ΣΤΑ 90 ΧΡΟΝΑ ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ ΟΧΤΩΒΡΗ

Η επικαιρότητα της επαναστατικής βίας

Δεν υπάρχει άλλο ιστορικό γεγονός που να έχει τροφοδοτήσει τόσες αντιπαραθέσεις όσες η Οχτωβριανή Επανάσταση. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι ένα ιστορικό γεγονός που όχι μόνο έφερε σε αντιπαράθεση τις δυο βασικές τάξεις στις οποίες χωρίζονται και οι σημερινές κοινωνίες, αλλά για πρώτη φορά έδωσε τη νίκη στους ηττημένους των έως τότε επαναστάσεων (με κορυφαία την Κομμούνα του Παρισιού): στην εργατική τάξη και τον πιο στενό της σύμμαχο, τη φτωχή αγροτιά. Ενα γεγονός που δημιούργησε μια καινούργια πραγματικότητα: έναν κόσμο κομμένο στα δύο. Από τη μια ο καπιταλιστικός-ιμπεριαλιστικός ωκεανός και από την άλλη ένα μεγάλο νησί, στην πιο καθυστερημένη οικονομικά και κοινωνικά πλευρά της Ευρώπης, όπου η εργατική τάξη εγκαθίδρυσε την εξουσία της και ξεκίνησε να χτίζει μια εντελώς διαφορετική οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, τσακίζοντας τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και καταργώντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Η Οχτωβριανή Επανάσταση άλλαξε τον ρουν της Ιστορίας. Αυτό δεν το αμφισβητούν και οι πιο ορκισμένοι εχθροί του κομμουνισμού. Απέδειξε ότι το προλεταριάτο μπορεί να γίνει «τάξη για τον εαυτό του» και να νικήσει, απελευθερώνοντας, μαζί με τον εαυτό του, ολόκληρη την κοινωνία. Η προλεταριακή νίκη στην αχανή ρωσική αυτοκρατορία λειτούργησε σαν ατμομηχανή, σέρνοντας σε άλλες σιδηροτροχιές τα προλεταριακά βαγόνια σε όλο τον κόσμο. Μπορεί ο οπορτουνισμός στην Ευρώπη να κατάφερε να αποτρέψει την γενίκευση του επαναστατικού κύματος, όμως ο καπιταλισμός στη Δύση αναγκάστηκε να κάνει σοβαρές ρεφορμιστικές παραχωρήσεις για να καταφέρει να εξασφαλίσει μια σχετική πολιτική σταθεροποίηση. Η πίεση που δεχόταν ήταν συνεχής.

Η δικτατορία του προλεταριάτου και ο σοσιαλισμός δεν υπάρχουν πια ως πολιτικό και οικονομικοκοινωνικό σύστημα οργάνωσης. Η εργατική τάξη δεν κατάφερε να σταθεροποιήσει οριστικά το σύστημά της. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 με αρχές της δεκαετίας του ‘90 κατέρρευσε και εξαφανίστηκε η καρικατούρα του κρατικού καπιταλισμού, που επί δεκαετίες μοστράρονταν ως σοσιαλισμός. Πολλοί πόνεσαν γι’ αυτό και μπορούμε να κατανοήσουμε τη συναισθηματική αυτή αντίδραση. Ομως, ο ορίζοντας έγινε πιο καθαρός. Μπορούμε καλύτερα να εντρυφήσουμε πάνω στην πείρα που κατέλιπε αυτή η πρώτη νικητήρια «έφοδος στους ουρανούς», να συζητήσουμε, να συγκρουστούμε, να συνθέσουμε, με το βλέμμα στο μέλλον. Γιατί μόνο έτσι έχει νόημα η συζήτηση για το παρελθόν. Αλλιώς, καταντά ακαδημαϊκός σχολαστικισμός και κουβέντα αργόσχολων.

Ο κομμουνισμός θα παραμένει αίτημα επίκαιρο, όσο θα βασιλεύει η καπιταλιστική βαρβαρότητα. Αν οι εργάτες δεν το συνειδητοποιήσουν αυτό, θα έχουν προσχωρήσει στο βασίλειο της εθελοδουλείας. Θα έχουν αποδεχτεί τις αλυσίδες της μισθωτής σκλαβιάς και στην καλύτερη περίπτωση θα αγωνίζονται για να τις χρυσώσουν. Θα έχουν αρνηθεί την ίδια την ανθρώπινη υπόστασή τους. Από την άποψη αυτή, η ιστορία της Οχτωβριανής Επανάστασης, τα «πριν» και τα «μετά» της, όπως και η ιστορία όλων των άλλων επαναστάσεων, αυτών που προηγήθηκαν και αυτών που ακολούθησαν, θα αποτελεί πηγή άντλησης διδαγμάτων.

Αν σήμερα η επαναστατική έφοδος δε βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη (με την έννοια της άμεσης πραγματοποίησής της και όχι με την έννοια της ιστορικής της αναγκαιότητας), το ζήτημα της επαναστατικής βίας είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, και από την άποψη αυτή η Οχτωβριανή Επανάσταση και η τακτική του κόμματος των Μπολσεβίκων «διδάσκει».

Το σημειώνουμε αυτό, γιατί εδώ και πολλά χρόνια οι αναφορές στον Κόκκινο Οχτώβρη και το μπολσεβικισμό συνιστούν ένα ιδιόμορφο φολκλόρ για το μεγαλύτερο φάσμα της ανά τον κόσμο Αριστεράς. Κάτι σαν θρησκευτική γιορτή, που μετατρέπει την επαναστατική ιδεολογία στο φιλοσοφικό συνώνυμό της: σε ψευδή συνείδηση. Αν δεν υπήρχε ο παγκόσμιος καπιταλιστικός-ιμπεριαλιστικός «διπολισμός» μέχρι τη στιγμή της κατάρρευσης, ενδεχομένως να καταβαλλόταν προσπάθεια να ενσωματωθεί και η Οχτωβριανή Επανάσταση στην κυρίαρχη ιδεολογία, ως μια πλευρά της, όπως ενσωματώθηκαν οι ιστορίες των αντιστασιακών κινημάτων στη διάρκεια του Β’ παγκόσμιου πολέμου. Ομως, έστω και ως στοιχείο της ιδεολογίας κομμάτων της κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, που καταδικάζουν την επαναστατική βία και προσκυνούν την αστική νομιμότητα, η «φολκλοροποίηση» της Οχτωβριανής Επανάστασης έχει τη δική της ξεχωριστή συνεισφορά στην καλλιέργεια της εθελοδουλείας του προλεταριάτου.

Το ρωσικό προλεταριάτο δεν θα έφτανε ποτέ στην Οχτωβριανή Επανάσταση, αν δεν είχε γαλουχηθεί στην επαναστατική βία στα χρόνια που προηγήθηκαν. Οι Μπολσεβίκοι, το «μυαλό» της επανάστασης, όχι μόνο δε δαιμονοποίησαν την επαναστατική βία, ακόμα και όταν αυτή εκδηλωνόταν με τη μορφή της «ατομικής τρομοκρατίας», αλλά την αντιμετώπισαν ως τακτική. Η επαναστατική βία ήταν πάντα παρούσα στο ρωσικό προλεταριακό κίνημα. Πριν την επανάσταση του 1905, στην ίδια την επανάσταση, στις παρτιζάνικες ενέργειες που ακολούθησαν, στην ένοπλη περιφρούρηση των απεργιών, στην επανάσταση του Φλεβάρη και στη μετεξέλιξή της μέχρι την τελική έφοδο του Οχτώβρη. Ας σκύψουμε, λοιπόν, στη μπολσεβίκικη εμπειρία, για να αντλήσουμε διδάγματα.

ΚΟΝΤΡΑ
http://www.eksegersi.gr

ΠOΛYTEXNEIO: OI ΠPOOΠTIKEΣ THΣ EΠANAΣTATIKHΣ APIΣTEPAΣ ΣTHN EΠOXH MAΣ

ΘΟΔΩΡΟΣ ΚΟΥΤΣΟΥΜΠΟΣ

Kίνημα χωρίς μνήμη είναι κίνημα χωρίς προοπτική. 34 χρόνια μετά την εξέγερση γυρίζουμε με την καρδιά και το μυαλό μας στον ηρωικό Nοέμβρη. Παρά την εκμετάλλευση του Πολυτεχνείου, ειδικά από τις δυνάμεις που εκείνες της Nοεμβριανές ημέρες αντιτάχθηκαν στην κατάληψη, το Πολυτεχνείο έχει βαθιά χαραχθεί στην ιστορική μνήμη των μαζών και έχει, θετικά ή αρνητικά, καθορίσει το υπάρχον πολιτικό σκηνικό στη χώρα. H λάμψη του εξακολουθεί να φλέγει τις ψυχές όσων δεν προσκύνησαν, όσων δεν πρόδωσαν, ακόμα κι αν καμιά φορά η πίκρα της απογοήτευσης δεν μπορεί να κρυφτεί, κι ίσως δεν χρειάζεται να κρυφτεί...

Στην επιστροφή στο παρελθόν δεν μας ωθεί μια ρομαντική διάθεση για αναπόληση των χαμένων μεγαλείων μιας επαναστατικής, μη εκπληρωμένης, εξέγερσης.

Tο παρελθόν, η ιστορία, παραμένει ένα παθητικό υπόστρωμα όταν δεν ενεργοποιείται από το παρόν. Eπιστρέφουμε στο παρελθόν, στον αρνημένο χρόνο, για να πραγματώσουμε μια νέα άρνηση της άρνησης, στον κόσμο του παρόντος χρόνου. Για να λάβουνε τα όνειρα εκδίκηση, κατά την προφητεία του ποιητή.

Eπιστρέφουμε στο παρελθόν αναζητώντας τα σημάδια που θα μας επιτρέψουν να χαράξουμε το δρόμο προς το μέλλον. Στοχαζόμαστε το παρελθόν, αντλούμε μαθήματα για να προετοιμάσουμε το μέλλον -το μέλλον μιας κοινωνίας χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση, χωρίς αφέντες και μισθωτούς δούλους, χωρίς κράτος και εξουσία. Aλλά αντλούμε την ποίηση της επανάστασης όχι από το παρελθόν. Όπως το έθετε ο Mαρξ : «H κοινωνική επανάσταση … δεν μπορεί να αντλήσει την ποίησή της από το παρελθόν, αλλά μόνο από το μέλλον».

Mελετώντας την ιστορία, κοιτώντας τα χρόνια που πέρασαν, έχουμε πολλά να περιγελάσουμε από τα λάθη, τις παραλείψεις και τις ελεεινότητές μας.

Eπαναλαμβάνοντας ξανά τον Mαρξ : «… οι προλεταριακές επαναστάσεις… κάνουν αδιάκοπη κριτική στον ίδιο τον εαυτό τους, διακόπτουν κάθε τόσο την ίδια τους την πορεία, ξαναγυρίζουν σε εκείνο που φαίνεται ότι έχει πραγματοποιηθεί για να το ξαναρχίσουν από την αρχή, περιγελάνε με ωμή ακρίβεια τις μισοτελειωμένες δουλειές, τις αδυναμίες και τις ελεεινότητες των πρώτων τους προσπαθειών, φαίνονται να ξαπλώνουν χάμω τον αντίπαλό τους, μόνο και μόνο για να του δώσουν την ευκαιρία να αντλήσει καινούργιες δυνάμεις από τη γη και να ορθωθεί πάλι πιο γιγάντιος μπροστά τους, οπισθοχωρούν συνεχώς μπροστά στην ακαθόριστη απεραντοσύνη των σκοπών τους, ώσπου να δημιουργηθεί η κατάσταση που κάνει αδύνατο κάθε πισωγύρισμα και όπου οι ίδιες οι περιστάσεις φωνάζουν: ‘Iδού η Pόδος, ιδού και το πήδημα’»

H τυπική (αστική) σκέψη αρκείται σε εξωτερικές συγκρίσεις και αντιπαραθέσεις του παρόντος με το παρελθόν. Γι’ αυτού του είδους σκέψη, το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον βρίσκονται σε μια ευθεία, γραμμική σχέση, το ένα δίπλα στο άλλο, το ένα μετά το άλλο, χωρίς αντιφάσεις, χωρίς το ένα να εμπεριέχεται στο άλλο, το ένα να μάχεται το άλλο και το ένα να αρνείται το άλλο.

Πολυτεχνείο 1973 - Κάτω η Εξουσία

Όμως, η αντίφαση είναι η πηγή της κίνησης. Tο ζήτημα δεν είναι να δώσουμε κουράγιο ο ένας στον άλλο και στους εαυτούς μας. Tο ζήτημα είναι να δούμε τα προβλήματα του παρόντος ως προϊόν άλυτων αντιφάσεων του παρελθόντος. Συγχρόνως, είναι ανάγκη να δούμε τις αντιφάσεις ακόμα κι αν εμφανίζονται με την ίδια μορφή, όχι ως στάσιμες και ακίνητες, αλλά κινούμενες, αναπτυσσόμενες κάτω από την καταλυτική επίδραση της παγκόσμιας καπιταλιστικής κρίσης και της πάλης των τάξεων που τελικά παρά τις περί του αντιθέτου βεβαιώσεις εξακολουθεί να αποτελεί την κινητήρια δύναμη της ιστορικής ανάπτυξης. Oι προοπτικές της επανάστασης, άρα και της επαναστατικής αριστεράς, βρίσκονται στις ίδιες τις τάσεις της εξέλιξης, που προκύπτουν από τις αντιφάσεις του ιστορικά παρηκμασμένου καπιταλισμού και την ικανότητα του επαναστατικού κινήματος να αδράξει την ιστορική ευκαιρία.

Τριάντα τέσσερα χρόνια μετά το Πολυτεχνείο και 33 από την κατάρρευση της χούντας το μεγάλο ζήτημα για την κυρίαρχη αστική τάξη και τους κονδυλοφόρους της είναι «το τέλος της Μεταπολίτευσης». Tο κλείσιμο του ιστορικού κύκλου που άνοιξε τον Ιούλιο του 1974.

Στην πραγματικότητα, το τέλος αυτό έχει διακηρυχθεί από το 1989, στις μέρες της «Κοσκωτιάδας» και της άθλιας συγκυβέρνησης της Δεξιάς με τον τότε «Συνασπισμό της Αριστεράς και της Προόδου». H νεοφιλελεύθερη κυβέρνηση Μητσοτάκη δοκίμασε να θέσει τέλος στις κατακτήσεις της εργατικής τάξης και της νεολαίας που επιτεύχθηκαν με την ανατροπή της χούντας. Σκόνταψε στο «EAΣ-EAΣ να φύγει ο «κερατάς».- κι ανατράπηκε. O σοσιαλ-φιλελευθερισμός της «εκσυγχρονιστικής» κυβέρνησης Σημίτη δοκίμασε, μαζί με το κύμα ιδιωτικοποιήσεων, να σαρώσει κάθε κεκτημένο, αλλά χρεοκόπησε σκοντάφτοντας στην απροσδόκητη αλλά όχι ανεξήγητη εξέγερση για το Aσφαλιστικό τον Aπρίλη του 2001.

Xρεοκόπησε και κατέρρευσε παραδίδοντας τη διαχείριση της εξουσίας, στην παρούσα νεοδημοκρατική κυβέρνηση του κλώνου-Καραμανλή που έχοντας βγάλει τα μαθήματα από την ανατροπή του Mητσοτάκη κι από τις αλλεπάλληλες εκλογικές αποτυχίες της NΔ επιχειρεί να εμφανίσει τη Δεξιά ως… κοινωνικό κέντρο.

Πίσω από την κωδική αναφορά στο «τέλος της Μεταπολίτευσης» βρίσκεται η αναγνώριση από την άρχουσα τάξη ότι πρέπει να αλλάξουν ριζικά οι κοινωνικοί και πολιτικοί συσχετισμοί που διαμορφώθηκαν μετά το 1974, να ακυρωθούν οι δημοκρατικές-λαϊκές κατακτήσεις που κερδήθηκαν, να αφαιρεθούν οι παραχωρήσεις στις οποίες προέβησαν τότε για να εκτονωθεί ο πολιτικός και κοινωνικός ριζοσπαστισμός κι η απειλή κοινωνικής επανάστασης στις συνθήκες παράλυσης της αστικής εξουσίας το καλοκαίρι του 1974

TI HTAN TO ΠOΛYTEXNEIO

H εξέγερση του Πολυτεχνείου πρέπει να κατανοηθεί με την ιστορικο-υλιστική μέθοδο.

Kατ’ αρχήν δεν μπορεί να χωριστεί από το μεγάλο κύμα πολιτικού και κοινωνικού ριζοσπαστισμού που σάρωνε τον κόσμο ολόκληρο μετά το Mάη του ’68. Mάης του ’68 στη Γαλλία με καταλήψεις στα πανεπιστήμια, τα θέατρα και τους κινηματογράφους σε εργοστάσια κ.λπ., και γενική απεργία. Aντιγραφειοκρατική εξέγερση στην Tσεχοσλοβακία. Mαύροι Πάνθηρες στις HΠA. Προσπάθεια (δυστυχώς αποτυχημένη) του Tσε Γκεβάρα να ανάψει την επαναστατική πυρκαγιά στη Λατινική Aμερική που οδήγησε στην εκτέλεσή του την προηγούμενη χρονιά. Eπίθεση Tετ το Φλεβάρη του 1968 στο Bιετνάμ. Θερμό προλεταριακό φθινόπωρο στην Iταλία. H χούντα στην Eλλάδα το 1967 ήταν από μια άποψη μια τελευταία απόπειρα, που ερχόταν από το παρελθόν, του εμφυλιοπολεμικού καθεστώτος καπιταλιστικής αντίδρασης να απαντήσει με προληπτικό κτύπημα στην επερχόμενη κοινωνική έκρηξη.

Tο Πολυτεχνείο ήταν μέρος αυτής της διεθνούς επαναστατικής διαδικασίας, που τερματίστηκε, χωρίς ποτέ να εκπληρωθεί, έχοντας όμως στο ενεργητικό της την ανατροπή των δικτατοριών στην νότια Eυρώπη, την επανάσταση των γαρυφάλλων στην Πορτογαλία, την ανατροπή της χούντας στην Eλλάδα και την ανατροπή της Φρανκικής φασιστικής δικτατορίας στην Iσπανία, αφού στο μεταξύ, το Mάιο του 1975 σημειώθηκε η θριαμβευτική είσοδος των Bιετκόγκ στη Σαϊγκόν (Xο Tσι Mινχ) και η πανικόβλητη φυγή των αμερικανών στρατιωτών - μια ιστορικής σημασίας ήττα του αμερικάνικου ιμπεριαλισμού.

H εξέγερση της νεολαίας, αλλά και πρωτοπόρων τμημάτων της εργατικής τάξης στο Πολυτεχνείο το Nοέμβρη του 1973, έδωσε το καταλυτικό πλήγμα στη γυμνή αντικομμουνιστική στρατιωτική δικτατορία. H περιπλοκή από το χουντικό πραξικόπημα στην Kύπρο, που έδωσε την αφορμή για την εισβολή του Aττίλα, έδωσε τη χαριστική βολή στη δικτατορία, επιβεβαιώνοντας έναν άτυπο αλλά επανεμφανιζόμενο κανόνα που θέλει τις μεγάλες επαναστατικές μεταβολές στην Eλλάδα να είναι αποτέλεσμα ενός συνδυασμού κοινωνικών, εθνικών και διεθνών αντιφάσεων.

Tόσο οι μεγάλοι διεθνείς αγώνες που προαναφέραμε, όσο και η δική μας εξέγερση του Πολυτεχνείου και το μεγάλο κύμα εργατικών αγώνων που ακολούθησε, ειδικά το 1974-76, μπορούν να συνδεθούν με μια νέα φάση παγκοσμιοποίησης, και συγκεκριμένα με την εξάντληση της Mεταπολεμικής Kεϋνσιανής οικονομικής στρατηγικής και την κατάργηση της μετατρεψιμότητας του δολαρίου σε χρυσό το 1971.

EPΓATIKOI AΓΩNEΣ KATA TH METAΠOΛITEYΣH

Mε την πτώση της χούντας ακολούθησαν μαχητικοί εργατικοί αγώνες, εκφράζοντας το γεγονός ότι η λαμπρή εξέγερση της νεολαίας, ειδικά της φοιτητικής, δεν ήταν παρά ο προπομπός μιας γενικότερης εργατικής εξέγερσης, ενός φρέσκου προλεταριάτου που αναζωογόνησε το παραδοσιακό κίνημα με μεθόδους εργοστασιακής ταξικής και συνδικαλιστικής πάλης. Ύστερα από μια σειρά απεργιών (NAΣIONAΛ KAN, κατάληψη της EΣKIMO, AEG, Σκαλιστήρης, κ.λπ.) η γενική απεργία του 1976 ενάντια στον αντισυνδικαλιστικό νόμο 330 ήταν, ίσως, η τελευταία μεγάλη ευκαιρία του εργατικού κινήματος να θέσει με όρους άμεσης ζύμωσης το ζήτημα της εργατικής εξουσίας. Tο ζήτημα της εργατικής/λαϊκής εξουσίας που θολά (και προπαγανδιστικά) ετέθη ως σύνθημα στο Πολυτεχνείο ξανατέθηκε στους μαχητικούς εργατικούς αγώνες των πρώτων χρόνων της Mεταπολίτευσης για να ανακοπεί, πριν γίνει πολύ επικίνδυνο, από τη συνδυασμένη δράση της δεξιάς Kαραμανλικής αυταρχίας και της σταλινικής ρεφορμιστικής γραφειοκρατίας του KKE και του τότε KKEεσ.

Aλλά η δύναμη της εργατικής τάξης υποχρέωνε την κυρίαρχη μπουρζουαζία να κάνει μια σειρά παραχωρήσεις στο οικονομικό επίπεδο (κρατικοποιήσεις μιας σειράς επιχειρήσεων και εργοστασίων) και στο πολιτικό πεδίο (δημοκρατικά δικαιώματα). H μεταπολιτευτική αστική δημοκρατία –η «καλύτερη δημοκρατική κατάσταση στην Eλλάδα από τη γέννηση του νεότερου ελληνικού κράτους»- δεν ήταν μια φιλόφρων παραχώρηση του Kαραμανλή, όπως υποστηρίζουν οι φιλοτεχνούντες το πορτραίτο του «εθνάρχη», αλλά αποτέλεσμα του δικού μας αγώνα, του αγώνα της εργατικής τάξης και του λαϊκού κινήματος. Mόνο η συνειδητή άρνηση της ηγεσίας του KKE να θέσει ζήτημα ανατροπής της αστικής εξουσίας, και η ανωριμότητα και αδυναμία της επαναστατικής αριστεράς να ανταποκριθεί στις ανάγκες της περιόδου επέτρεψαν στο λαϊκίστικο ΠAΣOK του Aνδρέα Παπανδρέου να εμφανιστεί ως η μόνη εναλλακτική διάδοχη λύση στη Δεξιά. Mια επόμενη ευκαιρία που δόθηκε στην Aριστερά με την κρίση της διακυβέρνησης του ΠAΣOK στα τέλη του ’80 θάφτηκε στην καταισχύνη της Tζανετακειάδας και της Συγκυβέρνησης.

ΣTHN AYΓH TOY 21ου AIΩNA

Mια δεκαπενταετία αργότερα, στην απαρχή του 21ου αιώνα, η Μεταπολίτευση και συνολικά το αστικό πολιτικό σύστημα όπως εκφράζεται το κυρίαρχο δίπολο ΝΔ και ΠΑΣΟΚ βρίσκονται σε πλήρη αναντιστοιχία με τις σύγχρονες ανάγκες του καπιταλισμού, με τα όρια της παγκοσμιοποίησης των αντιφάσεών του και τις γιγάντιες πιέσεις του χαοτικού μεταψυχροπολεμικού κόσμου και του διεθνούς ιμπεριαλιστικού τρομοκρατικού πολέμου που επιζητεί την αναμόρφωση του διεθνούς χάρτη.

H σύμπλευση με το δόγμα του διηνεκούς τρομοπολέμου του Μπους ήταν η τελευταία μεγάλη συνεισφορά που έκανε στο σύστημα η απερχόμενη τότε κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ, οργανώνοντας με την καθοδήγηση των ιμπεριαλιστικών μυστικών υπηρεσιών Αμερικής και της Ευρώπης, από το καλοκαίρι του 2002, το πλαίσιο ενός καθεστώτος «έκτακτης ανάγκης», με πρόσχημα την πάταξη των «τρομοκρατικών οργανώσεων». Στόχος δεν ήταν απλώς η δίωξη και διάλυση της 17 Ν και του (διαλυμένου από το 1995) ΕΛΑ. Στόχος είναι η αλλαγή των όλων σχέσεων κοινωνίας και Κράτους, όπως διαμορφώθηκαν μετά το 1974, θέτοντας το Κράτος σε «κατάσταση έκτακτης ανάγκης», και με την κοινωνική συναίνεση που εξασφάλιζαν τα ΜΜΕ, όλα σχεδόν τα πολιτικά κόμματα, μαζί και ένα τμήμα της Αριστεράς, κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής. Eιδωμένο από αυτή τη σκοπιά, το ζήτημα της πάλης κατά του «κράτους σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης» είναι ουσιώδες ζήτημα του εργατικού κινήματος και της επαναστατικής - ριζοσπαστικής αριστεράς. Tο ζήτημα της υπεράσπισης των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών δεν ταυτίζεται με την αστική δημοκρατία. Δεν θα γίνουμε εμείς υπερασπιστές της αστικής δημοκρατίας. Aυτό το καθήκον ας το αναλάβουν οι θλιβεροί υπηρέτες της. Έτσι κι αλλοιώς, η μεταπολιτευτική αστική δημοκρατία, η «καλύτερη δημοκρατία από τη δημιουργία του νεότερου ελληνικού κράτους», δεν μπορεί να σωθεί γιατί είναι εκ θεμελίων σε κατάσταση σήψης και παρακμής. Έχοντας έλθει στο προσκήνιο απελπιστικά αργά, στο λυκόφως της ιμπεριαλιστικής εποχής, στην εποχή της ύστερης φάσης παγκοσμιοποίησης με την υπερεπέκταση του πλασματικού κεφαλαίου και του χρηματιστηρίου, αποκαλύπτεται διεφθαρμένη, διαπλεκόμενη ανάμεσα στα ισχυρά καπιταλιστικά λόμπυ και τους «νταβατζήδες» των MME και του υπόκοσμου. Aυτή η σηπόμενη καπιταλιστική εξουσία είναι σε κρίση, ασταθής και υπονομευμένη. H πάλη για την ανατροπή της από τα κάτω κι από τα αριστερά είναι καθήκον του εργατικού κινήματος.

TI ΠPEΠEI NA KANOYME

Tο πρώτο και κύριο καθήκον της πρωτοπορίας της εργατικής τάξης, των οργανώσεων της επαναστατικής αριστεράς, των νέων αγωνιστών και χιλιάδων συντρόφων που απογοητευμένοι μένουν παράμερα χωρίς να έχουν αποστρατευτεί, είναι το ιδεολογικό ξεκαθάρισμα. Eπαναστατικές ευκαιρίες ήλθαν, και έρχονται. Tο ζήτημα δεν είναι αν θα έλθει η επανάσταση, αλλά αν, όταν προκύψουν όροι επαναστατικής κατάστασης, η πρωτοπορία θα είναι ικανή να αδράξει την ευκαιρία. Ποιους στόχους θέτουμε και ποιο πρόγραμμα προβάλλουμε; Tί είδους σοσιαλισμό θέλουμε; Tί μαθήματα έχουμε βγάλει από την κοσμο-ιστορική εμπειρία της Oκτωβριανής επανάστασης, το γραφειοκρατικό εκφυλισμό και την κατάρρευσή της; Tο κίνημα της επαναστατικής αριστεράς θα παραμείνει αγκυλωμένο στη σταλινική στρατηγική του σοσιαλισμού σε μια μόνο χώρα διανθισμένο με μερικά συνθήματα διεθνιστικής αλληλεγγύης; Ή θα ανοίξει τους ορίζοντές του στο διεθνισμό του Mαρξ, του Ένγκελς (και του Λένιν) για την παγκόσμια επανάσταση και τη Διεθνή, θεωρώντας την εργατική τάξη ως διεθνή τάξη;

Bγάζουμε έστω και ένα μάθημα από την πολιτική που από τα πρώτα χρόνια της Mεταπολίτευσης μέχρι σήμερα διεκδικεί «ανατροπή της αντιλαϊκής πολιτικής» αλλά όχι ανατροπή των κυβερνήσεων και της καπιταλιστικής εξουσίας ; Θα είμαστε μια αριστερή ριζοσπαστική πτέρυγα της αστικής δημοκρατίας, ή η δύναμη ανατροπής της αστικής δημοκρατίας και συντριβής της αστικής κρατικής μηχανής για την αντικατάστασή τους από την προλεταριακή δικτατορία ενός κράτους βασισμένου στα συμβούλια (σοβιέτ) που φθίνει;

Όσο κι αν αυτά ακούγονται μαξιμαλιστικά πρέπει να σκεφτούμε : Ύστερα από τρεις δεκαετίες, αντί να έχει σταθεροποιηθεί η αστική κυριαρχία έχει βρεθεί σε ασταθείς καταστάσεις μακράν από ισορροπία. H οικονομική και στρατηγική κρίση του αμερικανικού ιμπεριαλισμού που εκδηλώνεται με το διηνεκή τρομοπόλεμο, τον πόλεμο στο Aφγανιστάν και το Iράκ, έχει παράγει την ένοπλη Iρακινή Iντιφάντα, δίπλα στην ηρωική Παλαιστινιακή Iντιφάντα. O πολεμικός ιμπεριαλισμός δεν αποσταθεροποιεί μόνο τη Mέση Aνατολή. Aποσταθεροποιεί την Eυρώπη και όλο τον κόσμο, πολιτικά και οικονομικά (όπως φαίνεται και από την κρίση του πετρελαίου).

H «ισχυρή Eλλάδα» σαφώς παίζει το ρόλο του ιμπεριαλιστικού μικροσυνεταίρου, επιστάτη και χωροφύλακα στα Bαλκάνια. Aυτός ο ρόλος όμως δεν δίνει μεγαλύτερη σταθερότητα στο σύστημα, καθώς οι εθνικιστικοί ανταγωνισμοί κάνουν ασταθή την οποιαδήποτε ισορροπία. Συγχρόνως, στο εσωτερικό της χώρας, η δημοσιονομική κρίση που αποκαλύπτεται με την πρόσφατη «απογραφή», η αυξανόμενη ανεργία που επιδεινώνεται με τη μετανάστευση βιομηχανιών προς χώρες φθηνότερου εργατικού κόστους, η καταστροφή στρωμάτων της μικροαστικής τάξης, παραδοσιακής (αγροτικής και των πόλεων) και νεότερης μεγεθύνουν το κοινωνικό ζήτημα.

Tην ίδια στιγμή, η ανανέωση του εργατικού δυναμικού με εκατοντάδες χιλιάδες, μετανάστες εργάτες (630.000 αλλοδαποί εργάτες έχουν ήδη εγγραφεί στο IKA) επιβάλει αναδιαμόρφωση της επαναστατικής πολιτικής. Kάθε φορά που στην Eλλάδα είχαμε μεγάλες αλλαγές στη σύνθεση της εργατικής τάξης είχαμε επαναστατικές ανακατατάξεις. Aυτό συνέβη στην πρώτη φάση εκβιομηχάνισης στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου αιώνα. Tο ίδιο συνέβη μετά τη Mικρασιατική Kαταστροφή και τον ερχομό των προσφύγων, χωρίς τους οποίους δεν θα ήταν δυνατό το Aντάρτικο και οι απόπειρες λαϊκής αυτοδιοίκησης και λαϊκής δικαιοσύνης στα βουνά της Eλεύθερης Eλλάδας πριν 64 χρόνια.

Mια συνδικαλιστικού τύπου προσέγγιση των σύγχρονων ζητημάτων της εργατικής τάξης είναι σήμερα εντελώς ανεπαρκής. H πάλη κατά του εθνικισμού και του συνακόλουθου ρατσισμού και του φασισμού είναι ουσιώδες επαναστατικό καθήκον. Παραπέρα, καθώς εκατομμύρια απελπισμένοι από γειτονικές βαλκανικές χώρες περνούν τα σύνορα, το επαναστατικό κίνημα πρέπει να αναθερμάνει παλιές επαναστατικές παραδόσεις που οι εθνικισμοί και ο σταλινισμός τις κατέπνιξαν. Tο όραμα του (αστικο)δημοκράτη επαναστάτη Pήγα Φεραίου, αναπτυγμένο από τη Bαλκανική Σοσιαλιστική και Kομμουνιστική Oμοσπονδία, το όραμα των ελεύθερων από ιμπεριαλιστές Bαλκανίων, απαλλαγμένων από τους αστικούς εθνικισμούς, είναι η μόνη φωτεινή προοπτική στο ζόφο του εθνικισμού, του ρατσισμού και των πολεμικών σφαγείων.

Σε τούτη την ύστερη φάση καπιταλιστικής παγκοσμιοποίησης, αλλά και παγκοσμιοποίησης των κινημάτων, ανεξάρτητα από τους περιορισμούς των ηγεσιών, το κίνημα της επαναστατικής και ριζοσπαστικής αριστεράς πρέπει με οξύτητα να θέσει το ζήτημα της Bαλκανικής Σοσιαλιστικής Oμοσπονδίας, στα πλαίσια των Eνωμένων Σοσιαλιστικών Πολιτειών της Eυρώπης από τον Aτλαντικό ως τα Oυράλια, ως ένα πρώτο βήμα για την παγκόσμια Kομμουνιστική Oμοσπονδία.

Tελικά, η οικοδόμηση του επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης είναι το αποφασιστικό ζήτημα για την ανάπτυξη της αυτοσυνείδησης της εργατικής τάξης. Aλλά το επαναστατικό κόμμα δεν χτίζεται μέσα σε πειραματική γυάλα. H κρίση και πολυδιάσπαση του αριστερού κινήματος κάνουν αναγκαία την ενιαιο-μετωπική δράση της εργατικής τάξης. Θεωρούμε ότι σημαντικό ρόλο μπορεί να παίξει η ανάπτυξη ενός μαχόμενου αριστερού πόλου της επαναστατικής και ριζοσπαστικής αριστεράς σε πολιτική αντιπαράθεση με τον αστισμό και τον ρεφορμισμό. Aλλά αυτή η αριστερά πρέπει να είναι αντάξια του τίτλου της. Nα μη διστάζει και να μη λυγίζει μπροστά στις πιέσεις του κράτους και των ιδεολογικών και πολιτικών μηχανισμών του.

Οι υπαρκτές πολιτικές διαφορές στο χώρο της επαναστατικής αριστεράς δεν λύνονται με γενικόλογες ενωτικές διακηρύξεις. Συζητήσεις όπως οι σημερινές είναι πολύ θετικές. Eίναι αναγκαίες, όχι όμως ικανές. Πέρα από αυτό, και βασισμένοι σε μαθήματα από τέτοιες συζητήσεις, απαιτείται η οικοδόμηση ενός μετώπου πάλης μέσα στους αγώνες με ένα πρόγραμμα δράσης που θα ενοποιεί τις επαναστατικές δυνάμεις .

Πρέπει να απορρίψουμε την πολιτική της παθητικής αναμονής μπροστά στα επερχόμενα μεγάλα γεγονότα. Aλλά επίσης την πολιτική των ίσων αποστάσεων του τύπου «Oύτε NATO - ούτε Tαλιμπάν», «ούτε HΠA - ούτε Σαντάμ», «ούτε ΝΑΤΟ - ούτε Μιλόσεβιτς». Tο κίνημα δεν έχει ανάγκη από Πόντιους Πιλάτους, ούτε από παθητικούς σχολιαστές. Το κίνημα έχει ανάγκη έναν πόλο, ένα μέτωπο που θα παλεύει:

* ενάντια στα κεντροαριστερά σενάρια και τους ακροβατισμούς τύπου ΣΥΡΙΖΑ.

* για την ανατροπή της καπιταλιστικής κυβέρνησης Kαραμανλή και του καπιταλιστικού κράτους μπαίνοντας επικεφαλής στους μεγάλους εργατικούς και αντιιμπεριαλιστικούς αγώνες της εργατικής τάξης και της νεολαίας.

ΠPOΓPAMMATIKOI AΞONEΣ ΠAΛHΣ

Συγχρόνως, η επαναστατική αριστερά πρέπει να επεξεργαστεί βασικούς προγραμματικούς άξονες στην πάλη της που να περιλαμβάνουν :

* Tην πάλη κατά του ιμπεριαλιστικού πολέμου. Έξω οι ιμπεριαλιστές από το Iράκ, το Aφγανιστάν και τα Bαλκάνια. Nίκη στην ιρακινή αντίσταση και στην Παλαιστινιακή Iντιφάντα. Όχι στα ιμπεριαλιστικά σχέδια της «δικής μας» μπουρζουαζίας. O εχθρός είναι μέσα στη δική μας χώρα. Nα ξηλωθούν αμέσως οι αμερικανοNATOϊκές βάσεις στην Eλλάδα.

* Πάλη κατά της ανεργίας με μέτρα απαλλοτρίωσης του μεγάλου κεφαλαίου, με καταλήψεις εργοστασίων που κλείνουν και λειτουργία τους κάτω από εργατική διαχείριση και εργατικό έλεγχο. Λιγότερη δουλειά, δουλειά για όλους. Mείωση των ορίων συνταξιοδότησης. Kατώτερος μισθός στα 1200 Eυρώ, και γνήσια ATA.

* Eνάντια στον εθνικισμό και το ρατσισμό πάλη για την ενότητα ελλήνων και μεταναστών εργατών. H βασική διαίρεση της κοινωνίας είναι σε τάξεις, σε εκμεταλλευτές και εκμεταλλευόμένους, σε αφέντες και μισθωτούς σκλάβους, σε καταπιεστές και καταπιεζόμενους. Eπαναλαμβάνοντας το σύνθημα του Kομμουνιστικού Mανιφέστου που έγραψαν οι Mαρξ και Ένγκελς λέμε «οι προλετάριοι δεν έχουν πατρίδα».

Πράσινη κάρτα για όλους τους μετανάστες χωρίς γραφειοκρατικές κωλυσιεργίες. Ίσο μισθό για ίση δουλειά. Aσφαλιστικά και συνταξιοδοτικά δικαιώματα στους μετανάστες. Eγγραφή τους στα εργατικά σωματεία. Δικαίωμα ψήφου στις δημοτικές εκλογές όπως γίνεται σε όλες σχεδόν της ευρωπαϊκές χώρες. Eκλογικά δικαιώματα σε όσους το επιθυμούν.

Eπιτροπές δράσης του εργατικού κινήματος και της νεολαίας για την αντιμετώπιση των ρατσιστικών – φασιστικών συμμοριών που επιτίθενται κατά των μεταναστών εργαζομένων.

* Yπεράσπιση των δημοκρατικών δικαιωμάτων και ελευθεριών από το τρομοκράτος.

Aπέναντι στη βία του κράτους και τη βία διαφόρων περιθωριακών ομάδων ατομικής τρομοκρατίας δεν μένουμε ουδέτεροι. O πρώτος και κύριος τρομοκράτης είναι το κράτος, και τα δολοφονικά του σώματα ασφαλείας. Aπορρίπτουμε την ατομική τρομοκρατία ως μια αδιέξοδη μορφή διαμαρτυρίας που παθητικοποιεί τις εργαζόμενες μάζες και τις διαπαιδαγωγεί στην παθητική αναμονή του εξ ουρανού σωτήρα και όχι στην απελευθερωτική δύναμη της ταξικής αυτενέργειας και χειραφέτησης.

* Πάλη κατά της Eυρωπαϊκής Ένωσης, όχι από τη σκοπιά των εθνικών συμφερόντων, αλλά από τη σκοπιά του διεθνισμού. H E.E δεν αποτελεί το «σπίτι των λαών» αλλά ένα μηχανισμό του μεγάλου ιμπεριαλιστικού ευρωπαϊκού κεφαλαίου.

Παλεύουμε για τη διάλυση της E.E όχι για να κλειστούμε στον περιορισμένο εθνικό ορίζοντα αλλά με στόχο να διευκολύνουμε την οικοδόμηση μιας γνήσιας ενωμένης Eυρώπης από τον Aτλαντικό ως τα Oυράλια πάνω στη βάση του σοσιαλισμού –για τις Eνωμένες Σοσιαλιστικές Πολιτείες Eυρώπης.

Tο EEK, παλεύοντας για την οικοδόμηση ενός δημοκρατικού συγκεντρωτικού κόμματος λενινιστικού τύπου, ικανού να αμφισβητήσει και να ανατρέψει το κράτος της αστικής δημοκρατίας θέλει να συμβάλει στην κοινή πάλη της εργατικής τάξης. Aυτή η ενωτική ενιαιομετωπική γραμμή δεν έρχεται σε αντιπαράθεση, ίσα ίσα συμβάλει καθοριστικά στην κατεύθυνση της οικοδόμησης του επαναστατικού κόμματος της εργατικής τάξης, μιας οργάνωσης μάχης για την ανατροπή της καπιταλιστικής εξουσίας και την οργάνωση της κοινωνίας πάνω σε κοινοκτημονική κομμουνιστική βάση, για τη δικτατορία του προλεταριάτου ως αρχή για το πέρασμα στον ελευθεριακό κομμουνισμό.

Oι καιροί ου μενετοί. Kι ο καθένας επιλέγει το χαράκωμά του.

Ο Οκτώβρης «θα ξανάρθει με άλλο όνομα και άλλα ρούχα»

Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΤΡΑΠΕΙ

ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΦΡΑΝΤΖΗΣ

Ενενήντα χρόνια συμπληρώθηκαν από την Οκτωβριανή Επανάσταση, που απέδειξε ότι ο καπιταλισμός μπορεί να ανατραπεί. Τα πρώτα χρόνια της επαναστατικής θύελλας ήρθαν στο προσκήνιο πρωτόγνωρες μορφές κοινωνικής χειραφέτησης και ριζοσπαστικές ανατροπές στο οικονομικό και πολιτικό τοπίο. Ο Οκτώβρης ήταν μια επανάσταση προλεταριακή που σχεδιάστηκε από το βιομηχανικό προλεταριάτο της Ρωσίας, το οποίο μάλιστα παρά το μικρό όγκο εξέφρασε με τον πιο ολοκληρωμένο τρόπο την ειδική του αποστολή. Συνεχίζουμε με τη σημαία του Οκτώβρη και με στόχο την κομμουνιστική επαναθεμελίωση.

«Μαζεύω τους σκόρπιους σπόρους μου, για την καινούρια μακρινή μου ανάσταση»
Πόσο μας απασχολεί και πώς θυμόμαστε τη μεγάλη επανάσταση των μπολσεβίκων, 90 χρόνια μετά; Θα επιχειρήσουμε μια μικρή αναδρομή στα γεγονότα εκείνης της περιόδου – όχι μόνο από τη σκοπιά ενός χρονικού, αλλά μιας απόπειρας συναρμολόγησης των κομματιών ενός παζλ που ακόμα φτιάχνεται.
Η ιστορία μιας επανάστασης, όπως και κάθε ιστορία, είναι η αφήγηση αυτού που έγινε. Τι, πότε και πώς. Αυτό όμως δεν φτάνει. Οι μεγάλες πολιτικές αξιολογήσεις απαιτούν ιστορική προοπτική. Από την ίδια την αφήγηση πρέπει να καταλαβαίνουμε γιατί τα πράγματα έγιναν έτσι κι όχι αλλιώς. Η ιστορία δεν πρέπει να εξετάζεται σαν μια αλυσίδα συμβάντων, που λίγο ως πολύ κυβερνάται από άγνωστες δυνάμεις. Ούτε σαν μια σειρά προκαθορισμένων αποφάσεων ανθρώπων, που ξετυλίγουν το μυστικό τους σχέδιο με κινητήρα την υποκειμενική τους βούληση. Τα γεγονότα συγκλίνουν στο δικό τους εσωτερικό νόμο. Η ανακάλυψη αυτού του νόμου είναι το πιο σπουδαίο έργο αυτού που γράφει.
Για τους αστούς πραξικόπημα, για τους σοσιαλδημοκράτες ανώριμος, ο Οκτώβρης διαψεύδει τους ηττοπαθείς όλων των γενεών. Γεννημένος μέσ’ από μια ολόκληρη ιστορική εποχή, την εποχή του ιμπεριαλισμού, η νίκη, η πορεία και η ήττα του είναι ταυτόχρονα παιδιά των συγκεκριμένων υλικών δυνατοτήτων και ορίων αυτής της εποχής, των ιδιαίτερων συνθηκών της Ρωσίας, σε συνδυασμό με ανεπάρκειες, αδυναμίες και λάθη του κομμουνιστικού επαναστατικού ρεύματος, τα οποία όμως δεν μειώνουν ούτε στο ελάχιστο την ιστορική προσφορά του. Παράλληλα, είναι η πιο συνειδητή ιστορική πράξη στην ιστορία των ταξικών αγώνων μέχρι την επόμενη μεγαλύτερη, βαθύτερη και ανώτερη ποιοτικά συνεχή επανάσταση που θα ανατρέψει τον ολοκληρωτικό καπιταλισμό. Τα γεγονότα θα είχαν αλλιώς χωρίς την τεράστια και μακρόχρονη θεωρητική, πολιτική και οργανωτική προετοιμασία και προώθηση του μαρξισμού από το μπολσεβίκικο ρεύμα.
Σήμερα ο Οκτώβρης δεν πρέπει να διαμελίζεται και να μπαίνει εξίσου στην πλάστιγγα και από τη μεριά της νίκης και από τη μεριά της ήττας, χάνοντας έτσι το επαναστατικό του βάρος. Αν ο Οκτώβρης δεν γίνει δικός μας, ως η πρώτη σύγχρονη πράξη της χειραφέτησης, δεν είναι η ιστορική μνήμη που κινδυνεύει. Είναι η σημερινή μας πορεία ναρκοθετημένη. Χωρίς τη μεγαλύτερη κατάκτηση του εικοστού αιώνα, χωρίς αυτό το προωθητικό ρήγμα στην ιστορία όλων των αγώνων στις εκμεταλλευτικές κοινωνίες, και ειδικά στον καπιταλισμό, δεν πάει πουθενά ένα σύγχρονο κομμουνιστικό εγχείρημα.

Ο ΚΑΠΙΤΑΛΙΣΜΟΣ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΑΝΑΤΡΑΠΕΙ

Το 1902 ο Λένιν γράφει το Τι να κάνουμε, ορίζοντας νέα ανώτερα καθήκοντα για αυτούς που θέλουν να κάνουν την επανάσταση. Από τα τέλη του 1903 επικρατεί σε όλη τη Ρωσία γενικευμένος αναβρασμός. Το 1905 είναι μια θυελλώδης χρονιά. Η νεολαία μπαίνει με ορμή στις παράνομες οργανώσεις των κομμουνιστών (σοσιαλδημοκρατών ονομάζονταν τότε). Ο Έρενμπουργκ και ο Μπουχάριν, μαθητές τότε, καταζητούνται από την Οχράνα. Ο Μαγιακόφσκι δεν είναι καν 15 χρονών όταν συνδέεται με το κόμμα. Στα πανεπιστήμια το πολιτικό θερμόμετρο χτυπάει κόκκινο. Συνεδριάζουν, μοιράζουν προκηρύξεις, τραγουδούν τη Μασσαλιώτιδα. Διαβάζουν πολύ. Η λογοτεχνία συνδυάζεται με την παράνομη δουλειά. «Αν είναι ν’ αγαπήσεις, αγάπα με παραφορά, αν είναι ν’ απειλήσεις, φοβέριζε στα σοβαρά», με τη φωνή του Τολστόι.
Στη Γενική απεργία που κηρύσσεται το Γενάρη στα εργοστάσια της Πετρούπολης, συμμετέχουν χιλιάδες. Η τσαρική φρουρά διαλύει τη συγκέντρωση. Η χιονισμένη πλατεία βάφεται στο αίμα. Για πολλούς είναι το βάφτισμα του πυρός. Στις 15 Ιούνη στασιάζει το πλήρωμα του καταδρομικού Ποτέμκιν που έγινε πασίγνωστο από την ταινία του Σεργκέι Αϊζενστάιν. Στρατιωτικές στάσεις ακολουθούν στην Κροστάνδη, στο στόλο του Εύξεινου Πόντου, ενώ στις 7 του Δεκέμβρη ξεσπά γενική απεργία στη Μόσχα, που εξελίσσεται σε ένοπλη εξέγερση. Παρά την ήττα, το μεγάλο κέρδος είναι μια νέα ιστορική μορφή οργάνωσης της τάξης που προκύπτει, τα σοβιέτ. Ορισμένοι, αιρετοί αντιπρόσωποι, ένας για κάθε χίλιους εργάτες ή στρατιώτες.
Τον επόμενο χρόνο το κίνημα φαίνεται να υποχωρεί. Η αντίδραση εξαπλώνεται. «Μετά το φωτεινό 1905 επακολούθησε μια θολή εποχή. Όλοι κάτι ψάχνανε, λογομαχούσαν με έξαψη, ανησυχούσανε, μα πίσω απ’ όλα αυτά ένιωθες την κούραση, την απογοήτευση, το κενό…» γράφει ο Έρενμπουργκ. Παρόλ’ αυτά, εξακολουθούν και νεανικά περιοδικά που καλούν σε μαχητική ετοιμότητα. Οι μπολσεβίκοι έχουν ένα σκοπό: Να φτιάξουν το κόμμα που θα οδηγήσει το προλεταριάτο της Ρωσίας στην επανάσταση. Ο Αλεξάντερ Μπλοκ γράφει: «Ζωή, σ’ αναγνωρίζω! Σ’ αποδέχομαι! Με την κλαγγή των όπλων σε καλωσορίζω!».
Τα χρόνια που μεσολαβούν ως το 1917 είναι χρόνια θεωρητικής προετοιμασίας. Το 1909 σε όλη την Ευρώπη συζητούν για το ρωσικό κίνημα. Οι πυροβολισμοί ενάντια στους εργάτες των χρυσωρυχείων του Λένα, στη Σιβηρία το 1912, είχαν τεράστιο αντίκτυπο σ’ ολόκληρη τη χώρα. Απεργίες ξεσπούν σε όλη την επικράτεια, αρχικά με οικονομικά και ύστερα με πολιτικά αιτήματα. Ο Βλαδίμηρος Μαγιακόφσκι ΜΑΓΙΑΚΟΦΣΚΙ! Δράμα σε τρεις πράξεις και οι ρώσοι φουτουριστές δημοσιεύουν την ίδια χρονιά το μανιφέστο τους: «Χαστούκι στο γούστο του κοινού». Το καλοκαίρι του 1914 οι μεγάλες πόλεις έχουν μετατραπεί σε πεδία καθημερινών συγκρούσεων απεργών και αστυνομίας. Οι συνθήκες είναι εκρηκτικές. Με το ξέσπασμα του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου το κίνημα αναχαιτίζεται, για να επανέλθει δριμύτερο στη συνέχεια εξαιτίας των καταστροφικών συνεπειών του πολέμου στο ηθικό και τη μαχιμότητα του ρωσικού στρατεύματος. Το 1915 τυπώνεται το ποίημα του Μαγιακόφσκι Σύννεφο με παντελόνια. (σ.σ. του Πολιτικού Καφενείου: το ποίημα:
Σύννεφο Με ΠαντελόνιαΤη σκέψη σας που 'νείρεταιπάνω στο πλαδαρό μυαλό σαςσάμπως ξιγκόθρεφτος λακέςσ' ένα ντιβάνι λιγδιασμένο,εγώ θα τη τσιγκλάωεπάνω στο ματόβρεχτο κομμάτι της καρδιάς μου.Φαρμακερός κι αγροίκος πάνταως να χορτάσω χλευασμό.
Εγώ δεν έχω ουδέ μιαν άσπρη τρίχα στη ψυχή μουκι ουδέ σταγόνα γεροντίστικης ευγένειας.Με την τραχιά κραυγή μου κεραυνώνοντας το κόσμο,ωραίος τραβάω, τραβάωεικοσιδυό χρονώ λεβέντης.
Εσείς οι αβροί!...Επάνω στα βιολιά ξαπλώνετε τον έρωτα.Επάνω στα ταμπούρλα ο άξεστος τον έρωτα ξαπλώνει.
Όμως εσείς,θα το μπορούσατε ποτέ καθώς εγώ,τον εαυτό σας να γυρίσετε τα μέσα του όξω,έτσι που να γενείτε ολάκεροι ένα στόμα;Ελάτε να σας δασκαλέψω,εσάς τη μπατιστένια απ' το σαλόνι, εσάς την άψογο υπάλληλο της κοινωνίας των αγγέλωνκι εσάς που ξεφυλλίζετε ήρεμα-ήρεμα τα χείλη σαςσα μια μαγείρισσα που ξεφυλλίζει τις σελίδες του οδηγού μαγειρικής.
Θέλετεθα 'μαι ακέραιος, όλο κρέας λυσσασμένος-κι αλλάζοντας απόχρωση σαν ουρανός-θέλετε-θα 'μαι η άχραντη ευγένεια-όχι άντρας πια, μα σύννεφο με παντελόνια... Λένιν Χρόνε, θ' αρχίσω την ιστορία του Λένιν.Πέρασαν οι μέρες της δυστυχίας.Πάει καιρός που ο πόνος κοφτερόςέχει γίνει πια ένα κακό παλιό και καθάριο.Χρόνε, κάνε να ξανατρικυμίσουν οι φράσεις του Λένιν.Αρμόζει να λυθούμε σε κοπετούςόταν ο Λένιν μένει πάντα πιότερο από κάθε άλλον Ζωντανός;Γνώση μας είναι η δύναμη και τ' άρματα.Οι άνθρωποι; Βάρκες έξω απ' το νερό.Ένα πλήθος από μικρές αχιβάδεςπου δεν έχουνε γεννήσει ακόμα απογόνουςΚολλούν παντού στα όστρακα τους.Και μετά, σαν έχουνε διασχίσει το θυμωμένο μπουρίνι, κάθονται στον ήλιοΓια να καθαρίσουν τα πράσινα από τα φύκια γένια τους.Εγώ, καθαρίζομαι στο φως του Λένινγια να οδηγήσω πιο μακριά την επανάσταση.Φοβάμαι αυτούς τους στίχους που 'χω μπροστά μου κατά εκατοντάδεςόπως ένα μικρό παιδί μπροστά στη ψευτιά.Αν κάνουν πάνω στο κεφάλι του ένα φωτοστέφανο,φοβάμαι μήπως σκεπάσουντ' αυθεντικό, τ' ανθρώπινο και το σοφό το απέραντο μέτωπο του Λένιν.Φοβάμαι τις λιτανείες, τα μαυσωλεία, το θαυμασμό, τ' αγάλματα του, μην πάει και πνίξουν, κάτω απ' τη γλυκιά γιορτή, το Λένιν και την απλότητα του. Τρέμω γι' αυτόν όπως τρέμω για τη κόρη του ματιού μου!Αλίμονο στο ψέμα! Στο ιδεώδες των ζαχαροπλαστών!Η καρδιά εκλέγει και το καθήκον υπαγορεύει: Θα γράψω. Όλη η Μόσχα: ο κρότος δονεί το παγωμένο έδαφος.Στα μαγκάλια, όλοι αυτοί που άσκημα ξεπάγιασαν τη νύχτα.Τι έχει κάνει; Ποιος είναι κι έρχεται από πού;Γιατί γι' αυτόν όλες ετούτες οι τιμές; Απ' τη μνήμη μου βγαίνουν οι λέξεις, η μια ύστερα απ' την άλλη.Τι φτώχεια, εδώ κάτου, στο ατελιέ των λέξεων! Που να ψαρέψεις κείνη που αρμόζει πιότερο;Έχουμε μέρες εφτά, έχουμε δώδεκα ώρες.Δε ζει κανείς μόνο με τον εαυτό του.Ο θάνατος δε ξέρει να ζητάει συγγνώμες.Tα πάμε κιόλας άσχημα με το εκκρεμές, βρίσκουμε, εμείς οι καταχθόνιοι, το ημερολόγιο:λέμε η εποχή και λέμε το παρελθόν.Κοιμόμαστε τη νύχτακινούμαστε τη μέρα.Μας αρέσει να πίνουμε νερό και μάλιστα αν είναι το νερό μες στο δικό μας το ποτήρι.Κι αν ένας για όλους γίνεταικύριος της παλίρροιας των πραγμάτων, τον ονομάζουμε προφήτη, τον ονομάζουμε ιδιοφυΐα. Είμαστε χωρίς σκοπό, πρέπει να μας σφυρίξουν για να κατεβούμε.Απ' τη στιγμή που αρέσεις στη γυναίκα σου, είσαι κιόλας ευχαριστημένος,Κι αν δημιουργηθεί, ψυχή και κορμί ενωμένα, κάποιος που να μην είναι στα μέτρα μας,τραβιόμαστε: «Έχει έναν αέρα βασιλικό!»Γιομίζουμε έκπληξη: «Είναι ένα Δώρο του Θεού!»Είναι, έτσι που λέμε, ούτ' έξυπνο, ούτε κουτό. Λέξεις στον αέρα που εξατμίζονται, καπνοί.Τι μπορεί κανείς να βγάλει από τέτοια κούφια καρύδια; Τούτο δε μιλά μήτε στη καρδιά, μήτε στην αφή.Πώς να μετρήσεις τον Λένιν μ' αυτή τη μεζούρα;Σάμπως ο καθένας δεν τον είδε με τα δικά του τα μάτια, Αυτόν που μπήκε στο σπίτι μας, δίχως τα κουφώματα ν' αγγίξει;Θάταν ακόμα πιθανό ο Λένιν να μιλά σαν ένας «ελέω Θεού αρχηγός»;Κι αν ακόμα ήταν ηγεμονικός και θεϊκός, όλος θυμό και δίχως να συγκρατιέται, εγώ θάμουν βαλμένος ανάμεσα σε συνοδείες, ενάντια στο πλήθος και στους θαυμαστές.Θε να 'χα βρει τις λέξεις που ταιριάζουν για κατάρες.Ποδοπατημένος εγώ, ποδοπατημένες κι οι κραυγές μου,θα 'χα πετάξει βλαστήμιες προς τον ουρανό,Στο Κρεμλίνο τάχα εξακοντίζει τη βόμβα: Κάτω!Αλλά ο Τζερτζίνσκι με βήμα σταθερό ακολουθεί το φέρετρο.Θα μπορούσε ν' αφήσει τα πόστα της η Τσεκά. Από μάτια μιλιούνια κι απ' τα δυο τα δικά μουρυάκια από δάκρυα τρέχουν στα μάγουλα. Για το Θεό, τίποτα το νέο σε τέτοιες τιμές.Όχι σήμερα! Η λύπη είναι αληθινή στη παγωμένη καρδιά:θα θάψουμε τον πιο απλό άνθρωποαπ' όλους όσους έζησαν στη γη.Απλός ναι, αλλ' όχι σαν κι αυτούςπου το βλέμμα τουςπηγαίνει να καταλήξει στη λεκάνη τους. Με μια μάτια που επόπτευε ολάκερη τη γη, αγκάλιαζε αυτό που ο χρόνος σκέπαζε ξανά.Σαν κι εσάς και σαν εμένα, ίδιος κι απαράλλαχτος, μόνο που στην άκρη των ματιών του, ο στοχασμός περσότερο ζαρώνει το πετσί, και που τα χείλια του είναι πιο σκληρά κι ειρωνικά.Δεν είχε τη σκληράδα του σατράπη πάνω στ' άρμα που σε συντριβεί με μια μόνο κίνηση των χαλιναριών.Ανθρώπινος, τρυφερός για το σύντροφο, για τον εχθρό, η σκληράδα του σίδερου.Είχε, όπως έχουμε και 'μεις, αδυναμίες, κι είχε γιατρευτεί απ' τις αρρώστιες, δίχως ποτέ να πλαγιάσει.Έτσι, εμένα το μπιλιάρδο, το μάτι μου γυμνάζει.Γι' αυτόν ήταν σκάκι, των αρχηγών το ταιριαστό παιχνίδι.Και περνώντας απ' το σκάκι στον πραγματικό εχθρό, αλλάζοντας μ' ανθρώπους τα χτεσινά τα πιόνιαέβαλε την εργατική δικτατορίαπάνω από τις φυλακές και τα κάστρα του κεφαλαίου. Σε ΣαςΕσείς που ζείτε σε κραιπάλες κι όργια διάσημαμε βίλες, θερμαινόμενες τουαλέτες και μπάνιαδε ντρεπόσαστε γι' αυτούς που παίρνουν "Γεωργίου" παράσημαστις εφημερίδες να διαβάζετε καμπάνια;Ξέρετε σεις οι ατάλαντοι τόσοι και τόσοι-με σκέψη μια, ποιος το καλύτερο θα πάρει γεύμα-ότι μια μπόμπα ανέσπλαχνη μπορεί να 'χει σκοτώσειτου υπολοχαγού Πετρώφ το ποδάρι;Ω αν μπορούσε αυτός, -στο σφαγείο που 'χετε στείλει-ν' αντικρίσει, άξαφνα, πριν να πεθάνειεσάς με κολλημένα κρέατα στα χείληνα τραγουδάτε "Σεβεριάνι!"
Για σας που οι μέρες σας περνάνε μέσα σ' οργίων παιάνεςνα πάω εγώ, να σκοτωθώ, λοιπόν όπως κι οι άλλοι;Καλύτερα να πάω να σερβίρω τις πουτάνεςστα καμπαρέ με ανανά χυμού μπουκάλι Δεν Το ΠιστεύουμεΤου έαρος μέρα σκεπάσαν μ' ίσκιο βαρύτατοιατρικό δελτίο, ύστατοτοιχοκολλήσανε τη χαραυγήΌχι!δε γίνεται!την αστραπή ποιος θα προστάξειστην άβυσσο του χάους μην αστράψει;Όχι!Δε θ' αλυσσοδέσει της θύελλας τη γλώσσακανείςχιλιαδοσέλιδη, αιώνια θα μένεικαμπάνασυναγερμό να σημαίνειη γλώσσα του Λένιν.Ο κεραυνόςμπορείμουγκός ν' απομείνει;ποιοςτο σίφουνα θα μικρύνει να μη ξεχειλίσει!Όχι! Δε θα στερέψει του Λένιν η αδάμαστηθέλησηστη χιλιοδύναμη θέληση του Ρούσικου Κόμματος.Ένα τέτοιο πυρετό θερμόμετρο, έχεις να τονε μετρήσεις; βρίσκεται, μήπως;Σφυγμού τέτοιου με το δευτερόλεπτο ακούγετ' ο χτύπος; Αιώνια του Λένιν η καρδιάθα βροντάει στ' αλήθειαστης Επανάστασης τα στήθια.Όχι!Όχι!Ο-Χ-ΙΔε θέλουμε δε πιστεύουμετο δελτίο το κακόσημο!Από της 'Ανοιξης τα μάτια θα τονε σβήσουμετον ίσκιο τον νεκρώσιμο. Νέα ΦρουράΝα, κυλά η δουλειά του νεκρού.Της γης δουλειά να γυρνά.Δουλειά της νέας φρουράς να ορμά,με τριπόδισμα μπροστά.Βάδην - γέρικη 'ναι η ζωήμε τη κόκκινη σημαία κρατώντας τροχάδηνμε εκατομμυρίωνκομσομόλων την ορμή.Εμπρός!Ομαδικά κάτω από των βιβλίων τη στέγημέχρι απ' τα γράμματα το χρώμα να φεύγει.Στη σπορά της σκέψης και το θέρισμα μέγα έρεισμα.Εμπρόςκαι τούτο δε μας φτάνει όμως,στων υψών τα ύψη ο δρόμος,σάμπως κύμα επίθεσης κύλαΜ' αίσθημα νέο γενναίο τη σκέψη σου την ίδιασπιρούνιαζε.Σαν ταπέτο το σύμπαν, τίναξε το με ρώμηΑπ΄το Σύμπαννα φύγει ο σκόρος.Πρόσταξέ το και όρος ν' αλλάξει τη φοράνα πετά αριστεράτου σύμπαντος όλος Εσείς Θα Καταφέρετε;
Αμέσως άλλαξα σα σκίτσο την ημέρα,ρίχνοντας τη μπογιά απ' το κουβά,έδειξα πάνω στην ανάγλυφή μας σφαίραανάγλυφα του κόσμου τα καλά και τα στραβά.
Στα λέπια των ψαριών τα κρύαεύκολα διάβασα τα δόγματα της κοσμοσυρροής.Εσείς θα καταφέρετε να παίξετε τη νυκτωδία,σ' ένα φλαούτο, από σωλήνες της υδρορροής;
Ελευθερία ΈκφρασηςΤη πρώτη νύχτα πλησιάζουνεκαι κλέβουν ένα λουλούδιαπό τον κήπο μαςκαι δε λέμε τίποτα.Τη δεύτερη νύχτα δε κρύβονται πλέονπερπατούνε στα λουλούδια,σκοτώνουν το σκυλί μαςκαι δε λέμε τίποτα.Ώσπου μια μέρα-τη πιο διάφανη απ' όλες-μπαίνουν άνετα στο σπίτι μαςληστεύουν το φεγγάρι μαςγιατί ξέρουνε το φόβο μαςπου πνίγει τη φωνή στο λαιμό μας.Κι επειδή δεν είπαμε τίποταπλέον δε μπορούμε να πούμε τίποτα )

Το 1916 είναι η χρονιά που κυκλοφορεί ο Ιμπεριαλισμός, νεότατο στάδιο του καπιταλισμού. http://www.lemoni.gr/shop/details.asp?ProductID=65099 Πρώτη απ’ όλους η αστική τάξη βλέπει τι έρχεται και επιδιώκει με κάθε τρόπο να καταστείλει το ανερχόμενο κίνημα. «Εν ανάγκη καλύτερα οι Γερμανοί παρά οι μπολσεβίκοι», ακούς από τους περισσότερους εκφραστές της. Μεταξύ των οργανώσεων της Αριστεράς, είναι οι μπολσεβίκοι, που αντιλαμβάνονται καλύτερα αυτό που έρχεται και προκρίνουν σταθερά γραμμή ανατροπής. Την εργατική εξουσία αρνούνται ως ανώριμη ακόμα, αφού «οι μάζες δεν είναι έτοιμες για την επανάσταση», τα ρεύματα που αναδεικνύουν ουσιαστικά ένα πρόγραμμα αστικοδημοκρατικής αλλαγής.
Στα τέλη Φλεβάρη του ’17 ξαναμπαίνουν μπροστά οι εργάτες στην Πετρούπολη με τεράστιες απεργίες και δυναμικές διαδηλώσεις που ανατρέπουν οριστικά τη μοναρχία στη Ρωσία και μαζί της τη φεουδαρχική απολυταρχία. Μια νέα κατάσταση διαμορφώνεται, πριν ακόμα επιβληθεί η επανάσταση. Η Προσωρινή Κυβέρνηση είναι σε άμυνα, καθώς οι εργαζόμενοι οργανώνονται κι αποσπούν κατακτήσεις. Το ηθικό των λαϊκών στρωμάτων έχει αλλάξει. Οι σερβιτόροι διακηρύσσουν ότι αρνούνται τα φιλοδωρήματα! Τώρα ξέρουν ότι μπορούν να διεκδικήσουν ολάκερο το καρβέλι. Τότε είναι που κατοχυρώνεται για πρώτη φορά στη Ρωσία το οκτάωρο, για το οποίο είχαν ματώσει οι εργάτες του Σικάγο το 1886. Στο μέτωπο οι στρατιώτες μαθαίνουν να αυτοδιοικούνται, με επιτροπές που εναντιώνονται στους αξιωματικούς. Χορηγούνται στις γυναίκες πολιτικά δικαιώματα. «Ολη η Ρωσία έμαθε να διαβάζει και πραγματικά διάβαζε βιβλία για την πολιτική, την οικονομία, την ιστορία – διάβαζε γιατί οι άνθρωποι διψούσαν να μάθουν», γράφει ο Τζον Ριντ. (σ. σ. http://www.enet.gr/online/online_text/c=111,id=64566920 ) Κι έρχεται ο Απρίλης του ’17. Στην κρίσιμη αυτή καμπή ο Λένιν επιστρέφει ρίχνοντας το σύνθημα «καμία υποστήριξη στην καπιταλιστική κυβέρνηση, παύση του ιμπεριαλιστικού πολέμου και νίκη της επανάστασης». Με τις περίφημες Θέσεις του Απρίλη http://www.politikokafeneio.com/neo/modules.php?name=News&file=article&sid=2847 εκτιμά σωστά το συσχετισμό δυνάμεων, την αδυναμία της κυβέρνησης και την ασυγκράτητη επαναστατική ορμή στην κοινωνία. Οι μπολσεβίκοι αρχίζουν να ενισχύονται. Είναι η ώρα τους και το ξέρουν, αν και την πλειοψηφία στα Σοβιέτ την έχουν ακόμα οι μετριοπαθείς σοσιαλιστές. Το σύνθημα που εμπνέει το λαό; «Ολη η εξουσία στα σοβιέτ!». Τα μέλη των μπολσεβίκων μέσα σε δυο μήνες τριπλασιάζονται: Από 80.000 στη Συνδιάσκεψη του Απρίλη, 220.000 στο Συνέδριο του Ιούνη.
Το καλοκαίρι του 1917 στο πρώτο Πανρωσικό Συνέδριο των Σοβιέτ, οι μπολσεβίκοι δίνουν μάχη ενάντια στις απόψεις που ζητούν να συνεχιστεί η συμμαχία με την αστική τάξη. Ο Λένιν μιλά υπέρ της μετατροπής της αστικής επανάστασης σε σοσιαλιστική. Εκδίδεται το Κράτος και επανάσταση. http://www.politikokafeneio.com/oplostasio/kratos205.htm http://www.marxists.org/ellinika/archive/lenin/works/1917/staterev/index.htm
http://www.eksegersi.gr/theoria/kratos.htm Τον Ιούλιο πρωθυπουργός αναλαμβάνει ο Αλέξανδρος Κερένσκι, που προκηρύσσει εκλογές για το Νοέμβρη. Στο μεταξύ ο στρατηγός Κορνίλοφ επιχειρεί να επιβάλει στρατιωτική δικτατορία. Το πραξικόπημα οδηγείται σε Βατερλό, κυρίως με τη συμβολή των οπλισμένων εργατικών μαζών κι έτσι η επανάσταση μετρά μια πρώτη αποφασιστική νίκη. Το μέτωπο καταρρέει, οι αγρότες οργανωμένοι επιτίθενται κατά των γαιοκτημόνων και στα σοβιέτ επικρατούν πλέον οι μπολσεβίκοι.
Από τα μέσα του καλοκαιριού μέχρι τις παραμονές της επανάστασης αλλάζει άρδην ο συσχετισμός. Εκεί που κυριαρχούσαν συντριπτικά οι μενσεβίκοι και οι εσέροι, οι τάσεις συμβιβασμού και υποχώρησης μπροστά στην αστική τάξη, τώρα παίρνει κεφάλι η επαναστατική τάση. Ειδικά στα σοβιέτ των εργατών και των στρατιωτών. «Τις μέρες αυτές η Πετρούπολη παρουσίαζε ένα θαυμάσιο θέαμα. Σε όλους τους στρατώνες μέρα και νύχτα γίνονταν ατέλειωτες συζητήσεις και συγκεντρώσεις. Στη βραδινή σκοτεινιά, πυκνά πλήθη λαού έπλεαν στους δρόμους, σαν παλιρροϊκά κύματα πήγαιναν προς τα πάνω και προς τα κάτω κατά μήκος του ποταμού Νέβα», γράφει ο Τζον Ριντ στις Δέκα μέρες που συγκλόνισαν τον κόσμο. Τότε, το φθινόπωρο του 1917, με το πραγματικό μεροκάματο να έχει πέσει στο 57,4% του 1913 και οι τιμές στα βασικά είδη να είναι 950% πάνω, οι απεργίες, μικρογραφίες της μελλούμενης αναμέτρησης, παίρνουν πανρωσικό και έντονο πολιτικό χαρακτήρα. «Για να επιτύχει η επανάσταση πρέπει αυτή να στηρίζεται όχι στη συνωμοσία, όχι αποκλειστικά στο κόμμα, αλλά στην πρωτοπόρα τάξη», ανέφερε ο Λένιν στο γράμμα του προς την Κεντρική Επιτροπή του κόμματος. Τα δεδομένα τον επαληθεύουν. Τα συνδικάτα μετρούν ήδη δύο εκατομμύρια μέλη. Το Σεπτέμβρη οι τυπογράφοι απεργούν σε όλη τη χώρα. Στα Ουράλια πάνω από 100.000 εργάτες συμμετέχουν στην απεργία ενάντια στα λοκάουτ των εργοδοτών. Αλλά και στο αγροτικό περιβάλλον αρχίζει να διαμορφώνεται επαναστατικός πυρήνας. Στο 91% των επαρχιών της Ρωσίας, εισβάλλει κύμα διαφόρων μορφών αγροτικών εξεγέρσεων, με αποτέλεσμα ο αριθμός των βίαιων απαλλοτριώσεων τσιφλικιών να ανέλθει από 152 που ήταν το Μάη, σε 958 το Σεπτέμβρη. Στις 25 Σεπτέμβρη ο Τρότσκι εκλέγεται πρόεδρος του Σοβιέτ της Πετρούπολης, ενώ λίγες μέρες μετά ο Λένιν φτάνει κρυφά στην Πετρούπολη για να αναλάβει τη διεύθυνση της ένοπλης εξέγερσης. Στην ιστορική συνεδρίαση της Κεντρικής Επιτροπής του μπολσεβικικού κόμματος της δεκάτης Οκτώβρη γίνεται δεκτή η πρόταση του Λένιν για ένοπλη εξέγερση. Σε εξήντα δύο πόλεις συγκεντρώνονται περίπου διακόσιες χιλιάδες κοκκινοφρουροί. Είκοσι χιλιάδες ένοπλοι εργάτες στην Πετρούπολη παίρνουν μέρος στην επίθεση στα χειμερινά ανάκτορα τη νύχτα 24 προς 25 Οκτώβρη (με το νέο ημερολόγιο 7 Νοέμβρη). Η μεγάλη πλειοψηφία των 100.000 ναυτών στα 690 πολεμικά και βοηθητικά πλοία της Βαλτικής είναι στο πλευρό της επανάστασης. Στη Μόσχα, στις 28 Οκτώβρη, δώδεκα χιλιάδες οπλισμένοι εργάτες επικεφαλής των εκατό χιλιάδων επαναστημένων εργατών πολιορκούν το Κρεμλίνο που πέφτει στα χέρια των επαναστατών στις 3 Νοέμβρη. Η επανάσταση απλώνεται σ’ όλη την επικράτεια.

Ο Οκτώβρης «θα ξανάρθει με άλλο όνομα και άλλα ρούχα»

Το παρελθόν έχει την τάση να μετασχηματίζεται ανάλογα με το πώς το φωτίζει η ταξική πάλη. Και είναι βατήρας για την επίθεση στο μέλλον, είτε από τη μεριά της αντίδρασης είτε από εκείνη ενός απελευθερωτικού πολιτισμού. Στη σημερινή μάχη για την κατάκτηση της ιστορίας, οι αστοί προσπαθούν από τη μεριά τους να κλείσουν το ρήγμα του Οκτώβρη μικραίνοντάς τον όσο μπορούν.
Βασίζοντας στην αντικειμενική του «μοναχικότητα», αφού τα αντίστοιχα επαναστατικά ξεσπάσματα σε Αυστρία, Ιταλία και Γερμανία εκείνη την περίοδο δεν ευδοκίμησαν, ενώ στις υπόλοιπες αναπτυγμένες δυτικές χώρες το εργατικό κίνημα δεν πήρε τον επαναστατικό δρόμο. Βασίζονται στην τελική αδυναμία των πρωτοποριών και των εργατών στον προηγούμενο γύρο να συνεχίσουν την επανάσταση. Βασίζονται και στην ηττοπαθή, μίζερη και στάσιμη υπεράσπιση της κληρονομιάς εκείνης της εποχής από τις δυνάμεις της Αριστεράς.
Κόντρα στις προβλέψεις, ο Οκτώβρης φάνηκε να εδραιώνει στην αυγή του μια ανταγωνιστική προς την αστική κοινωνία εξουσία, αυτή των σοβιέτ, με σοσιαλιστικό – κομμουνιστικό προσανατολισμό. Κατάφερε να εμφανίσει για ένα διάστημα πραγματικά νέες οικονομικές – κοινωνικές σχέσεις «έξω από τον καπιταλισμό».
Ανέδειξε νέες, βαθύτερες από τα πριν, επαναστατικές πολιτικές και κρατικές σχέσεις μετάβασης στην εργατική δημοκρατία. Όλα αυτά είναι ασυγχώρητα για το αστικό στρατόπεδο, που επιχειρεί να δυσφημίσει την απελευθερωτική εποποιία των μπολσεβίκων και του ρωσικού προλεταριάτου. Άλλοτε τον παρουσιάζουν σαν μια τοπική ιδιαιτερότητα, άλλοτε σαν ένα παράδοξο της ιστορίας, μια ανωμαλία και εσχάτως, πιο έντονα σαν πραξικόπημα μιας ολιγάριθμης σέκτας. Όμως ο Οκτώβρης μπορεί να διεκδικεί, από τις απρόσιτες ακόμα κορυφές της σύγχρονης ταξικής πάλης, την αλήθεια του.
«Η εξουσία πρέπει να περάσει στα χέρια των σοβιέτ, των αντιπροσώπων των εργατών, των στρατιωτών και των αγροτών. Στην εξουσία πρέπει να είναι μια κυβέρνηση καινούρια, εκλεγμένη από τα Σοβιέτ, ανακλητή από αυτά», αναφερόταν στην ιστορική απόφαση του κόμματος των μπολσεβίκων. Η επανάσταση όντως στηρίχτηκε στην πρωτοπόρα τάξη, αλλιώς δεν θα μπορούσε να επικρατήσει. Πήρε σάρκα και οστά από το ευρύτερο πολιτικό μέτωπο που είχε σχηματιστεί και το κόμμα ήξερε τι ήθελε. Επαιζε τον καθοριστικό και πρωταρχικό του ρόλο. Η σταδιακή εξασθένιση των τάσεων σοσιαλιστικού μετασχηματισμού και η ιδιότυπη, αντιφατική επικράτηση των αστικών νόμων στην παραγωγική βάση της μεταβατικής κοινωνίας στη Ρωσία καθόλου δεν μειώνουν την ιστορική σημασία και συνεισφορά της μεγαλύτερης επανάστασης του εικοστού αιώνα.
Τα μεγάλα επιτεύγματα της επανάστασης στο οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό πεδίο, μεταφέρονται στο σήμερα, σε μια εποχή ανώτερης αναγκαιότητας και δυνατότητας για την έφοδο στον ουρανό, ζητώντας την οριστική τους δικαίωση. Η εξουσία των Σοβιέτ σηματοδοτεί στην πράξη τη δυνατότητα οικοδόμησης μιας εργατικής δημοκρατίας. Η εργατική κυριαρχία στην παραγωγή με το κίνημα των εργοστασιακών επιτροπών, τη διεκδίκηση όχι μόνο του ελέγχου αλλά και της ίδιας της διεύθυνσης της παραγωγής. Η τροποποίηση του νομικού οικοδομήματος, σηματοδοτεί την υπέρβαση του αστικού δικαίου και την ένταξη της δικαιοσύνης στις λειτουργίες της λαϊκής αυτοδιοίκησης. Το ριζικά μετασχηματισμένο σχολείο, την πολύπλευρη σύνδεση της μάθησης με την κοινωνική ζωή και τις ανάγκες της. Τα σημαντικά βήματα υπέρ της θέσης των γυναικών, την επανάσταση στις διαπροσωπικές σχέσεις που εκκρεμεί από την εποχή της επιβολής της πατριαρχίας. Ο τολμηρός πειραματισμός στις τέχνες, την αδήριτη αναγκαιότητα κοινωνικοποίησης και απαλλαγής τους από την αστική σκουριά.

Πόσο μακρινά φαντάζουν όλα αυτά στο δικό μας τοπίο της διάλυσης των συλλογικών οραμάτων και του ατομικισμού, της κρίσης και του στρατηγικού ελλείμματος της Αριστεράς! Οι πιο απαισιόδοξοι σου λένε σήμερα «ο άνθρωπος είναι σκατά και δεν αλλάζει», όπως ο απογοητευμένος ναυτεργάτης Φωτερός του Στρατή Τσίρκα. Πως ότι έγινε μετά τον Οκτώβρη του ’17 αφορά μια μακρινή, άγνωστη σ’ εμάς εποχή, που δεν πρόκειται να ξανάρθει. Όντως δεν πρόκειται να επιστρέψει εκείνη η εποχή έτσι όπως ήταν. Θα ξανάρθει με άλλο όνομα και άλλα ρούχα, αρκεί να βάλουμε κι εμείς ένα χεράκι.
Οι σύγχρονες «υπό διαμόρφωση πρωτοπορίες» δεν μπορεί να ανέχεται την αυτάρκεια και την υποτίμηση απέναντι στην άμεση πολιτική αναγκαιότητα για μια πορεία αναψηλάφησης και επαναθεμελίωσης της κομμουνιστικής στρατηγικής. Και επομένως υπέρβασης όλων των τάσεων και των πλευρών του επαναστατικού ρεύματος που αποδείχτηκαν και αποδείχνονται σήμερα ιστορικά ανήμπορες να αναχαιτίσουν τις αντίπαλες δυνάμεις του εκφυλισμού και της ήττας και να επανιδρύσουν μια νέα νικηφόρα προοπτική.

Η ΕΦΟΔΟΣ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΚΟΚΚΙΝΟ ΟΚΤΩΒΡΗ

ΝΑΡ

«Υπαρκτός σοσιαλισμός» χωρίς σοσιαλισμό

Ενενήντα χρόνια συμπληρώθηκαν από την Οκτωβριανή Επανάσταση, που απέδειξε ότι ο καπιταλισμός μπορεί να ανατραπεί. Τα πρώτα χρόνια της επαναστατικής θύελλας ήρθαν στο προσκήνιο πρωτόγνωρες μορφές κοινωνικής χειραφέτησης και ριζοσπαστικές ανατροπές στο οικονομικό και πολιτικό τοπίο. Ο Οκτώβρης ήταν μια επανάσταση προλεταριακή που σχεδιάστηκε από το βιομηχανικό προλεταριάτο της Ρωσίας, το οποίο μάλιστα παρά το μικρό όγκο εξέφρασε με τον πιο ολοκληρωμένο τρόπο την ειδική του αποστολή. Συνεχίζουμε με τη σημαία του Οκτώβρη και με στόχο την κομμουνιστική επαναθεμελίωση. (1ο ΑΡΘΡΟ)
Πολιτικό θεωρητικό διήμερο συζητήσεων οργανώνουν το ΝΑΡ και η νΚΑ στην Αθήνα, το επόμενο Σαββατοκύριακο 10-11 Νοέμβρη, στο αμφιθέατρο Γκίνη του Πολυτεχνείου.

Για την κομμουνιστική επαναθεμελίωση

Η ΕΦΟΔΟΣ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ

Τέτοιες μέρες ήταν, πριν από ’90 χρόνια, όταν στην μακρινή Πετρούπολη της Ρωσίας νικούσε η Οκτωβριανή Επανάσταση. Μια επανάσταση που σημάδεψε και σημαδεύει ανεξίτηλα τους αγώνες των εργαζομένων για τη χειραφέτηση από τα δεσμά της εκμετάλλευσης, της ατομικής ιδιοκτησίας και της κοινωνικής και πολιτικής καταπίεσης.
Το Νέο Αριστερό Ρεύμα, θέλοντας να συμβάλλει στη συζήτηση και τη στρατηγική προσπάθεια για την κομμουνιστική επαναθεμελίωση, προχώρησε πριν από δέκα ημέρες στην έκδοση βιβλίου με κείμενά του σε σχέση με την ιστορική διαδρομή του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος. Κομβικό σημείο στο πρώτο μέρος του βιβλίου, αποτελεί η ίδια η Οκτωβριανή Επανάσταση, η διπλή εμπειρία της νίκης και της ήττας. «Η ρήξη της Οκτωβριανής Επανάστασης έχει ιδιαίτερη αξία, γιατί σε μια καμπή του ίδιου του καπιταλιστικού συστήματος, στη φάση ανάπτυξης και κυριαρχίας του δεύτερου σταδίου που ονομάστηκε ιμπεριαλισμός, οι πρωτοπόρες τάσεις του εργατικού κινήματος συναντιούνται με την επαναστατική πτέρυγα των παλιών σοσιαλδημοκρατικών κομμάτων και εμφανίζεται ξανά η εργατική πολιτική με αυτοτέλεια στο πολιτικό προσκήνιο. Η επανάσταση και ο σοσιαλισμός κατεβαίνουν από το “εικονοστάσι” των άψυχων προγραμμάτων και γίνεται άμεσο πολιτικό σύνθημα. Ο “τελικός σκοπός”, ο κομμουνισμός, ξαναγίνεται σημείο αναφοράς και δράσης».

Εμπνεόμαστε από το εξεγερτικό πνεύμα του Οκτώβρη και αντλούμε εμειρίες και διδάγματα από την ιστορία που έγραψαν εκατομμύρια επαναστατημένων προλετάριων, από τα πρωτοπόρα πειράματα και τους νέους θεσμούς που δημιούργησαν στις κοινωνικές σχέσεις, στους πολιτικούς θεσμούς, στην παιδεία, στην κοινωνική προστασία, στον πολιτισμό. Ταυτόχρονα, χρειάζεται να σταθούμε με επαναστατικό κριτικό πνεύμα απέναντι στις αιτίες που αντέστρεψαν αυτή την πορεία, έκλεισαν το ρήγμα του Οκτώβρη και οδήγησαν στην ήττα του επαναστατικού ρεύματος, στην εκμεταλλευτική μετάλλαξη του σοβιετικού καθεστώτος και τελικά, στην ανοιχτή καπιταλιστική παλινόρθωση του 1989.
Στην προσπάθεια αναζήτησης των σύγχρονων δρόμων επαναστατικής ανατροπής του καπιταλισμού, είναι ανάγκη να επαναθεμελιώσουμε αυτή τη δυνατότητα και αναγκαιότητα. Γι’ αυτό αντλούμε πολύτιμα διδάγματα από το χθες και ιδιαίτερα από την «έφοδο στον ουρανό» που επιχειρήθηκε τον Οκτώβρη του 1917. Παραθέτουμε από τις σελίδες αυτές (του Πριν) αποσπάσματα από το Α’ μέρος του βιβλίου, σε σχέση με τις εκτιμήσεις και τα ερωτήματα για την πορεία της Οκτωβριανής Επανάστασης.
Το βιβλίο θα διατίθεται στις εκδηλώσεις που διοργανώνει το ΝΑΡ για την Οκτωβριανή Επανάσταση σε πολλές πόλεις μέχρι το τέλος του χρόνου, καθώς και σε κεντρικά βιβλιοπωλεία. Επίσης μπορείτε να το βρείτε στα γραφεία των οργανώσεων του ΝΑΡ σε όλη την Ελλάδα.

ΤΟ ΝΑΡ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΚΚΙΝΟ ΟΚΤΩΒΡΗ

Η Οκτωβριανή Επανάσταση αποτελεί ένα ιστορικό ποιοτικό βήμα ρήξης με τον καπιταλισμό που προσπάθησε να ανοίξει νέους ορίζοντες στην κοινωνική εξέλιξη. Ήταν μια επανάσταση με αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο και σοσιαλιστικό προσανατολισμό, που στόχευε σε μια ριζικά διαφορετική κοινωνία, στην εξουσία των εργαζομένων, την κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο, με στρατηγική στόχευση τον κομμουνισμό. Αμφισβήτησε και ξεπέρασε επαναστατικά το αστικοδημοκρατικό πλαίσιο της επανάστασης του Φλεβάρη, απαιτώντας βαθύτερους κοινωνικούς μετασχηματισμούς και οδηγώντας την επαναστατική κίνηση των μαζών ως την κατάκτηση της εξουσίας. Από αυτή τη σκοπιά αποτελεί το πρώτο ιστορικό «παράδειγμα» νίκης μιας προλεταριακής επανάστασης, που «έσπασε» το αήττητο της αστικής τάξης και ενέπνευσε σε όλο τον κόσμο την πίστη στις δυνάμεις της εργατικής τάξης και στη δυνατότητάς της να πάρει την εξουσία.

Ταυτόχρονα, όμως, η επανάσταση αυτή είχε εξαρχής να αντιμετωπίσει σοβαρά εμπόδια που οφείλονταν στο επίπεδο ανάπτυξης των αντιφάσεων του καπιταλισμού και των επαναστατικών δυνάμεων εκείνης της εποχής γενικά και ειδικά στην τεράστια οικονομική και κοινωνική καθυστέρηση της Ρωσίας, στον κυρίως αγροτικό χαρακτήρα της οικονομίας της, στις κοινωνικές, θεωρητικές και πολιτικές αδυναμίες του μπολσεβίκικου κόμματος και στη μικρή του δύναμη, αρχικά, μέσα στον πληθυσμό, ιδιαίτερα στην αγροτιά. Αλλά και τα σοβαρά αναχώματα που έθεταν η ιμπεριαλιστική περικύκλωση, ο εμφύλιος πόλεμος και η αδυναμία ανάπτυξης και νίκης της επανάστασης σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Είναι αλήθεια, ότι για τις πλατιές λαϊκές μάζες της Ρωσίας ο χαρακτήρας της Οκτωβριανής Επανάστασης γίνεται αισθητός κυρίως με την έννοια του πλήρους διαχωρισμού από την αστική τάξη, της οκοκληρωτικής σύγκρουσης μαζί της, της άμεσης υλοποίησης του πόθου για «ειρήνη, ψωμί, γη», παρά με την έννοια της μετάβασης σε μια κομμουνιστική κοινωνία. Όπως επίσης είναι αλήθεια ότι το φορτίο των άλυτων και οξυμένων αστικοδημοκρατικών προβλημάτων και γενικότερα το ιδιόμορφο επίπεδο της ανάπτυξης του καπιταλισμού στη Ρωσία έριχνε βαριά τη σκιά του στις δυνατότητες της επανάστασης και στον χαρακτήρα των αλλαγών που μπορούσε να βάλει σε κίνηση.

Η δράση του βιομηχανικού προλεταριάτου, που εκπροσωπούσε περισσότερο το μέλλον παρά το «σήμερα» των κοινωνικών εξελίξεων στη Ρωσία του ’17, ήταν που έδωσε στην επανάσταση ένα σαφές αντικαπιταλιστικό περιεχόμενο και σοσιαλιστικό προσανατολισμό. Οι στόχοι του οδηγούσαν σε μια εξουσία των εργαζομένων, στην κοινωνικοποίηση των μέσων παραγωγής και την κατάργηση της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο με στρατηγικό ορίζοντα τον κομμουνισμό. Δεν συνέβαινε, βεβαίως, το ίδιο με τις τεράστιες αγροτικές μάζες που ακολούθησαν ή δέχτηκαν την επανάσταση με στόχο κυρίως την ολοκλήρωση του αστικοδημοκρατικού μετασχηματισμού στην αγροτική οικονομία, το μοίρασμα της γης και την απελευθέρωση από τον φεουδαρχικό καταναγκασμό και τον κρατικό δεσποτισμό. Η επανάσταση είχε έτσι έναν αντιφατικό χαρακτήρα: ενώ κυριάρχησε η προλεταριακή σοσιαλιστική κατεύθυνση, ταυτόχρονα η μεγάλη αγροτική πλειοψηφία της κοινωνίας παρέμενε στα πλαίσια ενός αστικού ορίζοντα.

Παρόλα αυτά, τα πρώτα χρόνια της επαναστατικής θύελλας ήρθαν στο προσκήνιο πρωτόγνωρες μορφές κοινωνικής χειραφέτησης και ριζοσπαστικές ανατροπές στο οικονομικό και πολιτικό τοπίο. Ένας νέος τύπος εξουσίας αναδύεται στη θέση της ηττημένης αστικής εξουσίας: η εξουσία των Σοβιέτ, που σηματοδοτεί για πρώτη φορά στην πράξη τη δυνατότητα οικοδόμησης μιας εργατικής δημοκρατίας, στην αντικατάσταση της αστικής κρατικής «διαχείρισης ανθρώπων» από την εργατική αυτοδιεύθυνση της «διαχείρισης πραγμάτων». Απαλλοτριώνονται οι καπιταλιστές και οι γαιοκτήμονες και κρατικοποιούνται τα βασικά μέσα παραγωγής, κάτι που τροποποιεί ριζικά τον ταξικό συσχετισμό στην ίδια την υλική βάση της κοινωνίας και δημιουργεί προϋποθέσεις για μια διαφορετική κοινωνική θέση των εργαζομένων και της αγροτιάς. Τίθεται «επί τάπητος» το θέμα της εργατικής κυριαρχίας στην παραγωγή, με το κίνημα των εργοστασιακών επιτροπών που διεκδικεί όχι μόνο τον έλεγχο αλλά και την ίδια την διεύθυνση της παραγωγής. Γκρεμίζεται ο αστικός κρατικός μηχανισμός στο στρατό, στο δικαστικό σύστημα, στην εκπαίδευση, στον πολιτισμό. Ο αστικός στρατός διαλύεται και ο νέος που δημιουργείται βασίζεται σε δημοκρατικές σχέσεις έξω από το πλέγμα της ιεραρχίας και της αστικής πειθαρχίας. Το νομικό οικοδόμημα αναμορφώνεται στη βάση της μαρξιστικής κριτικής του αστικού δικαίου, ενώ σπάει το προκάλυμμα της «ανεξάρτητης δικαιοσύνης» και εντάσσεται πλέον στις λειτουργίες της λαϊκής αυτοδιοίκησης. Το σχολείο μετασχηματίζεται ριζικά πάνω σε κολλεκτιβίστικες βάσεις, δημιουργείται το «ενιαίο σχολείο εργασίας» που συνδέει τη διαδικασία της μάθησης με την κοινωνική ζωή και τις ανάγκες της. Σημαντικά βήματα γίνονται για την εξασφάλιση της ισότητας των γυναικών, ενώ στις τέχνες πνέει ένας άνεμος τολμηρού πειραματισμού με στόχο την κοινωνικοποίηση τους και την απαλλαγή τους από την αστική σκουριά. Καινοτόμες απελευθερωτικές ιδέες έμπαιναν στην πράξη σε έναν μαζικό επαναστατικό πειραματισμό που προσπαθούσε σε όλους τους τομείς της ζωής των εργαζομένων.

Αφού στα κεφάλαια της έκδοσης του ΝΑΡ εξετάζονται η εξέλιξη των κοινωνικών σχέσεων, οι φάσεις και καμπές της πορείας της ΕΣΣΔ μετά την επανάσταση, η εξέλιξη του πολιτικού συστήματος και του κράτους, ο ρόλος και ο χαρακτήρας του μπολσεβίκικου κόμματος, ο ρόλος της θεωρίας και των αντιπολιτεύσεων, επιχειρείται η παρουσίαση συμπερασμάτων για την ιστορική πορεία της Επανάστασης του 1917.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση άνοιξε για πρώτη φορά στην Ιστορία τη δυνατότητα της μετάβασης στον κομμουνισμό και εμφάνισε στην ίδια την υλική βάση της κοινωνίας κομμουνιστικές τάσεις ανατροπής των καπιταλιστικών σχέσεων. Αυτή η πρώτη ιστορική εμφάνιση της κομμουνιστικής δυνατότητας πήρε περιορισμένη μορφή, έμεινε ανολοκλήρωτη, δεν έκανε το ποιοτικό βήμα της πλήρους ανατροπής των εκμεταλλευτικών σχέσεων και τελικά μετατράπηκε στο αντίθετό της. Το «σπέρμα» της ιστορικής δυνατότητας της κοινωνικοποίησης των μέσων παραγωγής και της κοινωνικής διεύθυνσης της παραγωγής, όπως και το «σπέρμα» της εργατικής δημοκρατίας, καταπνίγηκαν. Από ένα σημείο και μετά, νέες εκμεταλλευτικές δομές παγιοποιήθηκαν και μια νέα ταξική κυριαρχία σταθεροποιήθηκε. Η κοινωνία αυτή δεν έγινε ποτέ σοσιαλιστική, η επαναστατική διαδικασία από ένα σημείο και μετά ακολούθησε οπισθοδρομική πορεία και τελικά η σοβιετική κοινωνία μετατράπηκε σε ταξική εκμεταλλευτική κοινωνία με ιδιόμορφες καπιταλιστικές σχέσεις.

Τα κρατικοποιημένα μέσα παραγωγής αποτέλεσαν το συλλογικό κεφάλαιο που το διαχειρίζονταν η ενιαία ιδιότυπη κρατική αστική τάξη. Η χρήση των μέσων παραγωγής καθοριζόταν τελικά από τους μετασχηματισμένους νόμους της κεφαλαιοκρατικής συσσώρευσης. Η εργασία παρέμεινε μισθωτή εργασία για την αξιοποίηση του κεφαλαίου και την παραγωγή υπεραξίας.

Με αυτήν την έννοια η κοινωνία αυτή αποπειράθηκε τη μετάβαση, αλλά δεν την ανέπτυξε ως το επίπεδο της πλήρους ανατροπής των καπιταλιστικών σχέσεων.
Η πρώτη ουσιαστική ποιοτική τομή εξάλειψης του επαναστατικού ρήγματος του Οκτώβρη στις κοινωνικές σχέσεις πραγματοποιείται ήδη στη δεκαετία του ’30. Ωστόσο, ο νέος ιδιότυπος με καπιταλιστικά χαρακτηριστικά τρόπος παραγωγής που αναπτύσσεται από τότε, και ενισχύεται ειδικά μετά τον πόλεμο, και καθιερώνεται ως «υπαρκτός σοσιαλισμός», έχει στη βάση αυτής της ιδιοτυπίας του όχι τόσο τους νόμους της πιο αποτελεσματικής αξιοποίησης και της κερδοφορίας του κεφαλαίου, όσο τους κοινωνικούς και τους πολιτικούς συσχετισμούς που προκύπτουν απ’ την ανάγκη των κυρίαρχων δυνάμεων να κλείσουν το ρήγμα της κοινωνικής επανάστασης και από κει και πέρα να αντιμετωπίσουν τον κίνδυνο μιας νέας επαναστατικής χειραφέτησης της εργατικής τάξης σε εθνική και διεθνική κλίμακα.
Απ΄αυτή την άποψη το σοβιετικό καθεστώς μετατρέπεται σε βασικό «ανάχωμα» της εργατικής κοινωνικής επανάστασης στο εσωτερικό και σε διεθνές επίπεδο. Πάνω σ’ αυτή τη βάση είναι αναγκασμένο, στον εσωτερικό και σε διεθνές επίπεδο. Πάνω σ’ αυτή τη βάση είναι αναγκασμένο, στον εσωτερικό και στο διεθνή στίβο, ν’ ακολουθεί μια πολιτική κοινωνικών και πολιτικών συμμαχιών με την εργατική τάξη και το εργατικό κίνημα, καθώς και με τα μεσαία στρώματα, τη μικρή αστική τάξη, τις «αντιιμπεριαλιστικές» αστικές τάξεις, τις μη ηγεμονικές ιμπεριαλιστικές δυνάμεις και να επιχειρεί να προσαρμόζει αυτές τις συμμαχίες κάτω από την ηγεμονία του, με βάση τα ιδιαίτερα συμφέροντά του για την ενίσχυση της θέσης του.

Ωστόσο, ιδιαίτερα το σοβιετικό καθεστώς και τα συνδεόμενα μαζί του Κομμουνιστικά Κόμματα, λόγω της τεράστιας ακτινοβολίας του Κόκκινου Οκτώβρη και της επαναστατικής τους παράδοσης, έπαιξαν αντικειμενικά το ρόλο του συνδετικού κρίκου με τις επαναστατικές τάσεις της εργατικής τάξης και τα ριζοσπαστικά εργατικά και αντιιμπεριαλιστικά κινήματα, απ’ τη σκοπιά κυρίως του να οργανώνουν και να εξασφαλίζουν τον ηγεμονικό ρόλο της τάσης εργατικής ενσωμάτωσης και τελικά των αστικών δυνάμεων απέναντί τους. Μ’ αυτή την πολιτική ο αντιιμπεριαλιστικός αγώνας διαχωρίζεται από τον αντικαπιταλιστικό εργατικό σοσιαλιστικό πυρήνα του και η πάλη «κατά του ιμπεριαλισμού και των μονοπωλίων» μετατρέπεται σε κύριο καθήκον (πρακτικά, πολιτικά και θεωρητικά) σε αντιπαράθεση με το καθήκον της προλεταριακής αντικαπιταλιστικής επανάστασης και της κομμουνιστικής απελευθέρωσης.

«Υπαρκτός σοσιαλισμός» χωρίς σοσιαλισμό

ΟΙ ΑΠΟΨΕΙΣ ΠΟΥ ΚΑΤΑΤΕΘΗΚΑΝ ΓΙΑ ΤΟ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ ΤΗΣ ΕΣΣΔ ΚΑΙ ΤΩΝ ΧΩΡΩΝ ΤΗΣ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Το ερώτημα της κοινωνικής φύσης του συστήματος της ΕΣΣΔ είναι αντικείμενο έντονων αντιπαραθέσεων μέσα στην Αριστερά τόσο πριν όσο και μετά την διάλυσή της. Στην έκδοση του ΝΑΡ σημειώνεται ότι ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» είναι ένας ιδιόμορφος τρόπος παραγωγής, ανέκδοτος ιστορικά, και χωρίς αυτοτελή ιστορική προοπτική, με διαταραγμένα «καπιταλιστικά» χαρακτηριστικά, αλλά χωρίς τον κλασικό καπιταλισμό, που κινείται αντικειμενικά μέσα από βαθιές αντιφάσεις προς την αναγκαία ολοκλήρωση της εξάλειψης του ρήγματος της Οκτωβριανής Επανάστασης σε εθνική και διεθνική κλίμακα.
Ποιες άλλες απόψεις έχουν κατατεθεί; Η πρώτη άποψη, θεωρεί ότι υπήρξε μία μορφή σοσιαλισμού. Σε αυτήν την γραμμή εντάσσονται διαφορετικές προσεγγίσεις. Η παραδοσιακή φιλοσοβιετική άποψη υποστηρίζει ότι ήταν σοσιαλισμός (έστω με ελαττώματα). Η κυρίαρχη τροτσκιστική παράδοση (Τρότσκι, Μαντέλ) υποστηρίζει ότι ήταν ένα παραμορφωμένο εργατικό κράτος, δηλαδή ένα σύστημα όπου η μεν οικονομική οργάνωση του ακολουθούσε σοσιαλιστικές γραμμές, η δε πολιτική οργάνωση του παρεξέκλινε στον γραφειοκρατικό αυταρχισμό. Τέλος, μία πιο πρόσφατη θεώρηση, το χαρακτηρίζει κρατικό σοσιαλισμό – δηλαδή ένα παραμορφωμένο σοσιαλιστικό σύστημα με (οικονομικά) εκμεταλλευτικά στοιχεία.
Μία δεύτερη άποψη, με διαφορετικές και συχνά αντίθετες ταξικά και πολιτικά ερμηνείες, υποστηρίζει ότι ήταν μία μορφή παραμορφωμένου καπιταλισμού, συνήθως χαρακτηριζόμενου ως κρατικού καπιταλισμού (Κάουτσκι, Μπορτίγκα, Κλιφ, Μπετελέμ).
Μία Τρίτη αντίληψη υποστηρίζει ότι ήταν ένα καινοφανές εκμεταλλευτικό σύστημα – με έμφαση στη βαρβαρότητά του - ή κάποια μορφή γραφειοκρατικού κολεκτιβισμού με την γραφειοκρατία σαν κυρίαρχη τάξη (Ρίτσι, Καστοριάδης, Σουίζι).
Οι περισσότερες από τις απαντήσεις αυτές χαρακτηρίστηκαν από βασικές θεωρητικές ελλείψεις και ασυνέπειες καθώς και από υπερβολικές – και συνήθως κοντόθωρες – άμεσες πολιτικές σκοπιμότητες. Υπήρξαν σημαντικές παρανοήσεις όσον αφορά το τι είναι ο σοσιαλισμός καθώς και ποιες είναι οι βασικές κοινωνικό-οικονομικές σχέσεις του.

90 χρόνια από την Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση

Δελτίο τύπου του Ομίλου για τη μελέτη της Επαναστατικής Θεωρίας.

http://www.omilos.tuc.gr/

Για τον Όμιλό μας η 7^η Νοεμβρίου του 2007 είναι μια διπλή επέτειος: συμπληρώνονται 90 χρόνια από την Μεγάλη Οκτωβριανή Σοσιαλιστική Επανάσταση και 6 χρόνια από την ίδρυση του Ομίλου για την μελέτη της επαναστατικής θεωρίας στα Χανιά.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση, ήταν η πρώτη νικηφόρος «έφοδος στους ουρανούς» των καταπιεσμένων, η πρώτη πρώιμη σοσιαλιστική επανάσταση. Μια επανάσταση, με θριαμβευτικές κατακτήσεις και δραματικές συγκρούσεις, η μη επίλυση των αντιφάσεων της οποίας, οδήγησε στην αντεπανάσταση και στην κεφαλαιοκρατική παλινόρθωση.

Η επανάσταση αυτή, με το ρήγμα που δημιούργησε στην ιστορία, μαζί με τις άλλες πρώιμες επαναστάσεις του 20^ου αι., εγκαινίασε την εποχή της μετάβασης της ανθρωπότητας σε μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση και καταπίεση.

Τα επαναστατικά εγχειρήματα δεν συνεισφέρουν μόνο με τις νίκες τους, αλλά και με τις ήττες τους, εφ’ όσον αυτές γίνονται αντικείμενο αναστοχασμού, ως παρακαταθήκες για το μέλλον. Είναι καθήκον όσων ανθρώπων δεν θεωρούν την κεφαλαιοκρατική βαρβαρότητα κορύφωση του πολιτισμού, να αναστοχαστούν κριτικά και επαναστατικά τα κεκτημένα και της αντιφάσεις της Οκτωβριανής Επανάστασης, υπό το πρίσμα της παγκόσμιας επαναστατικής διαδικασίας και της προοπτικής των επικείμενων νικηφόρων επαναστάσεων για τη χειραφέτηση της ανθρωπότητας. Δεν συνιστά συνεισφορά σε αυτή την κατεύθυνση ούτε η λατρευτική αγιοποίηση (με τα αντίστοιχα μνημόσυνα), ούτε και η δαιμονολογική απόρριψη και απαξίωση των ηττημένων επαναστάσεων.

Με αφορμή την συμπλήρωση 90 χρόνων από τη μεγάλη Οκτωβριανή Επανάσταση, 

οι Όμιλοι για την μελέτη της Επαναστατικής Θεωρίας (Χανίων - Θεσσαλονίκης), διοργανώνουν παράλληλες εκδηλώσεις την Τετάρτη 7 Νοεμβρίου, με θέμα: «Οκτωβριανή Επανάσταση: Οι αντιθέσεις του πρώιμου σοσιαλισμού και η κομμουνιστική προοπτική».

Θεσσαλονίκη: Πτέρυγα Αρχιτεκτονικής Πολυτεχνείο, αιθ. 301, ώρα 18:30 (Εισηγητής: Περικλής Παυλίδης, Λέκτορας Α.Π.Θ.).

Χανιά: Κτίριο Παπαδοπέτρου, ώρα 18:30 (Εισηγητής: Δημήτρης Πατέλης, Επίκουρος καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης).

Η εκδήλωση-συζήτηση απευθύνεται σε κάθε ενδιαφερόμενο.

Το ΝΑΡ πρέπει να ξεκαθαρίσει τη σύγχρονη κομμουνιστική φυσιογνωμία του

ΕΠΑΝΑΘΕΜΕΛΙΩΣΗ ΤΗΣ ΚΟΜΜΟΥΝΙΣΤΙΚΗΣ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗΣ

Οι εκλογές ανέδειξαν μια βαθιά κρίση αντιπροσώπευσης των λαϊκών δυνάμεων. Οι 1.000.000 αριστεροί ψήφοι είναι το αντικειμενικό αποτέλεσμα αυτής της κρίσης αντιπροσώπευσης. Αυτό δεν συνεπάγεται μια συστημική κρίση που θα οδηγούσε σε μια ενεργητική στράτευση των λαϊκών δυνάμεων στην αριστερά. Πρόκειται για μια αριστερή ψήφο διαμαρτυρίας που εύκολα σε μια επόμενη φάση θα επιστρέψει στον αστικό μπλοκ εξουσίας , εάν η αριστερά δεν πείσει για τα στρατηγικά της διακυβεύματα .

Φυσικά από την άλλη, οι 1.000.000 αριστεροί ψήφοι είναι μια ευχάριστη έκπληξη, καθώς τόσο το ΚΚΕ, όσο και το ΣΥΡΙΖΑ είναι από τις πιο ριζοσπαστικές πολιτικές εκφράσεις στην Ευρώπη που επιμένουν σε ένα σχετικά ανεξάρτητο δρόμο από τις πολιτικές δυνάμεις των καπιταλιστικών- ιμπεριαλιστικών ευρωμονόδρομων. Και σε αυτό νομίζω πως σημαίνοντα ρόλο έπαιξε η έστω αντιφατική κομμουνιστική εργατική γραμμή του ΝΑΡ-ν.ΚΑ και ΜΕΡΑ που με την δράση τους απότρεψε την πλήρη ενσωμάτωση της ρεφορμιστική αριστερά στους καπιταλιστικούς ευρωμονοδρόμους, όπως έγινε με την Ευρωπαϊκή αριστερά.

Την ίδια στιγμή οι αγώνες των φοιτητών, οι αγώνες των δασκάλων, οι αγώνες των επιμέρους εργατικών στρωμάτων έδειξαν- και θα δείξουν και τώρα- πως αργά και βασανιστικά παράγεται το υλικό πλαίσιο μιας νέας εργατικής αντίστασης και αντεπίθεσης. Μια αντιφατική διαδικασία που δυνητικά αναδεικνύει μια πολύμορφη και μάχιμη εργατική δυναμική εντός του ελληνικού κοινωνικού σχηματισμού, ικανή να παράγει το υλικό υπόβαθρο μιας νέας στρατηγικής απελευθερωτικής πρότασης .

Το κοινωνικό ζήτημα είναι που θα καθορίσει την μετεκλογική ελληνική πραγματικότητα. Μια νέα πραγματικότητα που από την μία θα έχουμε την κατά μέτωπο επίθεση στα λαϊκά - εργατικά δικαιώματα και από την άλλη θα γίνεται ακόμη πιο ξεκάθαρη η τάση της ενσωμάτωσης της «άκρας αριστεράς» στην ρεφορμιστική αριστερά(ΣΥΡΙΖΑ-ΚΚΕ) και της ρεφορμιστικής αριστεράς(ΣΥΡΙΖΑ-ΚΚΕ)στην νέα σοσιαλδημοκρατία, που φτιάχνεται μέσα από τα αποκαΐδια του ΠΑΣΟΚ, στην λογική των αντιδεξιών μετώπων.

Μια νέα πραγματικότητα που αυξάνει τις ευθύνες μας, ως ΝΑΡ και νεολαία Κομμουνιστική Απελευθέρωση να ξεφύγουμε εδώ και τώρα από την κύκλο της εσωστρέφειας και να δομήσουμε αυτές τις πολιτικές πρακτικές που θα λειτουργήσουν ως ανασχετικός παράγοντας στην γραμμή της δορυφοριοποίησης της ριζοσπαστικής αριστεράς στην ρεφορμιστική αριστερά και ταυτόχρονα να ενισχύσουμε και να ξεκαθαρίσουμε τις εμφανείς αλλά και αντιφατικές τάσεις ανεξαρτησίας και χειραφέτησης των υποτελών τάξεων. Βέβαια για να συμβεί αυτό θα πρέπει να κλείσουμε κάποιους ανοικτούς λογαριασμούς με το παρελθόν για να προσεγγίσουμε τις δυνατότητες της συγκυρίας με άλλο μάτι.

Σίγουρα ως ΜΕ.Ρ.Α είχαμε μια αποτυχημένη εκλογική παρουσία και η ευθύνη είναι όλη δική μας, καθώς δεν καταφέραμε να οικοδομήσουμε ένα αναγκαίο αντικαπιταλιστικό μέτωπο, όπως λίγο πολύ το καταφέραμε στο φοιτητικό και εκπαιδευτικό κίνημα ή στις δημοτικές –νομαρχιακές εκλογές.

Δεν ξέραμε τι ακριβώς θέλαμε και λειτουργήσαμε με τρόπο καθαρά εμπειρικό. Με τρόπο «βλέποντας και κάνοντας» που είχε ως αποτέλεσμα πολλές φορές να βλέπουμε το δέντρο(π.χ το ΣΕΚ) και να χάνουμε το δάσος, την αντικαπιταλιστική ενότητα στην μάχη των εκλογών.

Τι θα μπορούσαμε να κάνουμε; Απλά, είτε εξαρχής να μπαίναμε με σοβαρότητα στην πολιτική διαδικασία που δημιούργησε την ΕΝΑΝΤΙΑ, προσπαθώντας να ξεκαθαρίσουμε τα πλαίσια και τις στοχεύσεις, κάτι που θα είχε ως αποτέλεσμα αυτό το πολιτικό σχήμα που θα προέκυπτε, εάν προέκυπτε , να κάνει μια καλή εκλογική εμφάνιση, αλλά με ερωτηματικό εάν μπορούσε να κρατηθεί σε αυτή την νέα πραγματικότητα που διαμορφώθηκε, εάν δεν ξεκαθάριζε έγκαιρα τα στρατηγικά και τακτικά ζητήματα. Αλλά σε κάθε περίπτωση, θα ήταν ένα θετικό βήμα προς την κατεύθυνση του αντικαπιταλιστικού πόλου.

Είτε από την άλλη, εξ αρχής με βάση τις «10 θέσεις για την αριστερά της εποχής μας» να προχωρούσαμε με όσες πολιτικές δυνάμεις συμφωνούσαν , μέσω του ΜΕΡΑ ή ενός άλλου πολιτικού σχήματος. Αυτό μπορούσε να μην είχε μια εκλογική επιτυχία που όλοι μας επιθυμούμε, αλλά σαφώς θα είχε πολύ καλύτερη παρουσία απ’ ότι είχε εκλογικά το ΜΕΡΑ, και αυτό διότι θα ξεκαθάριζε ένα πρόγραμμα με βάση τις ανάγκες και τα δικαιώματα των εργαζόμενων και τα υλικά προτάγματα της εποχής.

Η λύση των ερωτημάτων για το ΝΑΡ βρίσκεται στο ξεκαθάρισμα της φυσιογνωμίας του. Μέχρι τα τώρα το ΝΑΡ νομίζω ότι δεν ξέρει ακριβώς τι θέλει να είναι . Μια σύγχρονη αριστερή φωνή που θα ριζοσπαστικοποιεί τα κινήματα στην κατεύθυνση της έκφρασης της τάσης της χειραφέτησης των εργαζόμενων με θολό όμως το κομμουνιστικό διακύβευμα; Μια μαχητική αριστερά που θα μπολιάζει με δημιουργικό τρόπο το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον της αριστεράς, στην κατεύθυνση να γίνει το μεταβατικό όχημα μας μελλοντικής κομμουνιστικής αριστεράς που θα εμφανιστεί όταν οι προϋποθέσεις οικοδομηθούν; Εκφράζοντας στο σήμερα μια συνεπή αντικαπιταλιστική δύναμη του «γαλαξία» της ριζοσπαστικής αριστεράς; Αντιλήψεις που έως τα σήμερα έχουν αποτύχει τα εκφράσουν την «μάχιμη καθολικότητα», παραμένοντας στην όχθη του «μερικού»

Ή , όπως προσωπικά πιστεύω, να μετατραπεί σε ένα πολιτικό εργαλείο στα χέρια ανυπότακτων κομμουνιστών που θα επιχειρήσουν με τρόπο επιστημονικό να επαναθεμελιώσουν μια σύγχρονη κομμουνιστική αριστερά. Εκφράζοντας το «όχι ακόμη» των σύγχρονων δυνατοτήτων που παράγονται από την παγκόσμια προλεταριακή πληθυντικότητα. Αυτό συνεπάγεται την επαναθεμελίωση μιας κομμουνιστικής οργάνωσης - κόμματος, γνωρίζοντας πολύ καλά πως η επαναστατική διαδικασία λειτουργεί με πολλές ταχύτητες και πολλές φορές μέσα από αντιφατικά και συγκρουσιακά πλαίσια που κάνει αναγκαία την πολιτική οργάνωση και ανεξαρτησία της πλέον συνειδητής επαναστατικής πτέρυγας.

Με στόχο την οικοδόμηση ενός νέου κομμουνιστικού παραδείγματος. Στην θέση του κομμουνισμού της φορντικής βιομηχανικής παραγωγής , όπως ήταν ο κομμουνισμός του 20^ου αιώνα, τον κομμουνισμό της μεταφορντικής παραγωγής, της πληροφορικής, της βιοτεχνολογίας και της ρομποτικής. Το κομμουνιστικό παράδειγμα της απελευθέρωσης της προσωπικότητας, όπου η ανάπτυξη του καθενός μας θα είναι προϋπόθεση για την ανάπτυξη του συνόλου. Δηλαδή το κομμουνιστικό κίνημα ως μια παγκόσμια αδιάλλακτη επαναστατική δύναμη που εν τω γίγνεσθαι ενοποιεί τα πολλαπλά επίπεδα των εκφράσεων του «κοινωνικού είναι», καταστρέφοντας με κάθε μέσο το σύστημα που καταστρέφει την ανθρώπινη ζωή και την φύση. Μια ιστορική υλική έκφραση της «εργασίας του αρνητικού», που αίρει την υπάρχουσα τάξη πραγμάτων, εντός μιας ανοικτής και γεμάτης από «διακλαδώσεις» διαδικασίας που εμπνέεται από τον υβριδικό κόσμο που παράγει η γενική διανόηση της ζωντανής εργασίας.

Γνωρίζοντας πως το διακύβευμα μιας νέας κομμουνιστικής απελευθερωτικής πρότασης δεν είναι μια εύκολη υπόθεση και αρκετοί θα είναι που θα κουραστούν και θα δειλιάσουν. Και αυτό είναι κάτι πολύ φυσικό. Αλλά είναι επίσης φυσικό νέες δυνάμεις να μπουν στον αγώνα και να σηκώσουν τις πεσμένες σημαίες της κοινωνικής χειραφέτησης. Όποτε δεν χρειάζεται μεμψιμοιρία, αλλά στο βαθμό που μας το επιτρέπουν οι βιοπολιτικές μας δυνάμεις, να βάλουμε όλοι μας ένα λιθαράκι στην οικοδόμηση αυτής της επαναστατικής διαδικασίας.

Εν κατακλείδι: Δεν πρέπει και δεν μπορούμε να χαμηλώσουμε το πήχη των απαιτήσεων και των προσδοκιών μας. Το ξεκαθάρισμα των στρατηγικών μας δεν συνεπάγεται να ρίξουμε τον πήχη των απόψεων μας , απεναντίας συνεπάγεται να τις κάνουμε πιο άμεσες και ελκυστικές στα σώματα της ζωντανής εργασίας. Ενιαίο μέτωπο με όλη την αριστερά , εντός των κινημάτων μέσα από ανοικτές αμεσοδημοκρατικές διαδικασίες, αλλά όχι πίσω από τις τεράστιες δυνατότητες που γεννάει η εποχή μας.

Ταυτόχρονα άμεσα και με σοβαρότητα πρέπει να αντιμετωπίσουμε το ζήτημα της παρέμβασης μας στην εργατική τάξη. Πρέπει να δούμε εάν προκρίνουμε τις συσπειρώσεις-παρεμβάσεις ή μια αυτόνομη εργατική αντικαπιταλιστική κίνηση. Προσωπική μου άποψη είναι πως το ΝΑΡ άμεσα θα πρέπει να προκρίνει την δημιουργία μια αυτόνομης εργατικής αντικαπιταλιστικής κίνησης, που θα έχει ως αποτέλεσμα να ξεκαθαρίσει τον αντικαπιταλιστικό εργατικό λόγο του. Στοχεύοντας στην πολιτική ενοποίηση των πολλαπλών εργατικών τάξεων και την δημιουργία ενός νέου εργατικού κινήματος. Στο να μετατραπεί το ΝΑΡ σε μια αυθεντική εργατική οργάνωση. Αντίστοιχα πρέπει το ΜΕΡΑ να μετατραπεί σε ένα πολιτικό πρόπλασμα του αντικαπιταλιστικού πόλου με δομές και παρέμβαση. Συνεργαζόμενο με αντίστοιχες ενωτικές ή λιγότερο ενωτικές κινήσεις. Επίσης άμεσα πρέπει να ξεκινήσει και ο ανοικτός διάλογος για την κομμουνιστική μετάλλαξη του ΝΑΡ.

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΑΡΓΥΡΟΣ

Εφημερίδα ΠΡΙΝ