Η επικαιρότητα της επαναστατικής βίας
Δεν υπάρχει άλλο ιστορικό γεγονός που να έχει τροφοδοτήσει τόσες αντιπαραθέσεις όσες η Οχτωβριανή Επανάσταση. Αυτό δεν είναι τυχαίο. Είναι ένα ιστορικό γεγονός που όχι μόνο έφερε σε αντιπαράθεση τις δυο βασικές τάξεις στις οποίες χωρίζονται και οι σημερινές κοινωνίες, αλλά για πρώτη φορά έδωσε τη νίκη στους ηττημένους των έως τότε επαναστάσεων (με κορυφαία την Κομμούνα του Παρισιού): στην εργατική τάξη και τον πιο στενό της σύμμαχο, τη φτωχή αγροτιά. Ενα γεγονός που δημιούργησε μια καινούργια πραγματικότητα: έναν κόσμο κομμένο στα δύο. Από τη μια ο καπιταλιστικός-ιμπεριαλιστικός ωκεανός και από την άλλη ένα μεγάλο νησί, στην πιο καθυστερημένη οικονομικά και κοινωνικά πλευρά της Ευρώπης, όπου η εργατική τάξη εγκαθίδρυσε την εξουσία της και ξεκίνησε να χτίζει μια εντελώς διαφορετική οικονομική και κοινωνική πραγματικότητα, τσακίζοντας τις καπιταλιστικές σχέσεις παραγωγής και καταργώντας την εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.
Η Οχτωβριανή Επανάσταση άλλαξε τον ρουν της Ιστορίας. Αυτό δεν το αμφισβητούν και οι πιο ορκισμένοι εχθροί του κομμουνισμού. Απέδειξε ότι το προλεταριάτο μπορεί να γίνει «τάξη για τον εαυτό του» και να νικήσει, απελευθερώνοντας, μαζί με τον εαυτό του, ολόκληρη την κοινωνία. Η προλεταριακή νίκη στην αχανή ρωσική αυτοκρατορία λειτούργησε σαν ατμομηχανή, σέρνοντας σε άλλες σιδηροτροχιές τα προλεταριακά βαγόνια σε όλο τον κόσμο. Μπορεί ο οπορτουνισμός στην Ευρώπη να κατάφερε να αποτρέψει την γενίκευση του επαναστατικού κύματος, όμως ο καπιταλισμός στη Δύση αναγκάστηκε να κάνει σοβαρές ρεφορμιστικές παραχωρήσεις για να καταφέρει να εξασφαλίσει μια σχετική πολιτική σταθεροποίηση. Η πίεση που δεχόταν ήταν συνεχής.
Η δικτατορία του προλεταριάτου και ο σοσιαλισμός δεν υπάρχουν πια ως πολιτικό και οικονομικοκοινωνικό σύστημα οργάνωσης. Η εργατική τάξη δεν κατάφερε να σταθεροποιήσει οριστικά το σύστημά της. Στα τέλη της δεκαετίας του ‘80 με αρχές της δεκαετίας του ‘90 κατέρρευσε και εξαφανίστηκε η καρικατούρα του κρατικού καπιταλισμού, που επί δεκαετίες μοστράρονταν ως σοσιαλισμός. Πολλοί πόνεσαν γι’ αυτό και μπορούμε να κατανοήσουμε τη συναισθηματική αυτή αντίδραση. Ομως, ο ορίζοντας έγινε πιο καθαρός. Μπορούμε καλύτερα να εντρυφήσουμε πάνω στην πείρα που κατέλιπε αυτή η πρώτη νικητήρια «έφοδος στους ουρανούς», να συζητήσουμε, να συγκρουστούμε, να συνθέσουμε, με το βλέμμα στο μέλλον. Γιατί μόνο έτσι έχει νόημα η συζήτηση για το παρελθόν. Αλλιώς, καταντά ακαδημαϊκός σχολαστικισμός και κουβέντα αργόσχολων.
Ο κομμουνισμός θα παραμένει αίτημα επίκαιρο, όσο θα βασιλεύει η καπιταλιστική βαρβαρότητα. Αν οι εργάτες δεν το συνειδητοποιήσουν αυτό, θα έχουν προσχωρήσει στο βασίλειο της εθελοδουλείας. Θα έχουν αποδεχτεί τις αλυσίδες της μισθωτής σκλαβιάς και στην καλύτερη περίπτωση θα αγωνίζονται για να τις χρυσώσουν. Θα έχουν αρνηθεί την ίδια την ανθρώπινη υπόστασή τους. Από την άποψη αυτή, η ιστορία της Οχτωβριανής Επανάστασης, τα «πριν» και τα «μετά» της, όπως και η ιστορία όλων των άλλων επαναστάσεων, αυτών που προηγήθηκαν και αυτών που ακολούθησαν, θα αποτελεί πηγή άντλησης διδαγμάτων.
Αν σήμερα η επαναστατική έφοδος δε βρίσκεται στην ημερήσια διάταξη (με την έννοια της άμεσης πραγματοποίησής της και όχι με την έννοια της ιστορικής της αναγκαιότητας), το ζήτημα της επαναστατικής βίας είναι πιο επίκαιρο από ποτέ, και από την άποψη αυτή η Οχτωβριανή Επανάσταση και η τακτική του κόμματος των Μπολσεβίκων «διδάσκει».
Το σημειώνουμε αυτό, γιατί εδώ και πολλά χρόνια οι αναφορές στον Κόκκινο Οχτώβρη και το μπολσεβικισμό συνιστούν ένα ιδιόμορφο φολκλόρ για το μεγαλύτερο φάσμα της ανά τον κόσμο Αριστεράς. Κάτι σαν θρησκευτική γιορτή, που μετατρέπει την επαναστατική ιδεολογία στο φιλοσοφικό συνώνυμό της: σε ψευδή συνείδηση. Αν δεν υπήρχε ο παγκόσμιος καπιταλιστικός-ιμπεριαλιστικός «διπολισμός» μέχρι τη στιγμή της κατάρρευσης, ενδεχομένως να καταβαλλόταν προσπάθεια να ενσωματωθεί και η Οχτωβριανή Επανάσταση στην κυρίαρχη ιδεολογία, ως μια πλευρά της, όπως ενσωματώθηκαν οι ιστορίες των αντιστασιακών κινημάτων στη διάρκεια του Β’ παγκόσμιου πολέμου. Ομως, έστω και ως στοιχείο της ιδεολογίας κομμάτων της κοινοβουλευτικής και εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς, που καταδικάζουν την επαναστατική βία και προσκυνούν την αστική νομιμότητα, η «φολκλοροποίηση» της Οχτωβριανής Επανάστασης έχει τη δική της ξεχωριστή συνεισφορά στην καλλιέργεια της εθελοδουλείας του προλεταριάτου.
Το ρωσικό προλεταριάτο δεν θα έφτανε ποτέ στην Οχτωβριανή Επανάσταση, αν δεν είχε γαλουχηθεί στην επαναστατική βία στα χρόνια που προηγήθηκαν. Οι Μπολσεβίκοι, το «μυαλό» της επανάστασης, όχι μόνο δε δαιμονοποίησαν την επαναστατική βία, ακόμα και όταν αυτή εκδηλωνόταν με τη μορφή της «ατομικής τρομοκρατίας», αλλά την αντιμετώπισαν ως τακτική. Η επαναστατική βία ήταν πάντα παρούσα στο ρωσικό προλεταριακό κίνημα. Πριν την επανάσταση του 1905, στην ίδια την επανάσταση, στις παρτιζάνικες ενέργειες που ακολούθησαν, στην ένοπλη περιφρούρηση των απεργιών, στην επανάσταση του Φλεβάρη και στη μετεξέλιξή της μέχρι την τελική έφοδο του Οχτώβρη. Ας σκύψουμε, λοιπόν, στη μπολσεβίκικη εμπειρία, για να αντλήσουμε διδάγματα.
http://www.eksegersi.gr
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου