Η οικοδόμηση της νέας, της αταξικής κοινωνίας, του κομμουνισμού, δεν αποτελεί απλώς και μόνο μία μετάβαση από κάποιο σχηματισμό σε κάποιον άλλο, αλλά συνιστά την εμφάνιση και την διαμόρφωση ενός ριζικά νέου τύπου κοινωνικής ανάπτυξης. Πρόκειται για μία κοσμοϊστορική αλλαγή, η οποία, ως προς το βάθος, την κλίμακα και τις προοπτικές της υπερβαίνει ακόμα και την μετάβαση της αρχαιότητας από την προ-ταξική στην ταξική κοινωνία. Πρόκειται για μία άρνηση-διαλεκτική άρση, τόσο των ταξικών ανταγωνιστικών τύπων ανάπτυξης της κοινωνίας, όσο και των πριν από αυτούς βαθμίδων, δηλ. ολόκληρης της μέχρι τώρα ιστορίας της ανθρωπότητας και των προϋποθέσεων της. Η επισήμανση αυτή θα πρέπει να υπολογίζεται όταν διατυπώνονται διάφορες εικασίες και εκτιμήσεις σχετικά με τους ρυθμούς οικοδόμησης της νέας κοινωνίας, με τις δυσκολίες που προκύπτουν κ.λ.π. Η επισήμανση αυτή αφορά επίσης τις δυσκολίες, την αντιφατικότητα και τον ιδιαίτερα περίπλοκο χαρακτήρα των σχετικών θεωρητικών προσεγγίσεων..."

Δ. Πατέλη, Μ. Δαφέρμου, Π. Παυλίδη

1/07/2011

O ιστορικός- οικουμενικός ρόλος της εργατικής τάξης

Η εργατική τάξη κατά τις τελευταίες δεκαετίες υπέστη μια ήττα μεγάλων διαστάσεων. Παράλληλα με τις οικονομικές και πολιτικές επιθέσεις, η αστική τάξη και οι απολογητές της εξαπέλυσαν μια μεγάλη ιδεολογική επίθεση που επικεντρωνόταν στην άρνηση του ρόλου της εργατικής τάξης, ως της πιο επαναστατικής τάξης της κοινωνίας, και στις ιδέες ενός ανεξάρτητου κόμματος της εργατικής τάξης, της προλεταριακής επανάστασης και της κατάκτησης της εξουσίας. Αυτή η επίθεση έφτασε ως και την άρνηση της ίδιας της ύπαρξης της εργατικής τάξης.
Ο χωρισμός της κοινωνίας σε δύο ανταγωνιστικές βασικές τάξεις δεν είναι, όμως, κάτι που μπορεί να αποκρυφτεί χάρη στην αστική προπαγάνδα. Είναι αντικειμενικός και ανεξάλειπτος, ανεξάρτητος από τις διατυπώσεις των αντιδραστικών ιδεολόγων, καθώς βασίζεται στο «οικονομικό Σύνταγμα», πάνω στο οποίο σχηματίστηκε και αναπτύχθηκε η σημερινή κοινωνία. Η αστική τάξη δεν μπορεί να ζήσει χωρίς το προλεταριάτο. Το κεφάλαιο υπάρχει ως κοινωνική σχέση αποκλειστικά χάρη στην εργατική δύναμη και τη δυνατότητα εκμετάλλευσής της κατά την παραγωγική διαδικασία για την επίτευξη υπεραξίας, ως μόνης πηγής του κέρδους. Η αναγνώριση της εργατικής τάξης και του επαναστατικού της ρόλου, της πάλης μεταξύ των τάξεων και της δικτατορίας του προλεταριάτου, είναι βασικά χαρακτηριστικά που διακρίνουν τους μαρξιστές-λενινιστές από όλα τα άλλα πολιτικά ρεύματα. Επιστρέφουμε, επομένως, άλλη μια φορά στο θέμα, από διαφορετική οπτική γωνία και με περισσότερα επιχειρήματα, για τον ιστορικό-οικουμενικό ρόλο της εργατικής τάξης (βλ. και T&P τ.8), πεπεισμένοι ότι η αποσαφήνιση αυτού του ζητήματος είναι θεμελιώδους σημασίας για την πρόοδο της ταξικής ανάκαμψης και της υπόθεσης της ανασυγκρότησης ενός κομμουνιστικού κόμματος.

Για το μαρξισμό-λενινισμό, στο εσωτερικό κάθε κοινωνικού συστήματος υπάρχει το έμβρυο του ίδιου του του τέλους, η δύναμη ενός νέου και ανώτερου κοινωνικού καθεστώτος. Αυτή η κοινωνική δύναμη που καλείται να υλοποιήσει μια τέτοια κοινωνική και πολιτική αλλαγή, να καταστρέψει τον καπιταλισμό και να οικοδομήσει το σοσιαλισμό, είναι, για εμάς τους κομμουνιστές, το προλεταριάτο, η τάξη εκείνων που για να επιβιώσουν, είναι υποχρεωμένοι να πωλούν την εργατική δύναμη στους καπιταλιστές. Μια τέτοια ανακάλυψη έγινε και επιχειρηματολογήθηκε από τους Μαρξ και Ένγκελς στο Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος, που εμφανίστηκε το 1848. «Μα η αστική τάξη δεν έχει μόνο κατασκευάσει τα όπλα που θα την οδηγήσουν στο θάνατο: έχει επίσης δημιουργήσει και τους ανθρώπους που θα κρατάνε στα χέρια τους αυτά τα όπλα:τους σύγχρονους εργάτες, τους προλετάριους». «Με την ανάπτυξη της μεγάλης βιομηχανίας, επομένως, φεύγει κάτω από τα πόδια της αστικής τάξης το ίδιο το έδαφος πάνω στο οποίο παράγει και ιδιοποιείται τα προϊόντα. Αυτή παράγει, πρώτα από όλα, τους νεκροθάφτες της. Η δύση της και η νίκη του προλεταριάτου είναι το ίδιο αναπόφευκτα». Από ποια δεδομένα συνάγουν οι κομμουνιστές ένα τέτοιο συμπέρασμα; Γιατί το προλεταριάτο έχει, σύμφωνα με τα διδάγματα του μαρξισμού-λενινισμού, έναν ρόλο ιστορικό-παγκόσμιο; Γιατί χειραφετούμενο το ίδιο, χειραφετεί ολόκληρη την ανθρωπότητα;  

Ο πρώτος λόγος προκύπτει από το γεγονός ότι το προλεταριάτο είναι η τάξη που πιο άμεσα και κυρίως γίνεται αντικείμενο εκμετάλλευσης από το κεφάλαιο, το οποίο αποσπά από τους μισθωτούς εργάτες την υπεραξία από την οποία και ζει ολόκληρη η αστική τάξη. Επομένως, η εργατική τάξη είναι η μόνη κοινωνική τάξη που έχει μια ανταγωνιστική σχέση με το κεφάλαιο στην ίδια τη σφαίρα της παραγωγικής διαδικασίας. Επιπλέον: η ταυτόχρονη απασχόληση ενός μεγάλου αριθμού εργατών σε ένα ίδιο εργασιακό προτσές συνιστά όχι μόνο σημείο αφετηρίας της καπιταλιστικής παραγωγής, αλλά αυτό που τη διακρίνει συγκεκριμένα από άλλους τρόπους παραγωγής. Η συλλογική εργατική δύναμη του «συλλογικού εργάτη» ή του «κοινωνικού εργάτη», όπως ο Μαρξ τον αποκαλούσε, παράγει μια υπεραξία ανώτερη από το άθροισμα των υπεραξιών που ο καπιταλιστής θα κέρδιζε αν απασχολούσε μεμονωμένα τους μισθωτούς. Αυτή την επιπρόσθετη υπεραξία, που παράγεται από την εργατική μάζα επειδή αυτή είναι μάζα, την ιδιοποιείται πλήρως το κεφάλαιο (στο οποίο αυτή δεν του κοστίζει τίποτα). Είναι αυτή η πτυχή που καθιστά ακόμα πιο οξύ τον υπαρκτό ανταγωνισμό, στην σφαίρα της παραγωγής, μεταξύ εργατών και κεφαλαίου. Η αστική σχέση παραγωγής- που καθορίζει συμφέροντα διαμετρικά αντίθετα, μεταξύ κεφαλαίου κει μισθωτής εργασίας- καθιστά το προλεταριάτο, την πιο μαχητική, την πιο αλύγιστη και πιο συνεπή τάξη της κοινωνίας. Είναι το ασυμφιλίωτο των ταξικών συμφερόντων που προκύπτει από τους νόμους της καπιταλιστικής κοινωνίας το οποίο ωθεί τους εργάτες σε σφοδρή μάχη εναντίον της αστικής τάξης. Από αυτό συνάγεται το ότι «Από όλες τις τάξεις που βρίσκονται απέναντι από την αστική τάξη, μόνο το προλεταριάτο είναι μια τάξη πραγματικά επαναστατική» (Μαρξ & Ένγκελς, Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος).

Ο δεύτερος λόγος πηγάζει από το γεγονός ότι όλη η ανάπτυξη του καπιταλισμού και της υλικής του βάσης, η μεγάλη βιομηχανία (έννοια που δεν αναφέρεται στις διαστάσεις της επιχείρησης, αλλά από τον τρόπο παραγωγής μέσω της απασχόλησης μηχανών και μηχανικών συστημάτων), δεν απειλεί την ύπαρξη του προλεταριάτου ως τάξης, δεν απειλεί τη θέση του στην κοινωνία, όπως συμβαίνει με τις ενδιάμεσες [μεταξύ αστικής τάξης και προλεταριάτου] τάξεις. Αντίθετα, αυξάνει τον αριθμό των μισθωτών εργατών σε παγκόσμια κλίμακα (ανεξάρτητα από την μεγαλύτερη ή μικρότερη συγκέντρωση ή διασκορπισμό της), και καθιστά όλο και πιο σημαντικό και ακριβή τον αντικειμενικό ρόλο τους στον οικονομικοκοινωνικό βίο, ως κύριων παραγωγών του υλικού πλούτου της κοινωνίας. Αυτό σημαίνει ότι η ίδια η θέση που έχουν οι εργάτες στην παραγωγή είναι που τους δένει με το μέλλον της κοινωνίας, και όχι με το παρελθόν της, επομένως, με το μέλλον ολόκληρης της ανθρωπότητας. Ταυτόχρονα, σημαίνει ότι οι κομμουνιστές, βασίζουν την ίδια τους τη δράση ανάμεσα στις τάξεις που αναπτύσσονται, που έχουν μπροστά τους το μέλλον, ακόμα κι αν επί του παρόντος δεν είναι η ηγεμονική δύναμη. Ότι έτσι έχουν τα πράγματα, αντίθετα με τις «θεωρίες» περί εξαφάνισης του προλεταριάτου που διαδίδονται από την ακαδημαϊκή κοινωνιολογία και τα ΜΜΕ που υπηρετούν την κυρίαρχη τάξη, είναι κάτι εύκολα αποδείξιμο. Οι παγκόσμιες εκτιμήσεις για την απασχόληση του Διεθνούς Οργανισμού Εργασίας μάς δίνουν ότι οι απασχολούμενοι στον κόσμο είναι περίπου 3 δις. Από το 1996 ως το 2006, οι μισθωτοί εργαζόμενοι (δηλαδή, οι προλετάριοι) έχουν περάσει από το 43,1% στο 46,9% του συνόλου των απασχολούμενων, κάτι που ισοδυναμεί με περίπου 1.500.000.000 μισθωτών. Την ίδια περίοδο, οι απασχολούμενοι στη βιομηχανία εργάτες (εργατική τάξη με την στενή έννοια) έχουν περάσει από το 21,1% στο 21,9% του συνόλου των απασχολούμενων σε παγκόσμια κλίμακα, δηλαδή ίσοι με περίπου 600.000.000 βιομηχανικούς εργάτες (εξαιρουμένης της εργατικής αριστοκρατίας). Από αυτό συνάγουμε ότι, παρά μια σχετική μείωση της εργατικής τάξης στις χώρες του ανεπτυγμένου καπιταλισμού (στις οποίες, ωστόσο, υπάρχει πάντοτε μια γιγαντιαία βιομηχανική στρατιά), είναι αδιαμφισβήτητη μια αδιάλειπτη αύξηση της ενεργούς μάζας του προλεταριάτου σε παγκόσμια κλίμακα. Ιδιαίτερα στις χώρες που πρόσφατα άρχισαν να θεωρούνται μέσης καπιταλιστικής ανάπτυξης και στις εξαρτημένες χώρες, η εργατική τάξη αυξήθηκε γρήγορα και έλαβε διαστάσεις πιο σημαντικές κατά τις τελευταίες δεκαετίες. Ενάμιση δισεκατομμύριο μισθωτών αποτελούν μια προλεταριακή μάζα χωρίς προηγούμενο σε μέγεθος στην ιστορία του καπιταλισμού, αλλά και σε σχέση με τον παγκόσμιο πληθυσμό. Σε αυτή τη μάζα προστίθεται ένας σχετικός υπερπληθυσμός (εφεδρική βιομηχανική στρατιά) 190 εκατομμυρίων ανέργων και 700 εκατομμυρίων υποαπασχολούμενων. Αρκεί κανείς να σκεφτεί ότι όταν οι Μαρξ και Ένγκελς ανακάλυπταν τον παγκόσμιο ιστορικό ρόλο του προλεταριάτου, κατά τα μέσα του 19ου αιώνα, αυτή η τάξη αποτελούσε ένα στρώμα του πληθυσμού ολιγάριθμο, μια μικρή μειοψηφία σε σχέση με τους αγρότες, ακόμα και στις πιο προοδευμένες χώρες. Ο αριθμός των εργατών στις ΗΠΑ ήταν πράγματι περίπου 1 εκατομμύριο ανθρώπων (5-6% του πληθυσμού), και στη Γερμανία, οι εργάτες ήταν λιγότεροι του 3% του πληθυσμού. Και όμως σήμερα που το προλεταριάτο έχει αναπτυχθεί σε τάξη, που έχει γίνει ένας ισχυρός γίγαντας και με γοργή ανάπτυξη, φτάνοντας σε παγκόσμια κλίμακα μια οντότητα χωρίς προηγούμενο (παρά την παγκόσμια αναδιάρθρωση του κεφαλαίου), διάφοροι μαρξιστές της ζητιανιάς επιδιώκουν να εξαλείψουν τον ιστορικό και πολιτικό ρόλο, ισχυριζόμενοι ότι «τώρα πια ανήκει στην ιστορία» και υποστηρίζοντας το μύθο της «αποβιομηχάνισης». Οι δύσμοιροι.. Για γέλια είναι και οι θεωρίες που διαδίδονται από διάφορους αστικούς κύκλους, είτε συντηρητικούς είτε σοσιαλδημοκράτες, που αρνούνται στην ύπαρξη της εργατικής τάξης, στη βάση της «Επιστημονικο-Τεχνικής Επανάστασης», η οποία δήθεν έχει μετατρέψει την κοινωνία σε «κοινωνία της πληροφορίας», στην οποία δεν είναι εφικτές η πάλη των τάξεων και η επανάσταση. Από αυτό, μερικές ομάδες απατεώνων, συνάγουν ότι δεν απομένει παρά η παραίτηση και η συνεργασία με το κεφάλαιο. Πρόκειται, προφανώς, για ιδεολογική απάτη, στην οποία, όμως, πρέπει να σταθούμε για λίγο.  

Η θέση που θεωρεί ως βασική την «άυλη» παραγωγή είναι ένας παραλογισμός. Χωρίς την παραγωγή υλικών αξιών χρήσης και μέσων παραγωγής, χωρίς τη συγκεκριμένη εργασία, δεν θα ήταν εφικτή ούτε η «άυλη» παραγωγή και εργασία. Η κυριαρχία του κεφαλαίου δεν βασίζεται στην παραγωγή «γνώσης και πληροφοριών» αλλά στην ατομική ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής που χρησιμοποιούνται για την απόσπασηυπεραξίας.

Η ύπαρξη και η ανάπτυξη του καπιταλισμού στηρίζονται πλήρως στην εκμετάλλευση της μισθωτής εργασίας. Η εργατική τάξη είναι η μόνη τάξη η οποία μεγαλώνει το κεφάλαιο με την απλήρωτή της εργασία, και ο καπιταλισμός- που είναι μια καθορισμένη κοινωνική σχέση- δεν μπορεί να υπάρξει χωρίς αυτή. Σίγουρα η επιστημονική-τεχνική πρόοδος επιφέρει την αντικατάσταση του ανθρώπου από τις μηχανές, μα ταυτόχρονα σημαίνει αύξηση της συγκέντρωσης και συγκεντροποίησης του κεφαλαίου, δημιουργία νέων βιομηχανικών τομέων, εμφάνιση νέων αναγκών, και με αυτό, ένα κίνητρο για την αύξηση των εργαζόμενων μαζών και της προλεταριοποίησης της κοινωνίας. Οι ίδιες χώρες του ανεπτυγμένου καπιταλισμού που μεταφέρουν την παραγωγική δραστηριότητα χαμηλής τεχνολογίας σε εξαρτημένες χώρες, υποχρεώνονται να κρατήσουν «μέσα στο σπίτι» τις ουσιαστικές επιχειρήσεις υψηλής τεχνολογίας, ώστε να διατηρήσουν τις ιμπεριαλιστικές τους θέσεις. Δεν πρέπει, έπειτα, να ξεχνιέται ότι με κάθε επιστημονική ανακάλυψη, με κάθε τεχνολογική καινοτομία που εφαρμόζεται στην παραγωγή, αυξάνει η μη αποζημιωτέα ποσότητα εργασίας για τον εργάτη, επομένως και η υπεραξία την οποία ιδιοποιείται ο καπιταλιστής: με άλλα λόγια αυξάνεται η εκμετάλλευση. Η επιστημονική και τεχνολογική πρόοδος επιβεβαιώνει τη μαρξιστική ανάλυση, ότι πολλαπλασιάζονται και γιγαντώνονται οι αρνητικές επιπτώσεις του καπιταλιστικού συστήματος παραγωγής, βαθαίνει η κοινωνική άβυσσος που χωρίζει την τάξη που παράγει τον πλούτο και εκείνη που την ιδιοποιείται, με τρόπο όλο και πιο αυξανόμενο. Αποσαφηνίζοντας αυτό, μπορούμε να επιστρέψουμε στην ανάλυσή μας με μεγαλύτερη γνώση επ’ αυτού του οποίου μιλάμε.  

Ο τρίτος λόγος του επαναστατικού ρόλου του προλεταριάτου έγκειται στο γεγονός ότι τα υλικά συμφέροντα και οι φιλοδοξίες του προλεταριάτου συμπίπτουν με τη βασική τάση ανάπτυξης των παραγωγικών δυνάμεων (συμπεριλαμβανομένης της επιστήμης και των τεχνικών εφαρμογών της στην παραγωγή). Αυτές οι δυνάμεις, που στον καπιταλισμό αναπτύσσονται με γεωμετρικό τρόπο, έχουν λάβει έναν διακριτό και εμφανώς κοινωνικό χαρακτήρα, ενώ η ιδιοκτησία των μέσων παραγωγής παρέμεινε ατομική, καπιταλιστική. Από αυτή τη βασική αντίθεση, που εκδηλώνεται με βίαιο τρόπο στις περιοδικές κρίσεις υπερπαραγωγής, προκύπτει η όξυνση της πάλης των τάξεων και επιβεβαιώνεται η ανάγκη κοινωνικής ιδιοκτησίας των μέσων παραγωγής, κομμουνισμού. Η εργατική τάξη καλείται να επιλύσει αυτό ακριβώς το καθήκον, αντικειμενικά έχει συμφέρον από την εξάλειψη του καπιταλισμού και την αντικατάστασή του από το σοσιαλισμό.
 
Ο τέταρτος λόγος βρίσκεται στο ότι το προλεταριάτο είναι η μόνη τάξη που έχει τις απαραίτητες ικανότητες πάλης για την εκπλήρωση της μεγάλης ιστορικής αποστολής με την οποία θα κλείσει οριστικά η εποχή εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο και θα περάσουμε από την προϊστορία στην ιστορία του ανθρώπινου γένους. Αυτή η επαναστατική ικανότητα, αυτός ο χαρακτήρας, δεν προκύπτουν από μια θεωρία: είναι το αποτέλεσμα του ρόλου του στην παραγωγή, της σχέσης του με τα μέσα παραγωγής, της οργάνωσής του στη βάση της βιομηχανίας. Το προλεταριάτο, στην πραγματικότητα, δεν έχει μόνο την αριθμητική υπεροχή, αλλά, λόγω των ίδιων των συνθηκών εργασίας και διαβίωσης, είναι σε θέση να οργανωθεί και να ενωθεί πιο εύκολα από τις άλλες τάξεις. Η εργασία μέσα στην καπιταλιστική μεγάλη βιομηχανία εκπαιδεύει καθημερινά τους εργάτες στο πνεύμα της συλλογικότητας, στην από κοινού δραστηριότητα, στην οργάνωση, στην πειθαρχία, στην ικανότητα αντίστασης και πάλης. Το προλεταριάτο κατέχει, εξάλλου, ζωτικά συμφέροντα που του επιτρέπουν να ενώνεται εύκολα με τις άλλες καταπιεζόμενες από τα καπιταλιστικά μονοπώλια τάξεις, και να επιτελεί τον καθοδηγητικό ρόλο αυτής της συμμαχίας. Είναι αυτές οι ιδιότητες πολύτιμες όχι μόνο κατά την εργασία, αλλά και κατά την πάλη. Ιδιότητες που έχουν επιτρέψει το ξεπέρασμα κάθε μανούβρας, κάθε απαγόρευσης, κάθε καταστολής που επιβάλει η αστική τάξη. Οι δυνάμεις που ωθούν τους προλετάριους να οργανώνονται είναι αρκετά ισχυρές ώστε να ξεπεράσουν όλα αυτά. Και ανεξάρτητα από τα εμπόδια που συναντά, η εργατική τάξη είναι τώρα η πιο ανεπτυγμένη τάξη, με μια ικανότητα πάλης ανώτερη σε σχέση με το παρελθόν και – με αυξανόμενη την κοινωνική πόλωση- λιγότερο αποδεχόμενη τις επιλογές ρεφορμιστικής κοπής.  

