικοινοβουλευτικές τάσεις που κυριαρχούσαν την επίσημη κεντριστική ηγεσία (Λούξεμπουργκ, Λεβί, Τζόγκισες, Ντάνκερ,...).
Σχετικά με αυτό το ζήτημα παραπέμπουμε τον αναγνώστη στο βιβλίο του Ωθιέρ και Μπαρρό: "Η Κομμουνιστική Αριστερά στην Γερμανία", όπως και στο δικό μας κείμενο "Le KAPD dans l'action revolutionnaire", στο Le Communiste No.7
4. Όπως αναφέρεται στο κείμενο, το IKD ιδρύθηκε ως αντιπαράθεση στον σοσιαλδημοκρατισμό της Σπαρτακικής Λίγκας, υποδηλώνοντας με το όνομα "κομμουνιστικό" τον ταξικό διαχωρισμό με τους σοσιαλδημοκράτες κάθε απόχρωσης. Το VKPD - Ενωμένο Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας - συγκροτήθηκε το 1920, μετά την διαγραφή της πλειοψηφίας του KPD (s) - μία συγχώνευση ενάντια στην φύση του IKD και της Σπαρτακικής Λίγκας - χάρη στις μανούβρες του Λεβί και του Ζέτκιν, διαγράφοντας έτσι τους "αριστεριστές", δηλαδή όλες τις αληθινά επαναστατικές τάσεις. Ήταν ακριβώς μετά από αυτή την διαγραφή που συγκροτήθηκε το KAPD - Εργατικό Κομμουνιστικό Κόμμα Γερμανίας - το 1920 το οποίο επιμήκυνε την κληρονομιά του ISD και του IKD. Τα κατάλοιπα του KPD(s), στην ουσία το προσωπικό και η ηγεσία, συγχωνεύτηκαν με τις "μάζες" του USPD για να σχηματίσουν το VKPD, ένα μαζικό κεντριστικό κόμμα, αν όχι κατηγορηματικά αστικό.
5. Έχουμε ήδη σημειώσει σε άλλες περιπτώσεις ότι αν για εμάς η χρήση της βίας, της τρομοκρατίας και του τρόμου είναι ταξικές μέθοδοι, και ως τέτοιοι μέρη του κομμουνιστικού προγράμματος, η βία και ο τρόμος δεν καθιστούν από μόνα τους έναν ταξικό διαχωρισμό. Ο τρόμος και η τρομοκρατία είναι απαραίτητα αλλά ανεπαρκής. Σε αντίθεση με τον Λένιν και τον Τρότσκι που, πιστεύοντας ότι ο τρόμος ήταν ο ουσιαστικός διαχωρισμός, κατέληξαν στην σφαγή και στην καταστολή του επαναστατικού προλεταριάτου απεργίες το 1921-23, Κρονστάνδη,...), εμείς υπερασπιζόμαστε αυτές τις μεθόδους των εργατικών αγώνων όταν γίνονται για τα ιστορικά συμφέροντα του προλεταριάτου. Με αυτή την έννοια, είναι "επιβοηθητικοί", δηλαδή καθορίζονται από την τάξη που τις χρησιμοποιεί. Σχετικά με αυτό το ζήτημα παραπέμπουμε τον αναγνώστη στο κείμενό μας "Critique du reformisme arme" στο Le Communiste No.17 και No.19.
Οι κομμουνιστές προτείνουν το προκαταβολικό ξεσκέπασμα του ύπουλου παιχνιδιού της δημοκρατίας, και να ξεκινήσουν την επίθεσή τους στην σοσιαλδημοκρατία χωρίς να περιμένουν να αποκαλυφθεί η αντεπαναστατική λειτουργία της σε πραγματικά γεγονότα.Il Communista - 1921
Διεθνιστική Κομμουνιστική Ομάδα (ΔΚΟ)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου