από το σαιτ: http://engymo.wordpress.com/
Κατεβάστε το κείμενο σε μορφή PDF
Πραγματική υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο[1] και ταξική συνείδηση
Σ’ αυτό το άρθρο θέλω να εστιάσω στο πώς η μετάβαση από την τυπική στην πραγματική υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο –ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες- έχει οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση της εργατικής τάξης, στην ιδεολογία της και στους τρόπους υποκειμενοποίησής[2] της καθώς επίσης και στην ανάδειξη ορισμένων ζητημάτων σχετικά με την εργατική ταξική συνείδηση και τις προοπτικές του καπιταλισμού σε μια εποχή κοινωνικής οπισθοδρόμησης.
Το τέλος της φορντικής[3] περιόδου της καπιταλιστικής βιομηχανικής παραγωγής, με τον «εργάτη-μάζα»[4] συγκεντρωμένο σε τεράστια βιομηχανικά συγκροτήματα, όπως η FIAT Mirafiori, και η μετάβαση στο μεταφορντικό[5] αυτοματοποιημένο εργοστάσιο, ως σημείο κορύφωσης της επιτάχυνσης της τάσης αύξησης της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, έχει αναδιαμορφώσει το ταξικό τοπίο του καπιταλισμού. Η μακραίωνη διαδικασία με την οποία οι αγρότες μετατράπηκαν σε βιομηχανικούς εργάτες έχει φθάσει κατά τη μεταφορντική παραγωγή στο τελικό της στάδιο. Ο μεταφορντισμός έχει επίσης συνεπιφέρει τόσο τη συνέχιση και την επιτάχυνση της ανασύνθεσης της εργατικής τάξης, κατά την οποία η εργατική δύναμη μετατοπίζεται όλο και περισσότερο από τον βιομηχανικό τομέα στον τομέα των υπηρεσιών, και έχει μετασχηματίσει την παραδοσιακή μαρξιστική διάκριση μεταξύ παραγωγικής και μη-παραγωγικής εργασίας.
Η παγκόσμια τάση μετατόπισης της εργασίας από την επαρχία και τη γεωργία στις πόλεις (αστικοποίηση) έχει επιταχυνθεί τις τελευταίες δεκαετίες και επεκτείνεται από τα παραδοσιακά βιομηχανικά κέντρα (Δυτική Ευρώπη και Βόρειος Αμερική) για να καταστεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Ενώ αυτή η μαζική μετανάστευση από την επαρχία στις πόλεις οδήγησε προηγουμένως στη μετατροπή ενός πολυπληθούς αγροτικού πληθυσμού σε βιομηχανικούς εργάτες, στη σημερινή εποχή αυτή η μετατροπή προσλαμβάνει δύο διακριτές μορφές. Η πρώτη είναι η συνέχιση της μετακίνησης αγροτικής εργασίας προς τα εργοστάσια -μια διαδικασία που τώρα περιλαμβάνει την Ανατολική Ευρώπη, την Ασία, τη Λατινική Αμερική και επίσης την Αφρική- η μετατροπή του αγρότη σε βιομηχανικό εργάτη, σε προλετάριο. Ωστόσο, σε αυτή την τάση πρέπει να προστεθεί μια άλλη, δυνητικά ακόμη μεγαλύτερη: τη μετακίνηση αγροτικών μαζών από τη σημερινή ερημωμένη επαρχία -υπό την επίδραση της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων, στην οποία όλα τα πλεονεκτήματα ανήκουν στη βιομηχανία μεταποίησης αγροτικών προϊόντων- σε παραγκουπόλεις και φτωχογειτονιές, σε ταχύτητα αυξανόμενους αστικούς οικισμούς. Το δεύτερο κύμα αγροτών μεταναστών είναι καταδικασμένο στη χρόνια ανεργία (ή, στην καλύτερη περίπτωση, στην υποαπασχόληση), επειδή η μετανάστευσή του συμπίπτει με μια δραματική μείωση της ζήτησης ανειδίκευτης μισθωτής εργασίας σε όλο και περισσότερο αυτοματοποιημένα εργοστάσια. Παρά την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής[6] οι θέσεις εργασίας στη βιομηχανία -ακόμα και στον Τρίτο κόσμο, όπου το βιομηχανικό κεφάλαιο προσελκύεται από το κίνητρο της φθηνής εργασίας- δεν μπορούν να αυξάνονται τόσο γρήγορα όσο η συρροή των αγροτών μεταναστών στις πόλεις. Ως εκ τούτου παρατηρείται η γοργή αύξηση του πληθυσμού της εργατικής δύναμης που το κεφάλαιο δεν χρειάζεται, παρά το γεγονός ότι αυτή είναι εν αφθονία διαθέσιμη προς εκμετάλλευση σε μεγάλο αριθμό και με χαμηλούς μισθούς.
Στη μετατόπιση της εργατικής δύναμης από τη βιομηχανία σε θέσεις εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών κατά την περίοδο της μεταφορντικής παραγωγής πρέπει επίσης να προστεθεί ένα νέο φαινόμενο, το οποίο αντιστοιχεί στη χρόνια ανεργία των μεταναστών αγροτών που κατακλύζουν τα παγκόσμια αστεακά συγκροτήματα. Πρόκειται για τη δημιουργία μιας μάζας χρονίως ανέργων βιομηχανικών εργατών οι οποίοι δεν μπορούν να βρουν δουλειά για να αντικαταστήσουν αυτούς που έχασαν τη δουλειά τους εξαιτίας της αυτοματοποίησης ή της μετεγκατάστασης των εργοστασίων σε χώρες με χαμηλούς μισθούς (ή, όπως και να ‘χει, βρίσκονται χωρίς δουλειές που να μπορούν να προσφέρουν ένα παρεμφερές βιοτικό επίπεδο). Σ’ αυτή τη μάζα των μονίμως ανέργων βιομηχανικών εργατών, των οποίων η εργατική δύναμη δεν έχει καμία αξία για το μεταφορντικό κεφάλαιο, μπορεί τώρα να προστεθεί και ένα νέο κύμα εργατών στον τομέα των υπηρεσιών που οι εργασίες τους όλο και περισσότερο αυτοματοποιούνται ή «εξάγονται».συνέχεια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου