Το πρόβλημα του στερεότυπου και η χεγκεελιανή ανάλυση της γνωστικής διαδικασίας

Νεκτάριος Λιμνάτης

Σκοπός της παρούσας εργασίας δεν είναι τόσο η σύνδεση κοινωνικής ψυχολογίας και φιλοσοφίας, όσο η σύνδεση της τελευταίας με ζητήματα της καθημερινής ζωής, μέσω ενός παραλληλισμού επιστημολογικής προσέγγισης και καθημερινής ζωής, μέσω της αντιπαραβολής κάποιων δομών της πρώτης και της δεύτερης.

Στο πρώτο μέρος, η αναφορά σε ζητήματα και κατηγορίες με τις οποίες ασχολείται πρωτίστως η ψυχολογική επιστήμη είναι περισσότερο λειτουργικής φύσης και σκοπό έχει να διασαφηνίσει μερικά προκαταρκτικά ερωτήματα, τα οποία αλλιώς θα φαίνονταν αστή­ρικτα. Οι κατηγορίες της κοινωνικής ψυχολογίας συνιστούν την «πρώτη ύλη», η οποία υποβάλλεται στη συνέχεια σε φιλοσοφική ανάλυση. Η παραπάνω επισήμανση εγείρει, για άλλη μια φορά, το ζήτημα της οργανικής προσέγγισης των κοινωνικών προβλημάτων από το σύνολο των επιστημών του ανθρώπου, κάτι που σήμερα στα πλαίσια του «υποδουλωτικού καταμερισμού της εργασίας» (Μαρξ) φαίνεται όλο και πιο δύσκολο, αν όχι αδύνατο. Το πρόβλημα αυτό, βέβαια, δεν είναι δυνατό να λυθεί στα πλαίσια της παρούσας εργασίας.

Η χρήση ρωσικών πηγών έχει να κάνει με δυο πράγματα. Αφενός μεν, όσον αφορά το στε­ρεότυπο, παραπέμπουν σε μερικές τυπικές προσεγγίσεις στο πρόβλημα από τη μαρξιστική σκέψη. Η επιλογή ρωσικών πηγών ως εδώ (και όχι ελληνικών ή αγγλικών κ.λ.π.) είναι επου­σιώδης. Αφετέρου δε, οι αναφορές στη σχέση Διάνοιας και Λόγου (κυρίως στον Β.Α. Βαζιούλιν) έχουν να κάνουν με μερικές ιδιομορφίες στην προσέγγιση της σχέσης του Χέγκελ με τον Μαρξ. Χωρίς να θέλω να γίνω υπερβολικός, γιατί υπάρχει τεράστια διεθνής βιβλιογραφία πά­νω σ' αυτό το ζήτημα, νομίζω πως στην τέως Σοβιετική Ένωση έχουν γίνει σοβαρά βήματα προς αυτή την κατεύθυνση που, τολμώ να πω, υπερβαίνουν τόσο την ακαδημαϊκή χρήση του Χέγκελ ως φιλόσοφου της Απόλυτης Γνώσης (π.χ. στις ΗΠΑ) όσο και την αποσπασματική αναφορά σ' αυτόν από την παραδοσιακή μαρξιστική σκέψη.

 Κατά την γνώμη μου, τόσο στην πρώτη όσο και στη δεύτερη περίπτωση, ο Χέγκελ αντιμετωπίζεται σαν «ψόφιο σκυλί», όπως συνήθιζε να λέει ο Μαρξ: ενώ στηην πρώτη περίπτωση υποτιμάται η ανεπάρκεια και ο μυστικι­σμός του, στη δεύτερη, υποτιμάται το βάθος και η σημασία του, η οργανική του σχέση με ζητή­ματα μαρξιστικής μεθοδολογίας, θεμελιώδη ερωτήματα, τόσο θεωρητικής όσο και πρακτικής σημασίας, ξεφεύγουν από την προσοχή του ερευνητή σε μια τέτοια προσέγγιση.

Να σημειώσω, τέλος, πως τα παραπάνω ζητήματα αποκτούν ιδιαίτερη σημασία αν λά­βει κανείς υπόψη την ιστορική κρίση του κλασικού μαρξισμού και την ανάγκη, τόσο επι­στημονικής εξήγησης της κρίσης όσο και αυτοϋπέρβασης του μαρξισμού.

συνέχεια

ΔΕΚΑ ΘΕΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΟ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΟ ΠΡΟΤΑΓΜΑ ΣΗΜΕΡΑ

dekatheseisPDF

1. Μονάχα η συνειδητή χειραφετητική δραστηριότητα του προλεταριάτου μπορεί να οδηγήσει στην ανατροπή του καπιταλισμού και στη δημιουργία της κομμουνιστικής κοινωνίας. Ο κομμουνισμός είναι το ριζοσπαστικό πρόταγμα που αναδεικνύεται ως αναγκαιότητα από τις πραγματικές κοινωνικές σχέσεις και αντλεί την ισχύ του από μια ορθολογική και ηθική χειραφετητική επιταγή: τη συγκρότηση του ανθρώπινου είδους σε κοινότητα, τη δημιουργία μιας πανανθρώπινης κοινωνίας που διέπεται από την αρχή της δικαιοσύνης, νοούμενης ως μια καθολική σχέση ισοτιμίας και συλλογικότητας μεταξύ των ανθρώπων.

2. Η προλεταριακή επανάσταση δεν είναι μια αυθόρμητη διαδικασία που προκαλείται αυτόματα από τις συνθήκες ζωής που βιώνει η εργατική τάξη μέσα στον καπιταλισμό και η οποία εκτυλίσσεται εξίσου αυθόρμητα προς την αταξική κοινωνία μέσω της ίδιας της αντικειμενικής λογικής των πραγμάτων, ανεξάρτητα από τις προθέσεις των δρώντων κοινωνικών υποκειμένων τα οποία εμφορούνται από την εγωιστική επιθυμία να προαγάγουν τη δική τους κοινωνική θέση. Η κοινωνική εξέλιξη δεν είναι μια μηχανική διαδικασία, η επανάσταση δεν είναι έργο της «αόρατης χειρός» και η κοινωνική απελευθέρωση δεν είναι μια εγωιστική υπόθεση. Το προλεταριάτου δεν είναι, ασφαλώς, ένα καθαρά ηθικό υποκείμενο και δεν μπορεί να υπερβεί τον εμπειρικό καθορισμό της βούλησής του. Ωστόσο, αυτή η βούληση για να είναι βούληση απελευθερωτική πρέπει να είναι βούληση καθολική, πρέπει να πηγάζει από την ανάγκη ριζικής υπέρβασης της αστικής κοινωνίας και να θέτει το ζήτημα της δημιουργίας μιας κοινωνίας του ανθρώπινου είδους. Η κομμουνιστική απελευθέρωση δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί αν οι πρωταγωνιστές της, οι εκατοντάδες εκατομμύρια προλετάριοι, δεν έχουν υψηλή συνείδηση του σκοπού της δράσης τους.

ΓΙΑ ΜΙΑ ΝΈΑ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΉ ΤΑΥΤΌΤΗΤΑ

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί συμπύκνωση του κύκλου τεσσάρων συζητήσεων που πραγματοποιήθηκε το Μάρτη, με πρωτοβουλία της Κόκκινης Ορχήστρας στην Αθήνα. Δεν απηχεί κατ’ ανάγκη τις απόψεις όλων των συμμετεχόντων στον κύκλο, αντανακλά ωστόσο τον προβληματισμό που αναπτύχθηκε.
Στο τέλος του κύκλου αποφασίστηκε να ανοίξει ένας νέος κύκλος ζύμωσης που να καταλήξει καταρχήν σε μια διακήρυξη κάλεσμα για μια οργάνωση της επαναστατικής μειοψηφίας καθώς και για επιμέρους ζητήματα που αφορούν την τρέχουσα συγκυρία (κρίση, κίνημα στην εποχή του μνημονίου, πολιτική κατάσταση, αριστερά), καθήκοντα-τακτικές (για μια επαναστατική δράση μακριά από την πεπατημένη του οικονομισμού), συγκρότηση σε οργάνωση. Έτσι το κείμενο αυτό είναι ταυτόχρονα και το έναυσμα για αυτό το νέο κύκλο. Όποιος-α επιθυμεί να συμμετάσχει στον νέο αυτό κύκλο θα πρέπει να επικοινωνήσει στην ηλεκτρονική διεύθυνση: avantgarde09ko@gmail.com

συνέχεια

«Γενική διάνοια», η υλική βάση του κομμουνισμού

Στα Οικονομικά Χειρόγραφα του 1857-1858, γνωστά σαν Grundrisse, στο τμήμα με τίτλο «Το προτσές του σταθερού κεφαλαίου», υποστηρίζει ο Μαρξ ότι οι κεφαλαιοκρατικές σχέσεις παραγωγής έρχονται σε αξεπέραστη αντίφαση με τις παραγωγικές δυνάμεις όταν θα κυριαρχεί η «γενική διάνοια», δηλαδή όταν η επιστήμη, και οι συσσωρευμένες γνώσεις, θα είναι κυρίαρχες στην παραγωγή, σε σχέση με την άμεση εργασία.

Από τη στιγμή που θα φτάσουμε στο σημείο εκείνο όπου η γνώση και η επιστήμη μετατρέπονται σε άμεσες παραγωγικές δυνάμεις, από τη στιγμή που «το κεφάλαιο -εντελώς άθελά του- μειώνει την ανθρώπινη εργασία, την κατανάλωση δύναμης σε ένα ελάχιστο, αυτό θα παίξει υπέρ της χειραφετημένης εργασίας και αποτελεί την προϋπόθεση της χειραφέτησής της».

«Τότε επισημαίνει ο Μαρξ η κάθε προσπάθεια για απόσπαση υπεραξίας καθίσταται αναχρονισμός, και εμπόδιο για την παραπέρα ανάπτυξη των παραγωγικών δυνάμεων, και τούτο διότι: «δεν θα είναι ούτε η άμεση εργασία που πραγματοποιείται από τον ίδιο τον άνθρωπο ούτε ο χρόνος εργασίας του, αλλά η οικειοποίηση της γενικής παραγωγικής του δύναμης, η από μέρους του κατανόηση και κυριαρχία της φύσης μέσω της ύπαρξής του ως κοινωνικού σώματος, με μια λέξη η ανάπτυξη της κοινωνικής ατομικότητας που εμφανίζεται σαν ο μεγάλος θεμελιακός μοχλός της παραγωγής και του πλούτου».

Έτσι λοιπόν, όταν η κοινωνία φτάσει σε ένα σημείο όπου η «γενική διάνοια», δηλαδή η συλλογική, κοινωνική ευφυΐα, δημιουργημένη από συσσωρευμένες γνώσεις, τεχνικές και τεχνογνωσίες, έχει μετατραπεί σε άμεση παραγωγική δύναμη, τότε μπορούμε να πούμε ότι είναι κατάλληλες συνθήκες για την οριστική επικράτηση του κομμουνισμού. Τότε το πισωγύρισμα στον καπιταλισμό θα είναι αδύνατο….»

Δυνατή και αναγκαία η συνάντηση Αναρχισμού

Δυνατή και αναγκαία η συνάντηση Αναρχισμού by Dimitris Argiros

Δυνατή και αναγκαία η συνάντηση Αναρχισμού-Μαρξισμού

Το παρακάτω κείμενο είναι η βάση της ομιλίας μου στην εκδήλωση που έγινε στις 9/3/13 στην Λάρισα  στο Steki Paratid@s με θέμα είναι δυνατή και αναγκαία η συνάντηση αναρχισμού- μαρξισμού;;;

εισαγωγή:

1)Φίλες και φίλοι, συντρόφισσες και σύντροφοι στην δική μας γενιά έλαχε να ζήσουμε την πιο βαθιά συστημική κρίση του καπιταλιστικού συστήματος.   Σε εμάς και στα παιδιά μας έλαχε να ζήσουμε την καταβαράθρωση των κοινωνικών και εργατικών δικαιωμάτων που με αγώνες είχαν κατακτήσει οι παλιότερες γενιές.

Να ζήσουμε την καταστροφή των παραγωγικών δυνάμεων με στόχο να πληρώνουμε εμείς την νύφη των καπιταλιστικών οργίων τους. Να ζήσουμε μια άνευ ορίων καταστροφή του επιπέδου ζωής που οδηγεί στην φτωχοποίηση στην συντριπτική εργαζόμενη πλειοψηφία που οδηγούν συχνά σε βαρβαρότητες, όπως  πρόσφατα ο θάνατος των 2 φοιτητών στην περιοχή σας.

Σε εμάς όμως βρίσκεται  η τύχη ή η ατυχία να ξαναπιάσουμε το νήμα  της επαναστατικής ανατροπής από κει  που το άφησαν οι προηγούμενες  γενιές. Να ξαναπαίξουμε  το παιχνίδι της ανατροπής αυτού του συστήματος που δεν παίρνει βελτιώσεις αλλά γκρέμισμα.   

Δεν ξεκινάμε από το μηδέν, δεν μηδενίζουμε τίποτε από τι έγινε, μα και δεν αποδεχόμαστε τίποτε δίχως την κριτική. Δεν είμαστε μηδενιστές ή μεταμοντέρνοι που ρευστοποιούν τα πάντα, μα δεν πρέπει να είμαστε και δογματικοί που εμμένουν σε αλήθειες και σχήματα που δείχνουν να έχουν πεθάνει ή δεν  μπορούν να προσφέρουν στο ανατρεπτικό μας παιχνίδι.

Σε αυτήν μας την παρουσίαση  θα προσεγγίσουμε την σχέση των ρευμάτων  του μαρξικού και του μαρξιστικού κομμουνισμού καθώς και του αναρχισμού και θα θέσουμε το ερώτημα αν   αυτή η σχέση μπορεί να γίνει η βάση μιας νέας επαναστατικής επαναθεμελίωσης.

Καθώς τα δυο αυτά ρεύματα εκκινούν από το ίδιο σημείο, δηλαδή από την εναντίωση του στην καπιταλιστική πραγματικότητα που μας αλλοτριώνει και μας εκμεταλλεύεται και καταλήγουν στο ίδιο σημείο, δηλαδή στην κοινωνία των ελεύθερων συνεταιρισμένων παραγωγών, στην κοινωνία των ολοκληρωμένων προσωπικοτήτων.

συνέχεια

τρεις βιβλιοκριτικές για τον επαναστατικό αναστοχασμό

Πέρα από το ιδιωτικό και το δημόσιο το «κοινό»…

ΔΗΜΟΣΙΑ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ και ΚΟΙΝΟΚΤΗΜΟΣΥΝΗ

Καθώς το πείραμα που λέγεται «Ελλάδα» βρίσκεται στο τελικό του στάδιο- θερίζοντας δικαιώματα και σπέρνοντας την γενικευμένη κατάθλιψη στους υπηκόους αυτής της μίζερης επαρχίας της πλανητικής δικτατορίας του κεφαλαίο- σκόρπιες και συχνά ασυντόνιστες φωνές διαλαλούν την αναγκαιότητα μιας άλλης κοινωνίας.
Φωνές βοώντος μέσα στην έρημο της καπιταλιστικής πραγματικότητας αδυνατούν να αλλάξουν την κυρίαρχη αντίληψη και ατζέντα που δεν βλέπει μέλλον έξω από τον ολοκληρωτισμό του κεφαλαίου.
Χορταίνοντας τα σώματα αυτών που έχουν στρατεύσει το «είναι» της ύπαρξης τους στην ριζική αλλαγή αυτού του κόσμου. Μια ανατρεπτική «πρωτοπορία» και ας μην τρομάζει η λέξη, που δεν συμβιβάζεται με την υποταγή και την κατάθλιψη των αυτοκρατόρων του κεφαλαίου. Και που μέχρι τα τώρα είναι υπεύθυνη για την οικοδόμηση των δομών αντίστασης και για το άναμμα μικρών και μεγάλων εξεγέρσεων.

συνέχεια

Ο ΧΡΟΝΟΣ ΤΗΣ ΧΕΙΡΑΦΕΤΗΣΗΣ

Ο χρόνος δεν είναι τίποτε άλλο από την διαρκή και ακαθόριστη ροή των γεγονότων από το παρελθόν, στο παρόν και στο μέλλον.  Είναι η όχι και τόσο ακριβής μέτρηση του διαστήματος ανάμεσα στο παρελθόν και στο μέλλον που διαμορφώνει το διαρκώς μεταβαλλόμενο παρόν

Διέπεται από μια σχετικότητα και ασυμμετρία και επικαθορίζεται τόσο από τα πεδία της συνείδησης, τα φυσικά γεγονότα, όσο και κυριότερο από τις πολιτικές και οικονομικές συνθήκες της κάθε χρονικής στιγμής.

Κατά αυτόν τον τρόπο μέσα στην διαρκή κίνηση των γεγονότων η ιστορία βρίσκει νόημα είτε όταν αυτή οδηγεί σε ένα έσχατο τέλος, όπως πιστεύουν οι μονοθεϊστικές θρησκείες και δη ο χριστιανισμός. Ή σε μια τέλεια κοινωνία των απανταχού της γης θρησκευόμενων κομμουνιστών και σοσιαλιστών, λες και ο σοσιαλισμός-κομμουνισμός είναι μια εκκοσμικευμένη θρησκεία.

Είτε επαναλαμβάνεται αιώνια, ακολουθώντας τα φυσικά καιρικά φαινόμενα- η αιώνια επιστροφή-κάτω από την κυριαρχία της εξουσίας, είτε στην εκκοσμικευμένη ή την ιερή εκδοχή της.

συνέχεια

Η θεσμοθέτηση της Ανατροπής

Παλαιό το ερώτημα ψάχνει νέες απαντήσεις, σε μια συγκυρία που η κρίση ξεπερνά τα όρια της  χώρας μας και πνίγει την ήπειρο  που γεννήθηκε ο καπιταλισμός.  Τι γίνεται μετά την έκρηξη, τι γίνεται μετά την εξέγερση; Επιστροφή στην ομαλότητα, επιστροφή σε μια νέα κανονικότητα ή θεσμοθέτηση της εξέγερσης, των δομών της εξέγερσης και αν ναι τι σημαίνει αυτό και τι συνεπάγεται αυτό;

Ερώτημα που επιχειρούν να το προσεγγίσουν- μέσα από διαφορετικές οπτικές που άλλοτε συγκλίνουν και άλλοτε αποκλίνουν- ο  M. Hardt και ο J. Holloway   , δυο διανοούμενοι της ελευθεριακής αριστεράς  , σε ένα διάλογο που δημοσιεύτηκε πρόσφατα και στην Ελλάδα. Με τίτλο: Διάλογος για τις κοινωνικές εξεγέρσεις- θεσμοθέτηση και ανατροπή- εκδόσεις Σαββάλας-2012

συνέχεια

Σοσιαλιστικός Όμιλος Κέρκυρας

Σοσιαλιστικός Όμιλος Κέρκυρας 

Ευχαριστούμε τον σ. Αντώνη για την ψηφιοποίηση.

http://vivlio2ebook.blogspot.gr/2013/01/blog-post_29.html

Η ΥΛΙΣΤΙΚΗ ΑΝΤΙΛΗΨΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ

https://engymo.files.wordpress.com/2012/04/ceb7-cf85cebbceb9cf83cf84ceb9cebaceb7-ceb1cebdcf84ceb9cebbceb7cf88ceb7-cf84ceb7cf83-ceb9cf83cf84cebfcf81ceb9ceb1cf83.pdf

Ι

Προφητείες του μαρξισμού

Η εφημερίδα του Συνδέσμου Ιταλικών Βιομηχανιών, “Il Sole 24 Ore”, προτείνει στους αναγνώστες της να διαβάσουν την «ωραιότατη και γεμάτη φρεσκάδα» ανθολογία κειμένων του Μαρξ που φέρει τον τίτλο “Καπιταλισμός. Οδηγίες χρήσης”. Μέσα από τη στήλη της βιβλιοκριτικής και κάτω από τον τίτλο “Ο Μαρξ δεν είναι ένα φάντασμα” προβάλλει την άποψη που τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έγινε κλασική: η κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού» αναίρεσε το «ουτοπιστικό» μέρος του Μαρξ, αλλά όχι τις οικονομικές του αναλύσεις. Αντίθετα, «αυτά που έγιναν μετά, αυτά που γίνονται σήμερα, επιβεβαιώνουν την ανάλυση του Μαρξ, του ρεαλιστή και δίχως αυταπάτες αναλυτή του καπιταλισμού και των αντιθέσεών του».

Για άλλη μια φορά μας δίνεται η ευκαιρία να ασχοληθούμε με τη διάκριση ανάμεσα σε έναν ρεαλιστή-οικονομολόγο Μαρξ και έναν ουτοπιστή-κομμουνιστή Μαρξ, για να αποδείξουμε ότι αυτή η διχοτόμηση δεν υφίσταται, είναι ανύπαρκτη.

Χωρίς αμφιβολία, είναι αλήθεια ότι «αυτά που γίνονται σήμερα» αντιστοιχούν πλήρως στις αναλύσεις του Μαρξ. Αν σκεφτεί κανείς ότι αυτές οι αναλύσεις έχουν πάνω από ενάμιση αιώνα ζωής δύσκολα μπορεί να αποφύγει να τις θεωρήσει πραγματικές προφητείες.

συνέχεια

Καστοριάδης - Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα

Καστοριάδης - Σοσιαλισμός ή βαρβαρότητα by CNT

Η ΚΗΔΕΊΑ ΤΟΥ ΚΡΟΠΟΤΚΙΝ

H κηδεία του Κροπότκιν έγινε μεταξύ στις 10 και 13 Φεβρουαρίου το 1921. To βίντεο προέρχεται από το «Τμήμα των κοινωνικών χρονικών του Πανρωσικού κινηματογράφου και φωτογραφίαςν"

 

Από το 0:33 και μετά μπορείτε να δείτε την επιτροπή για την οργάνωση της κηδείας, η οποία περιελάμβανε μια σειρά από τα πιο γνωστά ονόματα αναρχικών εκείνης την εποχή - Sandomirskyi, Perovskyi, Lebedev, Yarik (0:49), Askarov, Pavlov, Atabekyan (01:00) , T. Shapiro, Α. Shapiro, Alexey Borovoy, Piro (01:11), Gogelio, Maximov, Markus, Anosov, Chernyi (1:31) και Alexandr Berkman (1:45).

 

Μετά ακολουθεί είναι η νεκρική πομπή στην πόλη Dmitrov, την ειδική πομπή με το τρένο για τη Μόσχα, και το αντίο των συνδικάτων. Στο 6:40 μπορείτε να δείτε την Emma Goldman και τον Alexandr Berkman.

Ίσως η πιο συγκινητική στιγμή του ντοκυμαντέρ βρίσκεται στο 7:40 λεπτό, όπου φαίνονται οι αναρχικοί πολιτικοί κρατούμενοι που αφέθηκαν προσωρινά για να παρακολουθήσουν την κηδεία. Μερικοί από αυτούς δεν αποφυλακίστηκαν ξανά στην υπόλοιπη ζωή τους. Η κηδεία του Κροπότκιν ήταν η τελευταία δημόσια πορεία αναρχικών στην Μόσχα μέχρι το 1988.

ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗ ΥΠΑΓΩΓΗ ΤΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΑΙ ΤΑΞΙΚΗ ΣΥΝΕΙΔΗΣΗ

από το σαιτ: http://engymo.wordpress.com/

Κατεβάστε το κείμενο σε μορφή PDF

realdom.grPDF

Πραγματική υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο[1] και ταξική συνείδηση

Σ’ αυτό το άρθρο θέλω να εστιάσω στο πώς η μετάβαση από την τυπική στην πραγματική υπαγωγή της εργασίας στο κεφάλαιο –ειδικά τις τελευταίες δεκαετίες- έχει οδηγήσει σε σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση της εργατικής τάξης, στην ιδεολογία της και στους τρόπους υποκειμενοποίησής[2] της καθώς επίσης και στην ανάδειξη ορισμένων ζητημάτων σχετικά με την εργατική  ταξική συνείδηση και τις προοπτικές του καπιταλισμού σε μια εποχή κοινωνικής οπισθοδρόμησης.

Το τέλος της φορντικής[3] περιόδου της καπιταλιστικής βιομηχανικής παραγωγής, με τον «εργάτη-μάζα»[4] συγκεντρωμένο σε τεράστια βιομηχανικά συγκροτήματα, όπως η FIAT Mirafiori, και η μετάβαση στο μεταφορντικό[5] αυτοματοποιημένο εργοστάσιο, ως σημείο κορύφωσης της επιτάχυνσης της τάσης αύξησης της οργανικής σύνθεσης του κεφαλαίου, έχει αναδιαμορφώσει το ταξικό τοπίο του καπιταλισμού. Η μακραίωνη διαδικασία με την οποία οι αγρότες μετατράπηκαν σε βιομηχανικούς εργάτες έχει φθάσει κατά τη μεταφορντική παραγωγή στο τελικό της στάδιο. Ο μεταφορντισμός έχει επίσης συνεπιφέρει τόσο τη συνέχιση και την επιτάχυνση της ανασύνθεσης της εργατικής τάξης, κατά την οποία η εργατική δύναμη μετατοπίζεται όλο και περισσότερο από τον βιομηχανικό τομέα στον τομέα των υπηρεσιών, και έχει μετασχηματίσει την παραδοσιακή μαρξιστική διάκριση μεταξύ παραγωγικής και μη-παραγωγικής εργασίας.

Η παγκόσμια τάση μετατόπισης της εργασίας από την επαρχία και τη γεωργία στις πόλεις (αστικοποίηση) έχει επιταχυνθεί τις τελευταίες δεκαετίες και επεκτείνεται από τα παραδοσιακά βιομηχανικά κέντρα (Δυτική Ευρώπη και Βόρειος Αμερική) για να καταστεί ένα παγκόσμιο φαινόμενο. Ενώ αυτή η μαζική μετανάστευση από την επαρχία στις πόλεις οδήγησε προηγουμένως στη μετατροπή ενός πολυπληθούς αγροτικού πληθυσμού σε βιομηχανικούς εργάτες, στη σημερινή εποχή αυτή η μετατροπή προσλαμβάνει δύο διακριτές μορφές. Η πρώτη είναι η συνέχιση της μετακίνησης αγροτικής εργασίας προς τα εργοστάσια -μια διαδικασία που τώρα περιλαμβάνει την Ανατολική Ευρώπη, την Ασία, τη Λατινική Αμερική και επίσης την Αφρική- η μετατροπή του αγρότη σε βιομηχανικό εργάτη, σε προλετάριο. Ωστόσο, σε αυτή την τάση πρέπει να προστεθεί μια άλλη, δυνητικά ακόμη μεγαλύτερη: τη μετακίνηση αγροτικών μαζών από τη σημερινή ερημωμένη επαρχία -υπό την επίδραση της παγκόσμιας αγοράς τροφίμων, στην οποία όλα τα πλεονεκτήματα ανήκουν στη βιομηχανία μεταποίησης αγροτικών προϊόντων- σε παραγκουπόλεις και φτωχογειτονιές, σε ταχύτητα αυξανόμενους αστικούς οικισμούς. Το δεύτερο κύμα αγροτών μεταναστών είναι καταδικασμένο στη χρόνια ανεργία (ή, στην καλύτερη περίπτωση, στην υποαπασχόληση), επειδή η μετανάστευσή του συμπίπτει με μια δραματική μείωση της ζήτησης ανειδίκευτης μισθωτής εργασίας σε όλο και περισσότερο αυτοματοποιημένα εργοστάσια. Παρά την αύξηση της βιομηχανικής παραγωγής[6] οι θέσεις εργασίας στη βιομηχανία -ακόμα και στον Τρίτο κόσμο, όπου το βιομηχανικό κεφάλαιο προσελκύεται από το κίνητρο της φθηνής εργασίας- δεν μπορούν να αυξάνονται τόσο γρήγορα όσο η συρροή των αγροτών μεταναστών στις πόλεις. Ως εκ τούτου παρατηρείται η γοργή αύξηση του πληθυσμού της εργατικής δύναμης που το κεφάλαιο δεν χρειάζεται, παρά το γεγονός ότι αυτή είναι εν αφθονία διαθέσιμη προς εκμετάλλευση σε μεγάλο αριθμό και με χαμηλούς μισθούς.

Στη μετατόπιση της εργατικής δύναμης από τη βιομηχανία σε θέσεις εργασίας στον τομέα των υπηρεσιών κατά την περίοδο της μεταφορντικής παραγωγής πρέπει επίσης να προστεθεί ένα νέο φαινόμενο, το οποίο αντιστοιχεί στη χρόνια ανεργία των μεταναστών αγροτών που κατακλύζουν τα παγκόσμια αστεακά συγκροτήματα. Πρόκειται για τη δημιουργία μιας μάζας χρονίως ανέργων βιομηχανικών εργατών οι οποίοι δεν μπορούν να βρουν δουλειά για να αντικαταστήσουν αυτούς που έχασαν τη δουλειά τους εξαιτίας της αυτοματοποίησης ή της μετεγκατάστασης των εργοστασίων σε χώρες με χαμηλούς μισθούς (ή, όπως και να ‘χει, βρίσκονται χωρίς δουλειές που να μπορούν να προσφέρουν ένα παρεμφερές βιοτικό επίπεδο). Σ’ αυτή τη μάζα των μονίμως ανέργων βιομηχανικών εργατών, των οποίων η εργατική δύναμη δεν έχει καμία αξία για το μεταφορντικό κεφάλαιο, μπορεί τώρα να προστεθεί και ένα νέο κύμα εργατών στον τομέα των υπηρεσιών που οι εργασίες τους όλο και περισσότερο αυτοματοποιούνται ή «εξάγονται».συνέχεια

Χέγκελ και γενική λογική

Από την ιστοσελίδα:http://dieaufhebung.blogspot.gr/

Θέτω προς διάλογο κάποιους προβληματισμούς μου ως προς το πώς αποτιμάμε τον Χέγκελ. Στις επόμενες μέρες θα ακολουθήσει πολύ πιο εκτεταμένο κείμενο που θα θέτει το θέμα άρσης της αντίθεσης γνωσιολογίας-οντολογίας εντός της επιστήμης της Λογικής.

Στην Εισαγωγή του 57 ο Μαρξ ασκώντας κριτική στον Χέγκελ λέει ότι η ανάβαση από το αφηρημένο στο συγκεκριμένο είναι «οικειοποίηση του συγκεκριμένου» και όχι «γένεση του συγκεκριμένου»(σελ.67). Ο Χέγκελ στην εισαγωγή της Μεγάλης Λογικής λέει ότι η Λογική «είναι η έκθεση του θεού ,όπως υπάρχει στην αιώνια ουσία του πριν πλασθούν η φύση και ένας πεπερασμένους νους». 

Ο Ιλιένκοφ αναφέρει το συγκεκριμένο απόσπασμα και το χαρακτηρίζει «αποπροσανατολιστικό»(Διαλ. Λογ. Σελ. 129) αν θέλουμε να κατανοήσουμε τι είναι νόηση στον Χέγκελ και μάλιστα λίγο παρακάτω λέει «Η νόηση ,στην οποία αναφέρεται ο Χέγκελ, αποκαλύπτει τον εαυτό της στα έργα των ανθρώπων με όχι λιγότερη σαφήνεια ,απ’ ότι στις λέξεις ,στις σειρές των όρων και στους συνυασμούς των λέξεων»(στο ίδιο 134).

 Ένας αμερικανός στοχαστής(Τονι Σμιθ-ασχολείται με λογική του Κεφαλαίου) λέει ότι ο Χέγκελ στην λογική χρησιμοποιεί συχνά τον όρο «θεός» για εκλαϊκευση και είναι σαν να εξετάζει την Ιδέα(3^ο επίπεδο απόλυτου πνεύματος) από την σκοπιά της «παράστασης»(Vorstellung, 2^ο επίπεδο απόλυτου πνεύματος που αντιστοιχεί στην θρησκεία). Ο ίδιος ο Λένιν στα φιλοσοφικά τετράδια λέει ότι στο κεφάλαιο της απόλυτης ιδέας ,όπου θα περίμενε κανείς να μιλά ο Χέγκελ για τον θεό, δεν αναφέρεται ούτε μια φορά η λέξη θεός(σελ. 215).

η συνέχεια..

Ο κομμουνισμός ως τάση, κίνημα και νέα κοινωνία

Αλήθεια πως μπορούμε να δούμε και να συναντήσουμε το κομμουνισμό.  Και δεν μιλάω για τον κομμουνισμό ως μια άπιαστη ουτοπία ή για την δυστοπία του σοβιετικού μπλοκ. Ιδιαιτέρα η τελευταία είχε τόση σχέση με τον κομμουνισμό όσο σχέση έχει με τα ιδεώδη του χριστιανισμού η εκκλησία,  σε όλες τις εκδοχές.

Μιλάω για τον κομμουνισμό ως τάση ανατροπής και χειραφέτησης στο σήμερα. Τον κομμουνισμό ως ένα πραγματικό κίνημα που αίρει την καπιταλιστική πραγματικότητα. Και ως μια νέα- εντελώς καινούργια- μετακαπιταλιστική κοινωνική και οικονομική διάρθρωση της παγκόσμιας κοινωνίας, για ένα εντελώς νέο τρόπο παραγωγής, σκέψης, ζωής και ύπαρξης.

Για αυτό το λόγο προσεγγίζω το κομμουνισμό ως τρεις οντολογικές κατηγορίες που συναρθρώνονται χρονικά τόσο ως αυτόνομα πεδία αλλά και σε διαλεκτική αλληλοδιαπλοκή μεταξύ τους.

O 5ος τόμος της Μαρξιστικής σκέψης

κατεβάστε το PDF ολόκληρου του τόμου

http://www.marxistikiskepsi.gr/index.php/el/marxistiki-spepsi-tomos-5os