Η οικοδόμηση της νέας, της αταξικής κοινωνίας, του κομμουνισμού, δεν αποτελεί απλώς και μόνο μία μετάβαση από κάποιο σχηματισμό σε κάποιον άλλο, αλλά συνιστά την εμφάνιση και την διαμόρφωση ενός ριζικά νέου τύπου κοινωνικής ανάπτυξης. Πρόκειται για μία κοσμοϊστορική αλλαγή, η οποία, ως προς το βάθος, την κλίμακα και τις προοπτικές της υπερβαίνει ακόμα και την μετάβαση της αρχαιότητας από την προ-ταξική στην ταξική κοινωνία. Πρόκειται για μία άρνηση-διαλεκτική άρση, τόσο των ταξικών ανταγωνιστικών τύπων ανάπτυξης της κοινωνίας, όσο και των πριν από αυτούς βαθμίδων, δηλ. ολόκληρης της μέχρι τώρα ιστορίας της ανθρωπότητας και των προϋποθέσεων της. Η επισήμανση αυτή θα πρέπει να υπολογίζεται όταν διατυπώνονται διάφορες εικασίες και εκτιμήσεις σχετικά με τους ρυθμούς οικοδόμησης της νέας κοινωνίας, με τις δυσκολίες που προκύπτουν κ.λ.π. Η επισήμανση αυτή αφορά επίσης τις δυσκολίες, την αντιφατικότητα και τον ιδιαίτερα περίπλοκο χαρακτήρα των σχετικών θεωρητικών προσεγγίσεων..."

Δ. Πατέλη, Μ. Δαφέρμου, Π. Παυλίδη

12/18/2012

Ο Δεκέμβρης ήταν η απάντηση στην καπιταλιστική κρίση


Το κείμενο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΠΡΙΝ» στις 16/12/12 
Κοίτα πως κυλάει ο καιρός και η ιστορία. Έχουν περάσει 4 χρόνια από την πραγματικά καινοτόμα εξέγερση του «Δεκέμβρη». Την εξέγερση που προανήγγειλλε την οικονομική και συστημική κρίση που βιώνουμε , δίνοντας μια σειρά από απαντήσεις.  Απαντήσεις  που τα πολιτικά  υποκείμενα της αριστεράς και της αντιεξουσίας- ούτε ήταν, ούτε είναι έτοιμα, με κριτικό και αναστοχαστικό μάτι- να τα δεχτούν.
Και από αυτή την οπτική μοιάζει με τον «Μάη του 68».  Παράλληλα πρέπει να ειπωθεί πως και οι  δυο εξεγέρσεις ήρθαν στο τέλος ενός ανοδικού καπιταλιστικού  κύκλου. Και τα δυο αποτέλεσαν το εργαστήριο που πάνω τους οι άρχουσες τάξεις έδωσαν με συστηματικό τρόπο τις δικές τους απαντήσεις. Αυτό το είδαμε με την απάντηση του νεοφιλελευθερισμού, της  οικονομίας dot-com και της χρηματιστικοποίησης  από τα τέλη του 70. Ενώ  αντίστοιχες απαντήσεις  ετοιμάζουν και σήμερα που ολοκληρώνεται ο οικονομικός κύκλος που άνοιξε η κρίση του 70. Απαντήσεις με βάση την περαιτέρω αυταρχικοποίηση σε παγκόσμια κλίμακα του ολοκληρωτικού καπιταλισμού. Με την θεσμοθέτηση μετα-δημοκρατικών κοινοβουλευτικών δομών. Και την απόπειρα να ιδιωτικοποιηθεί κάθε «κοινός»  και δημόσιος πλούτος.

Γιώργος Ρούσης: «Από την Κρίση στην Επανάσταση – Πόλεμος Θέσεων».

Ολόκληρη η εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου του Γ. Ρούση (6 βίντεο) 


Την Τρίτη 11 Δεκεμβρίου έγινε με μεγάλη επιτυχία η εκδήλωση της παρουσίασης του νέου βιβλίου του καθηγητή Γιώργου Ρούση: «Από την Κρίση στην Επανάσταση – Πόλεμος Θέσεων».

Το βιβλίο παρουσίασαν οι Αλέκος Αλαβάνος, Παναγιώτης Λαφαζάνης, Διονύσης Τσακνής και Άγγελος Χάγιος. Την εκδήλωση συντόνιζε ο Μίλτος Βασιλείου.

Σήμερα παρουσιάζουμε σε έξι βίντεο ολόκληρη την εκδήλωση με πλήρεις τις ομιλίες και των έξι ομιλητών με τη σειρά που αυτές έγιναν.

Τη συζήτηση άνοιξε ο συντονιστής Μίλτος Βασιλείου ενώ, παρά τα καθιερωμένα, αμέσως μετά ακολούθησε ο συγγραφέας.

Ζητώντας συγγνώμη για την ‘αγένεια’ να μη μιλήσει τελευταίος, όπως είθισται, ο Γιώργος Ρούσης διευκρίνισε πως η εμπειρία του τόσα χρόνια στην οργανωμένη αριστερά, του έχει αφήσει μια “απέχθεια για τα κλεισίματα’, καθώς συνήθως αυτά περιορίζονται να επαναλαμβάνουν την αρχική εισήγηση, όπως είπε.

Στη συνέχεια το λόγο πήρε ο Διονύσης Τσακνής που έδωσε μετά τη σκυτάλη στον Παναγιώτη Λαφαζάνη. Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με τις ομιλίες του Άγγελου Χάγιου και του Αλέκου Αλαβάνου.

Σημειώνουμε ότι κατά τη γνώμη μας όλες οι ομιλίες, από τη σκοπιά της η καθεμία, παρουσιάζουν εξαιρετικό πολιτικό και όχι μόνον ενδιαφέρον.
 

 

 

 

 

 


_

10/10/2012

Επανεξετάζοντας το Κεφάλαιο υπό το φως των Grundrisse του Moishe Postone [pdf]


Ένα σπάνιο ιστορικό ντοκουμέντο: Ο Λένιν ενώ παθαίνει ταυτοχρόνως καρδιακή προσβολή και εγκεφαλικό επεισόδιο. Δευτερόλεπτα πριν έχει πιάσει την αγαπημένη του Ναντέζντα Κρούπσκαγια μαζί με πέντε ναύτες της Κροστάνδης να διαβάζουν το βιβλίο Time, Labor and Social Domination: A Reinterpretation of Marx’s Critical Theory του Moishe Postone… Καημένε Λένιν!
[Εικαστικό από Αθέμιτα]
http://marxistreloaded.wordpress.com/2012/10/09/light-of-grundrisse/

10/05/2012

Έρικ Χόμπσμπομ: Έτσι γράφεται η ιστορία


Το 1933, όταν ο Χίτλερ πήρε την εξουσία στη Γερμανία, ανάμεσα στις πολλές εβραϊκές οικογένειες που αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τη χώρα, ήταν αυτή του 16χρονου μαθητή, Έρικ Χόμπσμπομ. Η Ιστορία χτυπούσε την πόρτα του ανθρώπου που θα γινόταν ίσως ο σημαντικότερος ιστορικός του αιώνα που πέρασε.
Η σύνδεση ανάμεσα στην Ιστορία (με γιώτα κεφαλαίο) και στις ζωές των απλών ανθρώπων δεν χάθηκε ποτέ από το έργο του Χόμπσμπομ στην υπόλοιπη ζωή του, μέχρι την περασμένη Δευτέρα 1 Οκτώβρη, που πέθανε σε ηλικία 95 ετών. Ιστορία σημαίνει άνθρωποι που παλεύουν για την επιβίωσή τους, αλλά μέσα σε συνθήκες που δεν καθορίζονται από τον καθέναν ξεχωριστά. Συνθήκες που μπορεί να γίνουν τόσο ακραίες και παρανοϊκές, φτάνοντας στη βαρβαρότητα, τον πόλεμο, το Ολοκαύτωμα.

9/16/2012

Γεώργιος Σκληρός: Το Κοινωνικόν μας Ζήτημα, 1907 (pdf)


Ο Γεώργιος Κωνσταντινίδης, προσωνύμιο Σκληρός (1878 Τραπεζούντα-1919 Αλεξάνδρεια) ήταν πρωτοπόρος Έλληνας σοσιαλιστής, που προσπάθησε να αποτυπώσει ρεαλιστικά την κοινωνική πραγματικότητα της εποχής του στη βάση της ταξικής διάρθρωσης της κοινωνίας και να αναλύσει την ελληνική κοινωνία με μαρξιστικά εργαλεία, προκαλώντας συζητήσεις και προστριβές ανάμεσα στους τότε προοδευτικούς κύκλους.
Ο Γεώργιος Κωνσταντινίδης, προσωνύμιο Σκληρός (1878 Τραπεζούντα-1919 Αλεξάνδρεια)
Ο Γεώργιος Κωνσταντινίδης, προσωνύμιο Σκληρός (1878 Τραπεζούντα-1919 Αλεξάνδρεια)
Ο Γεώργιος Σκληρός, γόνος αστικής οικογένειας τηςΤραπεζούντας του Οθωμανικού Πόντου, προσέλαβε την τυπική εκπαίδευση και τον κοσμοπολιτισμό των αστών και μεσοαστών της εποχής του και σε νεαρή ηλικία μετέβη στην Οδησσό της Ρωσίας για να ασχοληθεί με το Εμπόριο. Σύντομα έφυγε για τη Μόσχα, όπου στράφηκε σε ιατρικές σπουδές, το 1904 στο πανεπιστήμιο της Μόσχας. Τον επόμενο χρόνο ενεπλάκη στο επαναστατικό κίνημα, επηρεασμένος από τον μαρξισμό του Γκεόργκι Πλεχάνωφ, προσλαμβάνοντας και το προσωνύμιο «Σκληρός». Μια σειρά προβλημάτων με το τσαρικό καθεστώς τον οδήγησαν στην Εσθονία και κατόπιν στην Ιένα της Γερμανίας. Εκεί, ως εκπρόσωπος της μαρξιστικής θεωρίας συνδέθηκε με τον Δ. Γληνόστην ίδρυση του φοιτητικού και σοσιαλιστικής κατεύθυνσης συλλόγου «Φιλική Προοδευτική Ένωση».
Με τον όρο Μεγάλη Ιδέα αναφερόμαστε στο πολιτικό και εθνικιστικό ιδεώδες που διαδόθηκε στον ελληνικό κόσμο από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και αποτελούσε τον άξονα της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας έως την τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Χάρτης της Μεγάλης Ελλάδας
Με τον όρο Μεγάλη Ιδέα αναφερόμαστε στο πολιτικό και εθνικιστικό ιδεώδες που διαδόθηκε στον ελληνικό κόσμο από το δεύτερο μισό του 19ου αιώνα και αποτελούσε τον άξονα της εσωτερικής και εξωτερικής πολιτικής της Ελλάδας έως την τρίτη δεκαετία του 20ού αιώνα. Χάρτης της Μεγάλης Ελλάδας
Ο Γ. Σκληρός μετέβη και έζησε στην Αλεξάνδρεια, όπου και πέθανε το 1919.
Εργογραφία
  • Το Κοινωνικόν μας Ζήτημα, 1907
  • Η Φιλοσοφία του Πολέμου και της Ειρήνης
  • Σύγχρονα Προβλήματα του Ελληνισμού
  • Μελέτες – παρεμβάσεις στα πολιτικά και πολιτιστικά δρώμενα

9/09/2012

Georgi Dimitrov-Η επίθεση του φασισμού και τα καθήκοντα της κομμουνιστικής διεθνούς για την ενότητα της εργατικής τάξης ενάντια στο Φασισμό VIII


ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΗΣ ΤΑΞΗΣ ΕΝΑΝΤΙΑ ΣΤΟ ΦΑΣΙΣΜΟ

Τελικός λόγος στο 7ο παγκόσμιο Συνέδριο της Κομμουνιστικής Διεθνούς, 13 Αυγούστου 1935

Σύντροφοι! Η διεξοδική συζήτηση πάνω στην έκθεσή μου μαρτυράει το δυνατό ενδιαφέρον του Συνεδρίου για τα θεμελιώδη προβλήματα ταχτικής και τα καθήκοντα του αγώνα της εργατικής τάξης ενάντια στην επίθεση του κεφαλαίου και του φασισμού, ενάντια στον κίνδυνο ιμπεριαλιστικού πολέμου.

Αν συνοψίσουμε τώρα το αποτέλεσμα της 8-ήμερης συζήτησης, θα διαπιστώσουμε, ότι όλες οι ουσιαστικές κατευθυντήριες γραμμές της έκθεσης βρήκαν την ομόφωνη επικρότηση του Συνεδρίου. Κανένας ομιλητής δεν πρόβαλε αντιρρήσεις ενάντια στις κατευθυντήριες γραμμές ταχτικής που θέσαμε και την απόφαση που προτείναμε.

Μπορεί κανείς να πει άνετα, ότι σε κανένα απολύτως από τα προηγούμενα Συνέδρια της Κομμουνιστικής Διεθνούς δεν επικράτησε τέτοια ιδεολογική και πολιτική ενότητα, όπως σ' αυτό. Η πλέρια ομοφωνία του Συνεδρίου αποδείχνει, ότι στις γραμμές μας έχει ωριμάσει τελείως η αναγνώριση, ότι πρέπει να μεταβάλουμε την πολιτική μας και την ταχτική μας ανάλογα με τη μεταβληθείσα κατάσταση, με βάση την ολόπλευρη διδαχτική πείρα των τελευταίων χρόνων.

9/06/2012

To ποσοστό κέρδους είναι το κλειδί


Η πορεία της κερδοφορίας δείχνει την πορεία του καπιταλισμού

Η οικονομία του σύγχρονου κόσμου κυριαρχείται από τον καπιταλιστικό τρόπο παραγωγής. Στον καπιταλισμό, το χρήμα χρησιμοποιείται για να παράγει περισσότερο χρήμα. Η κινητήρια δύναμη της παραγωγής είναι το κέρδος, όχι οι κοινωνικές ανάγκες και η καπιταλιστική παραγωγή δεν  προχωράει σε μία ευθεία γραμμή ανόδου. Υπόκειται σε επαναλαμβανόμενες κρίσεις «ανάπτυξης και ύφεσης», που καταστρέφουν κάθε φορά και κατασπαταλούν μεγάλο μέρος από την αξία που έχει ήδη παραχθεί από την κοινωνία (τους εργαζόμενους). Οι δεκαετίες του 1880 και του 1890 γνώρισαν μια σημαντική καταστροφή της παραγωγής και του πλούτου των ΗΠΑ- η «μεγάλη κρίση» του ‘30 επίσης. Τώρα βιώνουμε την πρώτη  «Μεγάλη Ύφεση» όντας ακόμα μέσα στη «Μακρά Κρίση»  του 21ου αιώνα.

9/04/2012

Οι ταξικοί αγώνες στην ΕΣΣΔ

Ο Σαρλ Μπετελέμ υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους μαρξιστές θεωρητικούς της μεταπολεμικής περιόδου. Στο τρίτομο έργο του Οι ταξικοί αγώνες στην ΕΣΣΔ θίγεται για πρώτη φορά το ζήτημα της αλληλεπίδρασης των κοινωνικών μετασχηματισμών και της εξέλιξης του μπολσεβίκικου «ιδεολογικού συστήματος». Καρπός ενδελεχούς και μακροχρόνιας έρευνας, είναι μια οξυδερκής, σφαιρική μαρξιστική ανάλυση της σοβιετικής ιστορίας και πραγματικότητας, που περιγράφει τη φύση των ζυμώσεων που έλαβαν χώρα στο πέρασμα του χρόνου και των κοινωνικών δυνάμεων που τις υποκίνησαν. 

Ο πρώτος τόμος επιχειρεί να σκιαγραφήσει τη σημασία, τα όρια και τις ιστορικές συνθήκες των κοινωνικών μετασχηματισμών που επιτελέστηκαν στη Σοβιετική Ρωσία από το 1917 έως το 1923 - απαραίτητη προϋπόθεση για την κατανόηση των μετέπειτα εξελίξεων και του ρόλου που διαδραμάτισε η χώρα αυτή στην παγκόσμια πολιτική σκηνή για περισσότερα από εβδομήντα χρόνια.


Ο Μπετελέμ αναδεικνύει μια ριζικά ανανεωμένη οπτική της Ρωσικής Επανάστασης και των αλλαγών που συντελέστηκαν. Οι αλλαγές αυτές δεν εξετάζονται μέσα από το πρίσμα της «κομματικής ερμηνείας» ή ως αποτέλεσμα της μπολσεβίκικης ιδεολογίας. Ο συγγραφέας διακρίνει μια πολύπλευρη, αντικειμενική και συχνά αντιφατική διαδικασία, όπου τον κυρίαρχο ρόλο έχει η πάλη των τάξεων. 

http://depositfiles.com/files/5a7h11nt0 


Στον δεύτερο τόμο του έργου του ο Σαρλ Μπετελέμ, εξετάζοντας τη μετά τον θάνατο του Λένιν περίοδο, μελετά τη συσσώρευση των αντιφάσεων που εμφανίζεται στα τέλη της δεκαετίας του 1920 ως "γενική κρίση" της Νέας Οικονομικής Πολιτικής και που εκφράζει, στην πραγματικότητα, στις παραμονές της σταλινικής "μεγάλης στροφής", την αποτυχία των προσπαθειών για μα εργατο-αγροτική συμμαχία στην ΕΣΣΔ. Στο επίκεντρο της ανάλυσής του ο Σ. Μπετελέμ θέτει, με πρωτοποριακό για την εποχή του τρόπο, το ζήτημα των σχέσεων ανάμεσα στη διαδικασία μετάλλαξης του σοβιετικού κοινωνικού συστήματος και στην εξέλιξη του μπολσεβίκικου "ιδεολογικού συστήματος", που κάθε άλλο παρά συμπίπτει, την περίοδο εκείνη, με τον επαναστατικό μαρξισμό. 
Έργο κομβικό για τη μελέτη αυτού που αποκλήθηκε "περίοδος της προσωπολατρίας", αποτελεί απαραίτητη αναφορά για την κατανόηση και τη μαρξιστική ερμηνεία του σταλινικού φαινομένου. 

http://depositfiles.com/files/ra86t1f2p


http://politikokafeneio.com/Forum/viewtopic.php?p=220165#220165

8/31/2012

ΟΡΙΣΜΕΝΕΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΚΕΣ ΘΕΣΕΙΣ



1. Υπό το παρόν καπιταλιστικό κοινωνικό καθεστώς εκμετάλλευσης της εργασίας από το κεφάλαιο η σύγκρουση μεταξύ παραγωγικών δυνάμεων και παραγωγικών σχέσεων -η οποία οφείλεται στην αντίφαση μεταξύ του κοινωνικού χαρακτήρα της παραγωγής και του ατομικού χαρακτήρα ιδιοποίησης του παραγόμενου πλούτου- αναπτύσσεται με αυξανόμενο βαθμό προκαλώντας την ένταση των κοινωνικών αντιθέσεων και την όξυνση της πάλης μεταξύ της αστικής τάξης και του προλεταριάτου.

2. Ο ιστορικά προοδευτικός ρόλος του καπιταλισμού έγκειται στη δημιουργία των αναγκαίων υλικών και κοινωνικών προϋποθέσεων για τη δημιουργία μιας αταξικής κοινωνίας. Ο ρόλος αυτός τερματίζεται στην εποχή του ιμπεριαλισμού, στην εποχή των καταστροφικών διεθνών κρίσεων και των παγκοσμίων πολέμων. Οι παραγωγικές δυνάμεις έρχονται σε σύγκρουση με τις υφιστάμενες παραγωγικές σχέσεις, με αποτέλεσμα οι σχέσεις αυτές από μορφές ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων να μετατρέπονται σε δεσμά τους. Η αχαλίνωτη δυναμική της κούρσας του κεφαλαίου για την αποκόμιση του μέγιστου δυνατού κέρδους έχει καταστεί ένας απόλυτος ανασταλτικός παράγοντας για την περαιτέρω ανάπτυξη της ανθρωπότητας. Ο καπιταλισμός δεν μπορεί ούτε να βελτιωθεί σταδιακά ούτε να διοικηθεί προς όφελος της κοινωνίας Στην ημερήσια διάταξη της ιστορίας τίθεται, με τον πλέον κατηγορηματικό τρόπο, το δίλημμα «σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα», το οποίο μπορεί να επιλυθεί μονάχα με την επικράτηση της παγκόσμιας κομμουνιστικής επανάστασης.

8/30/2012

Κλάρα Τσέτκιν: Ο Φασισμός πρέπει να νικηθεί!


Η Κλάρα Τσέτκιν μιλώντας στον Ράιχσταγκ, στον Αύγουστο του 32 σε ηλικία 75 ετών
Στις 30 Αυγούστου του 1932, εν μέσω της χειρότερης κρίσης του καπιταλιστικού συστήματος που είχε αντιμετωπίσει ο κόσμος μέχρι τότε και στη σκιά της αύξησης της ναζιστικής εξουσίας, η Κλάρα Τσέτκιν-Γερμανίδα μαρξίστρια και μέλος του Κομμουνιστικού Κόμματος της Γερμανίας (KPD)-άνοιξε την τελευταία συνεδρίαση του Ράιχσταγκ (Βουλή της Γερμανίας). Ήταν πρόεδρος και είχε το δικαίωμα να κάνει την εναρκτήρια ομιλία, ως το παλαιότερο μέλος της ολομέλειας. Σ’ αυτή της την ομιλία κάλεσε όλους τους εργαζόμενους και τον καταπιεσμένο λαό, να μην αφήσουν τις πολιτικές διαφορές που τους χωρίζουν να τους εμποδίσουν και να ενωθούν για να συνθλίψουν την φασιστική απειλή κατευθυνόμενοι προς μια σοσιαλιστική επανάσταση για την ανατροπή της αστικής τάξης. Έκανε έκκληση για την ανατροπή της αστικής κυβέρνησης, μίλησε για τη συνενοχή της στην άνοδο των Ναζί, την παραβίαση του συντάγματος της Γερμανίας, και την απόλυτη ανικανότητα της να αντιμετωπίσει τις όψεις της φρικτής παγκόσμιας οικονομικής ύφεσης. Παρά το γεγονός ότι ήταν σχεδόν τυφλή, ανίκανη να περπατήσει (χρειάστηκε να την μεταφέρουν στο βήμα), και απέναντι στις ναζιστικές απειλές για τη ζωή της σε περίπτωση που μιλούσε, η συντρόφισσα Τσέτκιν έδωσε μια παθιασμένη ομιλία που σκιαγραφεί τη στρατηγική δημιουργίας ενός “Ενιαίου Μετώπου εργαζομένων, προκειμένου να ηττηθεί ο φασισμός “.
            Το εργατικό κίνημα δεν κατάφερε να καταστείλει τη ναζιστική απειλή. Μέχρι τον Ιανουάριο κατελήφθη η εξουσία, πραγματοποιήθηκε το λεγόμενο “Machtergreifung”: ο Πρόεδρος Χίντενμπουργκ διόρισε τον Αδόλφο Χίτλερ καγκελάριο της Γερμανίας, στις 30 Ιανουαρίου 1933. Το Ράιχσταγκ διαλύθηκε. Το Κομμουνιστικό Κόμμα πέρασε στην παρανομία. Τα μέλη του είτε κρύφτηκαν, είτε εξορίστηκαν, είτε βασανίστηκαν και δολοφονήθηκαν. Οι οργανώσεις της εργατικής τάξης είχαν εκμηδενιστεί. Σχεδόν εκατό μέλη του Ράιχσταγκ, που δεν ήταν μέλη των Ναζί, κυνηγήθηκαν και δολοφονήθηκαν.
            Η Κλάρα κατέφυγε στη Μόσχα και πέθανε τον Ιούνιο. Σε λιγότερο από μια δεκαετία η Γερμανία μετατράπηκε, από μια χώρα στα πρόθυρα της κομμουνιστικής επανάστασης της εργατικής τάξης, σε μια Ναζιστική δικτατορία που επέφερε πόλεμο και γενοκτονίες σε όλη την Ευρώπη.
             Παρακάτω παρατίθεται το κείμενο της ομιλίας της, όπως καταγράφεται στα πρακτικά του Ράιχσταγκ και δημοσιεύτηκε σε μια συλλογή από επιλεγμένα κείμενα και ομιλίες της Τσέτκιν. 

7/30/2012

Η Ιδέα του Κομμουνισμού και το Κράτος: όψεις ενός δρόμου που πρέπει να διανυθεί


 Ανάμεσα σε εκατοντάδες παραπομπές που μπορεί να δώσει κανείς για το ''Κράτος'' στο μαρξικό έργο, θα σταθώ σε μια στιγμή του στοχασμού του Μάρξ για τον ''ασιατικό τρόπο παραγωγής''. Πρόκειται για ένα τρόπο παραγωγής που εμφανίζεται στα Grundrisse, τα οικονομικά χειρόγραφα του ''ώριμου'' Μάρξ. Αποτελεί κατά τον Μάρξ ιστορική υποπερίπτωση μιας κοινοκτητικής κοινωνίας. Δεν έχουμε διαβεί δηλαδή το κατώφλι της stricto sensu ταξικής σχέσης. Ωστόσο έχουμε Κράτος. Ο Μάρξ μεταξύ άλλων γράφει (υπογραμμίσεις δικές μου): 

''...στις περισσότερες ασιατικές θεμελιακές μορφές, η περιεκτική ενότητα που βρίσκεται πάνω από όλες αυτές τις μικρές κοινότητες εμφανίζεται σαν ανώτερος ιδιοκτήτης, ή σαν μοναδικός ιδιοκτήτης, άρα οι πραγματικές κοινότητες μόνο σαν κληρονομικοί κάτοχοι. Μια και πραγματικός ιδιοκτήτης και πραγματική προϋπόθεση της συλλογικής ιδιοκτησίας είναι η ενότητα, η τελευταία μπορεί να εμφανίζεται η ίδια σαν κάτι ξεχωριστό και ανώτερο από τις πολυάριθμες πραγματικές ξεχωριστές κοινότητες. Τότε το άτομο στην πραγματικότητα δεν έχει ιδιοκτησία, μ'άλλα λόγια η ιδιοκτησία ...εμφανίζεται να διαμεσολαβείται για το άτομο από την παραχώρηση της συνολικής ενότητας-υλοποιημένης στη μορφή του δεσπότη σαν του πατέρα πολλών κοινοτήτων-στο άτομο με τη μεσολάβηση της ξεχωριστής κοινότητας. Το υπερπροιόν...ανήκει έτσι αυτόματα στην υπέρτατη αυτή ενότητα (1)...Ένα μέρος από την υπερεργασία της (σ.σ εννοεί της κοινότητας) ανήκει στην ανώτερη συλλογικότητα, που υπάρχει τελικά σαν πρόσωπο...Η συλλογικότητα μπορεί ακόμη να εμφανίζεται στο εσωτερικό της φυλετικής οντότητας πιο πολύ με τρόπο που η ενότητα να αντιπροσωπεύεται από την κεφαλή της γεναρχικής οικογένειας, ή σαν αμοιβαία σχέση των οικογενειαρχών (2). 

6/26/2012

Οικονομική ανεξαρτησία, ελευθερία και ατομική κυριαρχια


από το anarkismo net
Γράφτηκε από τον Isaac Puente και δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό «Estudios», ν. 121, τον Σεπτέμβρη του 1933.

Ι. ΑΡΧΙΚΕΣ ΕΚΤΙΜΗΣΕΙΣ

Οι τρεις δηλωμένες προϋποθέσεις, στη μελέτη των οποίων αφιερώνουμε αυτές τις γραμμές, είναι σχετικές και αλληλοεξαρτώμενες. Ακολουθούν η μία την άλλη και ακριβώς με τη σειρά με την οποία παρατίθενται. Η επόμενη, μπορεί μόνο να προκύψει από την προηγούμενη. Χωρίς οικονομική ανεξαρτησία η ελευθερία είναι πολύ περιορισμένη και χωρίς και τις δύο η ατομική κυριαρχία δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση. Που σημαίνει, ότι αν έχοντας οικονομική ανεξαρτησία αρχίζουμε να είμαστε ελεύθεροι, και όντας ελεύθεροι, μπορούμε να φιλοδοξούμε να είμαστε κυρίαρχοι και εσωτερικά κύριοι του εαυτού μας.

Βλέποντάς το ατομικά, ο άνθρωπος μπορεί να κάνει εξαίρεση αυτού του γενικού κανόνα εκτιμώντας και αξιολογώντας αυτά τα τρία πράγματα με διαφορετικό τρόπο, ακόμη και ανάποδο. Αλλά συλλογικά, το κυρίαρχο και πρωταρχικό είναι η οικονομική ανάγκη, η διαμαρτυρία του ψωμιού, κατανοώντας σαν ψωμί ό,τι παρέχει σωματική ικανοποίηση. Οι οικονομικές ανάγκες πρέπει να είναι οι πρώτες που θα ικανοποιηθούν εάν θέλουμε να εγκαθιδρύσουμε ένα καθεστώς με σταθερή συνύπαρξη. Την ευημερία την εκτιμούν όλοι ακόμη κι αν στερούνται πολιτισμού ή συγκρότησης της προσωπικότητάς τους. Η ελευθερία είναι αντίθετα ένα συναίσθημα, το οποίο αιώνες εκπαίδευσης και κληρονομιάς έχουν σβήσει ή έχουν προσπαθήσει να σβήσουν στον άνθρωπο. Η ατομική κυριαρχία είναι μια φιλοδοξία του ανώτερου χαρακτήρα και απαιτεί πρώτα την καλλιέργεια της προσωπικότητας. Τη νέα κοινωνία θέλουμε να την οικοδομήσουμε με ανθρώπους που βρίσκονται σήμερα σε κατάσταση πνευματικής και πολιτιστικής ανάπτυξης, στο ζωώδες ασυνείδητο, και γι’ αυτούς πρέπει να δώσουμε προτεραιότητα σ’ αυτό που είναι προς το συμφέρον των πολλών και όχι σ’ αυτό που αισθάνεται ή σκέφτεται συγκεκριμένο νούμερο ατομικοτήτων, πάντα μικρό και πενιχρό.

6/17/2012

Η ΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΜΕΣΟΥ ΠΟΣΟΣΤΟΥ ΚΕΡΔΟΥΣ, Η ΚΡΙΣΗ ΚΑΙ ΟΙ ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΤΗΣ


[Σημείωση: Τα σχήματα φαίνονται στο αρχείο PDF επάνω]
Οι καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής βασίζονται σε έναν θεμελιώδη νόμο: τη δημιουργία υπεραξίας μέσω της πραγματοποίησης κέρδους. Η άνιση σχέση μεταξύ κεφαλαίου και εργασίας δεν περιορίζεται απλά στο γεγονός του ότι το κεφαλαίο αποκομίζει κέρδος, αλλά έχει ως συνέπεια την απόσπαση του μέγιστου δυνατού κέρδους. Εντός αυτού του πλαισίου, η μεγιστοποίηση του κέρδους μπορεί να επιτευχθεί μονάχα διαμέσου της διευρυμένης αναπαραγωγής, η οποία στηρίζεται στην αύξηση της εκμετάλλευσης της εργατικής δύναμης και ως εκ τούτου αυξάνοντας το ποσοστό υπεραξίας. Η διαδικασία της συσσώρευσης, της συγκέντρωσης των μέσων παραγωγής και της συγκεντροποίησης κεφαλαίου απορρέουν ως φυσικό αποτέλεσμα εξ αυτού του γεγονότος  .
Στην πρώιμη περίοδο της καπιταλιστικής ανάπτυξης ο στόχος της απόσπασης του μέγιστου κέρδους πραγματοποιείτο με την επιμήκυνση της εργάσιμης ημέρας κατά τον μέγιστο ανθρωπίνως δυνατό βαθμό. Η απόλυτη υπεραξία ήταν η κύρια πηγή μεγιστοποίησης του κέρδους. Η εργάσιμη ημέρα έφθανε τις 16 ώρες στη Βρετανία και σε άλλες μεγάλες βιομηχανικές χώρες. Σε αυτόν τον τύπο συσσώρευσης η σύνθεση του κεφαλαίου δεν άλλαξε σημαντικά, οδηγώντας όχι μόνο στην αύξηση της μάζας του κέρδους αλλά επίσης και του ποσοστού κέρδους.

4/25/2012

Συνοπτική παρουσίαση του περιοδικού SIC


Το παρακάτω κείμενο αποτελεί σύνοψη της εισήγησης από την παρουσίαση που κάναμε για το περιοδικό SIC το Δεκέμβριο του 2011 στην Αθήνα.
Κοινά στοιχεία στη θεωρητική επεξεργασία των συμμετεχόντων στο εγχείρημα του Sic:
  • Η θεωρία της κατάργησης του κεφαλαίου ως θεωρία παραγωγής του κομμουνισμού – κομμουνιστικοποίηση. Μέσα στην εξέλιξη των διεκδικητικών αγώνων του θα επιτεθεί συγκεκριμένα στα μέσα παραγωγής ως τέτοια, δηλαδή στο ρόλο τους ως μέσα παραγωγής (όπως για παράδειγμα κάνουν ήδη οι εργάτες στο Μπαγκλαντες την ώρα που διεκδικούν το μισθό τους• μπορούμε να σκεφτούμε τη γενίκευση μιας τέτοιας κατάστασης). Αυτή η επίθεση, αν η επανάσταση συνεχιστεί σαν αλυσιδωτή αντίδραση, σαν επανάσταση μέσα στην επανάσταση, θα οδηγήσει στην κατάργηση τους ως αξία, θα τα αποκαπιταλιστικοποιήσει. Η επίθεση στις τράπεζες στις οποίες οι προλετάριοι έχουν χρήματα στους λογαριασμούς τους, είναι που θα θέσει αναγκαστικά το ζήτημα του πώς θα υπάρχει ζωή χωρίς χρήμα και δε θα είναι μια απόφαση κατάργησης του χρήματος. Η επίθεση στα αστυνομικά τμήματα θα θέσει το θέμα του οπλισμού της επανάστασης για να αντιμετωπίσει τις συνέπειες των πράξεων της. Η κατάληψη των τηλεπικοινωνιακών δικτύων και δικτύων μεταφορών ή η καταστροφή τους θα θέσει το θέμα της επικοινωνίας των εξεγερμένων ή του μπλοκαρίσματος της επικοινωνίας ανάμεσα στις δυνάμεις καταστολής. Η επίθεση στα καταστήματα και η λεηλασία των εμπορευμάτων θα θέσει το θέμα της μη ανταλλαγής και μη διανομής σε ένα πρωτόλειο επίπεδο και για μικρό αλλά κρίσιμο χρονικό διάστημα. Η συνέχιση του αγώνα στο δημόσιο χώρο, η μη δυνατότητα επιστροφής στο σπίτι, θα θέσει σε αμφισβήτηση τη διάκριση ανάμεσα στην ιδιωτική και τη δημόσια σφαίρα, θα θέσει το θέμα του φύλου. Η κατάληψη των χώρων παραγωγής ή η καταστροφή κάποιων από αυτούς θα θέσει το θέμα του πώς θα αναπαράγεται η ζωή συνολικά. Αν οι εξεγερμένοι που κομμουνιστικοποιούν παρασύρουν μεγάλο μέρος της κοινωνίας, μέσα από μια συγκρουσιακή φυσικά διαδικασία, στην εφαρμογή κομμουνιστικών μέτρων, μόνο τότε θα μπορεί να προχωρήσει η επανάσταση. Το πιο σημαντικό: μόνο αν όλα αυτά γίνουν μαζί και όχι το καθένα ξεχωριστά, μόνο αν συμβαίνουν παράλληλα σε πολλά μέτωπα και όχι κεντρικά, θα γίνει η επανάσταση ως κομμουνιστικοποίηση.

3/12/2012

κείμενα του Άντον Πάνεκουκ


Παρουσιάζουμε μια συλλογή των κειμένων του Άντον Πάνεκουκ,panekoukerga.pdf  ο οποίος υπήρξε μια από τις σημαντικότερες φυσιογνωμίες της Κομμουνιστικής Αριστεράς, τα οποία έχουν μεταφραστεί στα ελληνικά και έχουν δημοσιευθεί στο διαδίκτυο. 
Για να βρείτε τη συλλογή μπείτε στο blog. 
Εκεί μπορείτε να πάρετε σε μορφή PDF είτε το σύνολο των κειμένων είτε κάθε κείμενο ξεχωριστά. 

Νάστε καλά!
το ένζυμο
http://engymo.wordpress.com/

3/11/2012

Με αφορμή το άρθρο του Δ. Γόντικα που δημοσιεύτηκε στον «Ριζοσπάστη» στις 29 Φλεβάρη.


Με αφορμή το άρθρο του Δ. Γόντικα που δημοσιεύτηκε
στον «Ριζοσπάστη» στις 29 Φλεβάρη.
Ή
Η ηθική του ψέματος και ο φόβος της δημοσιότητας .
Απόσπασμα από το «Τί να κάνουμε» ΛΕΝΙΝ.
« Ο καθένας νομίζουμε θα συμφωνήσει οτι η πλατιά δημοκρατική αρχή προϋποθέτει δύο αναγκαίους όρους: Πρώτο, την πλήρη δημοσιότητα και δεύτερο, την αιρετότητα σε όλα τα λειτουργήματα. Θα ήταν γελοίο να μιλάμε για δημοκρατία χωρίς την δημοσιότητα, και μάλιστα τέτοια δημοσιότητα που δεν θα περιοριζόταν στα μέλη της Οργάνωσης..»
Στην ΚΟΒα μου πριν από λίγες ημέρες μου είπαν να μελετήσω καλά το άρθρο του Γόντικα γιατί είναι λέει απάντηση στη δημοσίευση της επιστολής του Αλέκου Χαλβατζή.
Μου είπαν επίσης να επαγρυπνώ, και να αναφέρω όποιον τύχει και κάνει κανένα θετικό σχόλιο για τον Χαλβατζή, «γιατί μην ξεχνάς, έχουμε και τους αντιπολιτευόμενους που καραδοκούν», μου είπε ο Γραμματέας μου.

3/04/2012

Kojin Karatani – Επανάσταση και επανάληψη



Μετάφραση στα ελληνικά: Αντώνης Μπαλασόπουλος. Αναδημοσιεύεται από το Lenin Reloaded

Η επανάληψη στο κράτος

Οι ιστορικοί λένε συχνά ότι αν κάποιος αγνοεί την ιστορία κινδυνεύει να την επαναλάβει. Αν όμως γνωρίζουμε την ιστορία, μπορούμε έτσι να αποφύγουμε την επανάληψή της; Και υπάρχει καν επανάληψη της ιστορίας; Αυτού του είδους το πρόβλημα δεν έχει ποτέ διερευνηθεί πλήρως. Οι ιστορικοί, οι οποίοι υποτίθεται ότι είναι επιστημονικοί στην προσέγγισή τους, δεν έχουν ποτέ καταπιαστεί μ’ αυτό, ακόμα και αν το αναγνωρίζουν διαισθητικά. Εγώ θεωρώ ότι υπάρχει επανάληψη της ιστορίας, και ότι είναι εφικτό να την συζητήσει κανείς επιστημονικά. Αυτό το οποίο επαναλαμβάνεται, βέβαια, δεν είναι ένα περιστατικό, αλλά μια επαναληπτική δομή. Περιέργως όμως, όταν επαναλαμβάνεται μια δομή, το περιστατικό μοιάζει συχνά να επαναλαμβάνεται και αυτό. Όμως είναι μόνο η δομή της επανάληψης που μπορεί να επαναληφθεί.

Immanuel Wallerstein, Δομικές κρίσεις (πρώτο μέρος)


Αρχική δημοσίευση New Left Review 62 (Απρ. 2010)
Μτφρ.: Radical Desire


Ο όρος “κρίση” έπαιξε κεντρικό ρόλο σε πολλές εθνικές πολιτικές συζητήσεις κατά την δεκαετία του 1970, αν και οι ορισμοί του παρουσίασαν μεγάλες διαφοροποιήσεις. Προς τα τέλη του αιώνα είχε σε μεγάλο βαθμό αντικατασταθεί από έναν άλλο, πιο αισιόδοξο όρο, “παγκοσμιοποίηση”.[1] Από το 2008 όμως, ο τόνος ξαναέγινε σκοτεινός, και η έννοια της “κρίσης” ξαναήλθε στην επιφάνεια απότομα. Αλλά η χρήση της παραμένει όσο χαλαρή ήταν πάντοτε. Τα ερωτήματα του πώς να οριστεί μια κρίση και πώς να εξηγηθούν οι απαρχές της έχουν ξαναέλθει στο προσκήνιο.

Κατά την ύστερη δεκαετία του 1960 και την πρώιμη περίοδο της δεκατείας του 1970, τόσο ο ηγεμονικός κύκλος όσο και ο γενικότερος οικονομικός κύκλος του σύγχρονου παγκόσμιου συστήματος εισήλθαν σε φάση παρακμής. Η περίοδος από το 1945 έως το 1970 περίπου —που οι Γάλλοι σωστά μνημονεύουν ως les trentes glorieuses— σηματοδότησε την κλιμάκωση της ηγεμονίας των ΗΠΑ και συνέπεσε επίσης με την πιο διευρυμένη ανοδική Α φάση Kondratieff που γνώρισε ποτέ η καπιταλιστική οικονομία. Οι καθοδικές τάσεις ήταν εντελώς φυσιολογικές, όχι μόνο με την έννοια ότι όλα τα συστήματα έχουν κυκλικούς ρυθμούς —έτσι ζουν, και έτσι αντιμετωπίζουν τις αναπόφευκτες διακυμάνσεις των λειτουργιών τους— αλλά επίσης εξαιτίας του πώς λειτούργησε ο καπιταλισμός ως παγκόσμιο σύστημα. Υπάρχουν δύο ζητήματα-κλειδιά εδώ: το πώς οι παραγωγοί εξασφαλίζουν κέρδος· και το πώς τα κράτη εγγυώνται την παγκόσμια τάξη μέσα στην οποία οι παραγωγοί μπορούν να κερδοφορήσουν. Ας πάρουμε το κάθε ένα με τη σειρά.

2/09/2012

Πίστωση επί θανάτου (του Anselm Jappe)


Από την έκδοση Κείμενα για την εργασία και την κρίση (Εκδόσεις των Ξένων)
«Ο Guardian σημείωνε στην ιστοσελίδα του την Παρασκευή ότι το κτίριο της Times Square, στην καρδιά του Μανχάταν, στην πρόσοψη του οποίου αναγράφεται το ύψος του δημόσιου αμερικανικού χρέους, δεν έχει πια αρκετό χώρο για να φιλοξενήσει το αστρονομικό ποσό των δισεκατομμυρίων δολαρίων, για την ακρίβεια 10.299.020.383, ένα μέγεθος τεράστιο το οποίο οφείλεται κυρίως στη χρηματοδότηση του σχεδίου Πόλσον και την ενίσχυση των ιδρυμάτων Freddie Mac και Fannie Mae. Χρειάστηκε μάλιστα να απαλειφθεί το σύμβολο $, που καταλάμβανε το τελευταίο τετράγωνο της επιγραφής, έτσι ώστε ο περαστικός να μπορέσει να πιει το πικρό ποτήρι μέχρι την τελευταία γουλιά».(1) Ποιος θέλει να το θυμάται αυτό σήμερα; Ο μεγάλος φόβος του περασμένου Οκτωβρίου μοιάζει ήδη πιο μακρινός και από τον «μεγάλο τρόμο» των αρχών της γαλλικής επανάστασης. Κι όμως, πριν από ένα χρόνο, είχαμε την εντύπωση ότι το νερό έμπαινε από παντού και το καράβι βυθιζόταν. Είχαμε επίσης την εντύπωση ότι όλος ο κόσμος, χωρίς να το λέει, το περίμενε εδώ και καιρό. Οι ειδικοί αναρωτιούνταν ανοιχτά για τη φερεγγυότητα ακόμη και των πιο ισχυρών κρατών και οι εφημερίδες δημοσίευαν στην πρώτη σελίδα την πιθανότητα μιας αλυσιδωτής πτώχευσης των ταχυδρομικών ταμιευτηρίων στη Γαλλία. Στα οικογενειακά συμβούλια συζητούσαν αν ήταν απαραίτητο να αποσύρουν όλα τα χρήματα από την τράπεζα και να τα φυλάξουν στο σπίτι. Οι χρήστες των τρένων αναρωτιούνταν αν, προαγοράζοντας ένα εισιτήριο, τα τρένα θα συνέχιζαν να κυκλοφορούν δύο βδομάδες αργότερα. Ο αμερικανός πρόεδρος Τζορτζ Μπους απευθυνόταν στο έθνος, για να μιλήσει για τη χρηματοπιστωτική κρίση, με όρους παρόμοιους με εκείνους που είχε χρησιμοποιήσει μετά την 11η Σεπτεμβρίου 2001, και η Monde τιτλοφορούσε το περιοδικό της τον Οκτώβριο του 2008: «Το τέλος ενός κόσμου». Όλοι οι σχολιαστές συμφωνούσαν στις εκτιμήσεις τους ότι αυτό που επρόκειτο να συμβεί δεν ήταν μια απλή περιστασιακή αναστάτωση των χρηματοπιστωτικών αγορών, αλλά η χειρότερη κρίση μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, ή το 1929.
Με κατάπληξη διαπίστωνε κανείς ότι οι ίδιοι άνθρωποι, από τους κορυφαίους μάνατζερ ως τους δικαιούχους κατώτατου εισοδήματος, οι οποίοι, μέχρι την κρίση, έμοιαζαν πεισμένοι πως η συνηθισμένη καπιταλιστική ζωή θα εξακολουθούσε να υφίσταται για απροσδιόριστο διάστημα, μπορούσαν να προσαρμόζονται πολύ γρήγορα στην ιδέα μιας μεγάλης κρίσης. Η γενική εντύπωση και η αίσθηση πως βρισκόμαστε στο χείλος ενός γκρεμού προκαλούσε ακόμη μεγαλύτερη έκπληξη αφού τότε δεν επρόκειτο κατ’ αρχήν παρά για μια χρηματοπιστωτική κρίση για την οποία ο μέσος πολίτης γνώριζε μόνο από τα μέσα ενημέρωσης. Δεν υπήρχαν ούτε μαζικές απολύσεις, ούτε διακοπή στη διανομή προϊόντων πρώτης ανάγκης, ούτε μηχανήματα αυτόματης ανάληψης χρημάτων εκτός λειτουργίας, ούτε έμποροι που αρνούνταν τις πιστωτικές κάρτες. Κατά συνέπεια, δεν υπήρχε ακόμη «ορατή» κρίση. Κι όμως, κυριαρχούσε ένα κλίμα ότι ερχόταν το «τέλος της βασιλείας». Πράγμα που δεν εξηγείται παρά με την υπόθεση πως, ήδη, πριν από την κρίση, όλοι ανεξαιρέτως αισθάνονταν αόριστα, αλλά χωρίς να θέλουν να το συνειδητοποιήσουν πλήρως, ότι προχωρούσαν πάνω σε μια λεπτή στρώση πάγου, ή σ’ ένα τεντωμένο σκοινί. Όταν η κρίση ξέσπασε, κατά βάθος, κανένας σύγχρονος άνθρωπος δεν εξεπλάγη περισσότερο από όσο ένας βαρύς καπνιστής που μαθαίνει ότι έχει καρκίνο. Χωρίς να γίνεται αντιληπτή με σαφήνεια, η αίσθηση ότι αυτό δεν μπορούσε πια να συνεχίζεται «ως έχει» ήταν ήδη αρκετά διαδεδομένη. Όμως, ίσως πρέπει να μας προκαλέσει μεγαλύτερη έκπληξη η επισημότητα με την οποία τα μέσα ενημέρωσης έβαλαν την «αποκάλυψη» στο περιθώριο, για να αρχίσουν ξανά να ασχολούνται με τους ψαράδες οστρακοειδών ή τις τρέλες του Μπερλουσκόνι. Να εκπλαγούμε με τους οικονομολόγους που ανακοινώνουν με θράσος ότι η κρίση έχει ήδη λήξει και όλα θα πάνε ξανά προς το καλύτερο. Με τους αποταμιευτές που προσεγγίζουν ξανά την τράπεζά τους χωρίς τον παραμικρό φόβο ότι θα την βρουν κλειστή. Με τον μέσο πολίτη για τον οποίο η κρίση συνοψίζεται σε διακοπές μικρότερης διάρκειας γι’ αυτή τη χρονιά… Ακόμη και με τους ειδικούς, οι οποίοι μας εξηγούν με μειλίχιο ύφος ότι τίποτα δεν συνέβη και τίποτα δυσάρεστο δεν πρόκειται να συμβεί, θα έπρεπε να ανησυχούμε και να θεωρούμε ύποπτη μια τόσο ξαφνική ανακούφιση και λήθη.

1/12/2012

Σοβιετικά κινηματογραφικά πόστερ του περασμένου αιώνα που παραμένουν εντελώς μοντέρνα. : aformi

ΤheEyesofArt*

Μπορεί το σχεδιαστικό δίδυμο των ρώσων αδερφών Vladimir and Georgii Stenberg να μην είναι ιδιαίτερα γνωστό στην Ελλάδα ωστόσο το καλλιτεχνικό στίγμα που άφησαν την δεύτερη δεκαετία του 20ου αιώνα κυρίως ως σχεδιαστές σοβιετικών κινηματογραφικών πόστερ έχει μείνει μέχρι τις μέρες μας ανεξίτηλο.

Hans Behrendt’s Six Girls Seeking Shelter – 1927

Τόσο για την εικαστική του αυτοτέλεια και συγκρότηση όσο και για την εντελώς πρωτοποριακή για την εποχή του χρήση και ενσωμάτωση τεχνικών που τότε χρησιμοποιήθηκαν για πρώτη φορά και ουσιαστικά υπήρξαν προάγγελοι της ποπ-αρτ που θα ακολουθούσε μετά το πόλεμο.Το πρώτο τους πόστερ ήταν για το 1923 για την ταινία Τhe Eyes of Love και για τα επόμενα δέκα χρόνια (μέχρι το θάνατο του Georgii σε δυστύχημα) σχεδίασαν γύρω στα 300 πόστερς.

1/10/2012

Στάθης Κουβελάκης-Ο Λένιν ως αναγνώστης του Χέγκελ:


http://leninreloaded.blogspot.com/2012/01/blog-post_8298.html

Υποθέσεις για μια ανάγνωση των Σημειώσεων του Λένιν για την Επιστήμη της Λογικής του Χέγκελ (Χ)

Αν έτσι έχουν τα πράγματα, τότε η έννοια του “νόμου” θα πρέπει να αποξεστεί από την “απλούστευση” και την “φετιχοποίησή” της: αυτός είναι ο στόχος των παρατηρήσεων του Λένιν στο επόμενο τμήμα για τη διδασκαλία περί Ουσίας, η οποία αφιερώνεται στο “φαινόμενο.” Ο Λένιν κατανοεί απόλυτα το αντι-σχετικιστικό και αντι-υποκειμενιστικό νόημα της εγελιανής ανάλυης του Erscheinung, του φαινομένου ως επαναδιατύπωση του είναι στην θεμελιακή του συνοχή, ενότητα εμφάνισης και ουσία (ενώ ο νεο-Καντιανός υποκειμενισμός τα αποσυσχέτιζε πεισματωδώς). Ως αρχική έκφραση της ουσίας ως βάσης, η έννοια του νόμου ουσιαστικά τοποθετείται στο επίπεδο του φαινομένου. Για τον Χέγκελ, ο νόμος είναι η “αντανάκλαση της Εμφάνισης στην ταυτότητα με τον εαυτό της”, κάτι άμεσα παρόν στην εμφάνιση ως “παθητικά δεκτική της αντανάκλαση.” Ο Λένιν συμφωνεί: “Αυτή είναι μια αξιοθαύμαστα υλιστική και αξιοθαύμαστα κατάλληλη (χρησιμοποιεί τη λέξη ruhige) περιγραφή. Ο νόμος μεταλαμβάνει του παθητικά δεκτικού — και συνεπώς ο νόμος, κάθε νόμος, είναι στενός, ατελής, κατά προσέγγιση.”

Φυσικά, αυτό μπορούμε να το δούμε ως μια επαναδιατύπωση της θεωρίας της “αντανάκλασης”, του κατά προσέγγιση αλλά όλο και πιο “πιστού” αντιγράφου, του “εγγύς” στην “αντικειμενική” και “υλική πραγματικότητα.” Αυτή όμως η αντίληψη για τον ουσιωδώς περιορισμένο χαρακτήρα των εξωτερικών νόμων συνιστά μια σημαντική μετατόπιση σε σχέση με την βασική θέση της ορθοδοξίας, για την οποία ο Λένιν είχε τόσο επιμείνει στο Υλισμός και εμπειριοκριτισμός, θέτωντας την “ανάγκη της φύσης” ως “πρωταρχική” και την “ανθρώπινη θέληση και νου” ως “δευτερεύοντα”: “τα δεύτερα πρέπει απαραίτητα και αναπόφευκτα να προσαρμοστούν στην πρώτη.” Από αυτή την οντολογία συμπέρανε ο Λένιν την αναγκαιότητα η “κοινωνική συνείδηση και ταξική συνείδηση σε όλες τις καπιταλιστικές χώρες” να “προσαρμοστεί” στον “αντικειμενικό νόμο της οικονομικής εξέλιξης”, σε μια λογική που αντανακλάται στους “νόμους της ιστορικής ανάπτυξης.” Στην επαναδιατύπωσή του σχετικά με την εγελιανή αντίληψη των νόμων στις Σημειώσεις για τον Χέγκελ όμως, υπάρχει ήδη μια αρχική ύλληψη της προεγγραφής της υποκειμενικότητας, της δραστηριότητας της γνώσης, στην ίδια την καρδιά της αντικειμενικότητας, στην εσωτερική κίνηση της ουσίας:
Ο νόμος είναι σχέση. Αυτό N[ota] B[ene] για τους Μαχιστές* και τους άλλους αγνωστικιστές, και για τους Καντιανούς, κλπ. Σχέση ουσιών ή ανάμεσα στις ουσίες.
Η αρχή του παντός μπορεί να εννοηθεί ως εσωτερική —παθητική— και την ίδια στιγμή ως εξωτερική. Αλλά αυτό που είναι ενδιαφέρον εδώ δεν είναι αυτό, μα κάτι άλλο: το κριτήριο του Χέγκελ για την διαλεκτική, το οποίου έχει τυχαία παρειφρύσει: “σε κάθε φυσική, επιστημονική και διανοητική ανάπτυξη”· εδώ έχουμε ένα ψήγμα βαθιάς αλήθειας μέσα στο μυστικιστικό κάλυμμα του εγελιανισμού!
Μόνο μετά απ’ αυτό, στις σημειώσεις που αφιερώνονται στην “υποκειμενική λογική”, συνειδητοποιεί ο Λένιν το γεγονός ότι το κριτήριο αυτό δεν είχε διαφύγει απ’ τον Χέγκελ λόγω “αβλεψίας”, αλλά αναπαριστά αυτή την “ενεργητική πλευρά” της “αισθαντικής ανθρώπινης δραστηριότητας”, “η οποία αναπτύσσεται με μονομερή τρόπο από τον ιδεαλισμό” (αντί απ’ τον υλισμό) και στην οποία αναφέρεται ο Μαρξ στην πρώτη απ’ τις “Θέσεις για τον Φόιερμπαχ.” Κατόπιν, ο Λένιν επαναδιατυπώνει την γνωσιακή διαδικασία όχι ως επαναπροσέγγιση του απτού, αλλά αντίθετα, ως διαδικασία αυξανόμενης αφαίρεσης (περιλαμβανομένων, ανάμεσα στα αποτελέσματά της, των φυσικών νόμων ως “επιστημονικών αφαιρέσεων”), ως μια διαδικασία που ανοίγεται προς την πρακτική, και που, αν συλληφθεί συνολικά, ανοίγεται προς την γνώση της αλήθειας. Δεν διστάζει πλέον να ταυτίσει “το αληθινό νόημα, την σημασία και τον ρόλο της λογικής για τον Χέγκελ” με την αποκάλυψη της δύναμης της σκέψης ως αφαίρεσης, με την απόσταση, συνεπώς, που την χωρίζει απ’ το αντικείμενο. Πρόκειται για μια απόσταση η οποία, κυριολεκτικά μιλώντας, δεν είναι απόσταση από οτιδήποτε, δεν έχει κανένα πάχος· αυτό σημαίνει πλέον “αντανάκλαση”, κάτι που αφομοιώνεται στην εργασία της σκέψης (η “διαμόρφωση εννοιών αφαίρεσης και οι λειτουργίες που επιτελούνται από αυτές”) ως διαδικασία που αποκαλύπτει την αντικειμενικότητα της υποκειμενικής γνώσης ως οργανικό κομμάτι της απο-κάλυψης του κόσμου.

Σημείωση:
* Μαχιστές: Οι φιλοσοφικοί οπαδοί του αυστριακού φιλοσόφου και φυσικού E. Mach. Με την ευρύτερη έννοια, ο Μαχισμός είναι ρεύμα της ιδεαλιστικής φιλοσοφίας και μεθοδολογίας της επιστήμης που ο Mach επεξεργάστηκε στις αρχές του 20ου αιώνα και θεωρείται παραλλαγή του θετικισμού. Στη Ρωσία, οι οπαδοί του περιλάμβαναν τους V. Chernov, P. lushkevich, V. Bazarov, και A. Bogdanov, οι οποίοι προσπάθησαν να "συμφιλιώσουν" τον Μαρξισμό με τον Μαχισμό. Ο Λένιν ασκεί συνολική κριτική στον Μαχισμό στο Υλισμός και εμπειριοκριτισμός. 

Τα προηγούμενα μέρη της μετάφρασης:
Πρώτο μέρος
Δεύτερο μέρος
Τρίτο μέρος
Τέταρτο μέρος
Πέμπτο μέρος
Έκτο μέρος
Έβδομο μέρος
Όγδοο μέρος
Ένατο μέρος

ΜΠΑΝΤΙΟΥ- ΠΑΥΛΟΣ ΤΑ ΘΕΜΕΛΙΑ ΤΟΥ ΟΙΚΟΜΕΝΙΣΜΟΥ


AΓΙΟΣ ΠΑYΛΟΣ:
ΤΟ ΘΕΜEΛΙΟ ΤΟΥ ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΣΜΟΥ

Μετάφραση: Aντώνης Mπαλασόπουλος

Τίτλος πρωτοτύπου: Saint Paul. La fondation de l’ universalisme, Paris: Presses Universitaires de France, 1997.
≡ Πρόλογος


Παράξενο εγχείρημα. Για πολύ καιρό, η μορφή αυτή με συνόδευε, παρέα με άλλες· Μαλαρμέ, Καντόρ, Αρχιμήδης, Πλάτων, Ροβεσπιέρος, Κόνραντ… (και αυτό χωρίς να επεισέλθω στο δικό μας αιώνα). Πριν δεκαπέντε χρόνια έγραψα ένα θεατρικό έργο, Το Περιστατικό στην Αντιόχεια, όπου η ηρωίδα λεγότα Πώλα. Η αλλαγή του φύλου χωρίς αμφιβολία απέτρεψε την υπερβολικά ξεκάθαρη ταύτιση. Για μένα, ουσιαστικά, ο Παύλος δεν είναι απόστολος ή άγιος. Δεν με ενδιαφέρουν καθόλου τα χαρμόσυνα νέα που διακηρύσσει, ή η λατρεία προς αυτόν. Είναι όμως μια υποκειμενική μορφή πρωταρχικής σημασίας. Διάβαζα πάντοτε τις επιστολές με τον τρόπο με τον οποίο επιστρέφει κανείς στα κλασικά κείμενα με τα οποία είναι ιδιαίτερα οικείος: συχνοπερπατημένα μονοπάτια, σβησμένες λεπτομέρειες, ακέραια δύναμη. Καμμιά υπέρβαση για μένα, τίποτε ιερό, απόλυτη ισότητα αυτού του έργου με όλα τα άλλα· η στιγμή που με αγγίζει προσωπικά. Κάποιος ενέγραψε εμφατικά αυτές τις φράσεις, αυτές τις ορμητικές και τρυφερές επικλήσεις, και μπορούμε να αντλήσουμε απ’ αυτές ελεύθερα, χωρίς αφοσίωση ή απέχθεια. Πολύ περισσότερο σε ό,τι με αφορά προσωπικά, μια και όντας κληρονομικά άθρησκος, και έχοντας ενθαρρυνθεί από τους τέσσερις παππούδες και γιαγιάδες μου, που ήταν δάσκαλοι, στην επιθυμία να συνθλίψω την ιερατική ατιμία, συνάντησα τις επιστολές αργά, με τον τρόπο που συναντά κάποιος παράξενα κείμενα των οποίων η ποίηση εκπλήσσει.
Βασικά, ποτέ δεν συνέδεσα τον Παύλο με τη θρησκεία. Δεν είναι λοιπόν σε αυτό το επίπεδο, ή για να μαρτυρήσω υπέρ κάποιας πίστης, ή ακόμη και αντι-πίστης, που μου κινεί το ενδιαφέρον εδώ και πολύ καιρό. Όχι περισσότερο, για να είμαι ειλικρινής —αν και η εντύπωση ήταν λιγότερο έντονη— από ότι συνέβει όταν συνεπάρθηκα με τον Πασκάλ, τον Κίργκεγκωρ, τον Κλωντέλ, στη βάση αυτού που ήταν ξεκάθαρο στον χριστιανικό επικαθορισμό τους. Το χυτήριο όπου φλέγεται αυτό που θα γίνει έργο τέχνης και σκέψης, είναι εξάλλου γεμάτο ως το χείλος με ακατανόμαστες προσμίξεις: περιέχει εμμονές, δοξασίες, παιδικούς λαβυρίνθους, ποικίλες διαστροφές, ανομολόγητες μνήμες, περιστασιακές αναγνώσεις, και αρκετές ανοησίες και χίμαιρες. Το να αναλύσει κανείς μια τέτοια αλχημεία δεν υπηρετεί κάτι σπουδαίο.
Για μένα, ο Παύλος είναι ο ποιητής και στοχαστής του συμβάντος, την ίδια στιγμή που βάζει σε πράξη και δηλώνει τα σταθερά χαρακτηριστικά αυτού που θα μπορούσαμε να αποκαλέσουμε στρατευμένη μορφή. Φέρνει στην επιφάνεια την πλήρως ανθρώπινη σύνδεση —της οποίας το πεπρωμένο με συναρπάζει— ανάμεσα στην γενική έννοια μίας ρήξης, μίας ανατροπής, και αυτή μιας σκέψης-πρακτικής, η οποία αποτελεί την υποκειμενική υλικότητα αυτής της ρήξης.
Αν θέλω σήμερα να ιχνογραφήσω σε λίγες σελίδες τη μοναδικότητα αυτής της σύνδεσης στον Παύλο, είναι χωρίς άλλο γιατί υπάρχει πρόσφατα —ακόμα και στην άρνηση της δυνατότητας αυτής— μια διαδεδομένη αναζήτηση ενός νέου προτύπου στράτευσης, το οποίο καλείται να διαδεχθεί αυτό που θεμελιώθηκε απ’ τον Λένιν και τους Μπολσεβίκους στις αρχές του αιώνα, και που θα μπορούσε να ονομαστεί στρατευμένος του κόμματος.
Όταν η ημερήσια διαταγή είναι “ένα βήμα μπροστά” μπορεί κάποιος να βρει χρήσιμο, ανάμεσα σε άλλα, το να κάνει ένα μεγαλύτερο βήμα προς τα πίσω. Εξού και η επανενεργοποίηση αυτή του Παύλου. Δεν είμαι ο πρώτος που ρισκάρει τη σύγκριση που τον καθιστά έναν Λένιν για τον οποίο ο Χριστός αποτελεί τον αμφιταλαντευόμενο Μαρξ.
Η πρόθεσή μου, προφανώς, δεν είναι ούτε ιστορικιστική ούτε ερμηνευτική. Είναι υποκειμενική από άκρη σ’ άκρη. Περιορίστηκα στα κείμενα του Παύλου τα οποία έχουν πιστοποιηθεί ως αυθεντικά από τη σύγχρονη έρευνα και στη σχέση που έχουν αυτά με τη σκέψη μου.
Για το ελληνικό πρωτότυπο, χρησιμοποίησα το Novum Testamentum Graece, στην κριτική έδκοση Nestlé-Atland, που εκδόθηκε από τη Deutsche Bibelgesellschaft το 1993.
Το βασικό γαλλικό κείμενο, των οποίων τις διατυπώσεις κάποτε αναπροσαρμόζω, είναι αυτό του Louis Segond, Le Nouveau Testament, που δημοσιεύτηκε από την Βιβλική Εταιρεία της Τριάδος (έκδοση 1993).
Οι αναφορές στις Επιστολές ακολουθούν την παραδοσιακή μορφή, κατά κεφάλαιο και εδάφιο. Έτσι, Ρωμ. 1.25 σημαίνει επιστολή προς Ρωμαίους, κεφάλαιο 1, εδάφιο 25. Παρομοίως, Γαλ. σημαίνει επιστολή προς Γαλάτες· Κορ. I και ΙΙ πρώτη και δεύτερη επιστολή προς Κορινθίους· Φιλιπ. Επιστολή προς Φιλιππησίους· και Θεσ. Ι, πρώτη επιστολή προς Θεσσαλονικείς.
Για όποιον θα ήθελε να συνεχίσει την έρευνα για δικό του λογαριασμό, θα ήθελα να αναφερθώ σε δύο έργα από την τεράστια δευτερογενή βιβλιογραφία για τον Παύλο:
Το σφριγηλό μικρό βιβλίο του Stanislas Breton, Άγιος Παύλος (Παρίσι, Presses Universitaires de France, 2000).
Το Παύλος του Günther Bornkamm, σε μετάφραση της Lore Jeanneret (Γενέβη, Labor & Fides, 1971). [1]
Ένας Καθολικός, ένας Προτεστάντης. Είθε να σχηματίσουν τρίγωνο με τον άθεο.