Ο πέμπτος λόγος έγκειται στο γεγονός ότι το προλεταριάτο είναι η μόνη τάξη που είναι διεθνιστική με συνέπεια, λόγω των θεμελιωδών της ταξικών συμφερόντων. Οι προλετάριοι δεν κατέχουν ιδιοκτησίες που είναι πηγές χωρισμού των ανθρώπων, δεν έχουν συμφέροντα στενά εθνικιστικά ή συντεχνιακά που προκαλούν εχθρότητα και έλλειψη κατανόησης μεταξύ των εργαζομένων των άλλων χωρών. Εργάτες διαφόρων εθνικοτήτων εργάζονται πλάι- πλάι, μιλάνε την ίδια γλώσσα του κάματου και του ιδρώτα, υποφέρουν και παλεύουν μαζί εναντίον των ίδιων αφεντικών, ωθούνται στο να συνεργάζονται, στο να είναι αλληλέγγυοι και στο να ενώνουν τις δικές τους δυνάμεις με τους εργάτες των άλλων χωρών. Σε αντίθεση με τις άλλες κοινωνικές τάξεις, οι εργάτες όπου κι αν εργάζονται και αν ζουν, έχουν ένα μόνο συμφέρον, το τσάκισμα της καπιταλιστικής κυριαρχίας, και έχουν τον ίδιο εχθρό, την αστική τάξη. Αυτό το συμφέρον ενώνει ολόκληρο το προλεταριάτο εναντίον της παγκόσμιας δύναμης του κεφαλαίου, του πολλαπλασιάζει τις δυνάμεις, καθιστώντας το διεθνισμό όχι μια «δυνατότητα» ή μια «ιδεολογική επιλογή», μα μια ζωτική αναγκαιότητα, μια απαραίτητη προϋπόθεση για την πάλη για το σοσιαλισμό και τον κομμουνισμό.
 
Υπάρχει, τέλος, άλλος ένας λόγος, ο έκτος, για τον οποίο εμείς οι κομμουνιστές εντοπίζουμε στο προλεταριάτο την τάξη εκείνη που είναι προορισμένη να επιτελέσει μια ριζική πολιτική και κοινωνική μεταβολή, εκτοπίζοντας την καπιταλιστική ιδιοτέλεια και επιλύοντας την κοινωνική αντίθεση. Αυτός έγκειται στο γεγονός ότι το προλεταριάτο είναι η τάξη εκείνη που είναι ικανή να φτάσει στη συνειδητοποίηση του εαυτού της και να καταστεί καθοδηγήτρια όλων των εκμεταλλευομένων και των καταπιεσμένων, να υιοθετήσει τον επιστημονικό σοσιαλισμό ως τη θεωρητική και προγραμματική έκφραση των δικών της συμφερόντων και των καθολικά πολιτικών και ανθρώπινων καθηκόντων που πηγάζουν από αυτά. Η εργατική τάξη δεν φτάνει στην κατανόηση του αμείωτου ανταγωνισμού που την αντιπαραθέτει στην εκμεταλλεύτρια αστική τάξη και στη συνείδηση της δικής της συγκεκριμένης καθολικότητας, χάρη στην οποία θα ανοίξει μια νέα εποχή στην ιστορία της ανθρωπότητας, μέσα στις σχολικές αίθουσες ή τα αμφιθέατρα: σε αυτή φτάνειμε την όξυνση της πάλης των τάξεων, με τις μεγάλες μάχες, με τις θριαμβευτικές νίκες και με τις πικρές ήττες. Μαθαίνει όχι απλά μέσω της δικής της εμπειρίας πάλης, αλλά και  χάρη στην ικανότητα του πιο προχωρημένου της τομέα, του κομμουνιστικού κόμματος, να εισάγει στο αυθόρμητο εργατικό κίνημα την παγκόσμια ιστορική γνώση που έχει τη βάση της στην επαναστατική δράση.
 
Η ταξική συνείδηση, επομένως, δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από την πάλη των τάξεων και από τον ίδιο τον οικουμενικό ιστορικό ρόλο του προλεταριάτου, το οποίο είναι η δημιουργός δύναμη του νέου κοινωνικού καθεστώτος στο οποίο το ανθρώπινο είδος θα αναπτυχθεί πλήρως και με αυτό θα κατακτήσει έναν ανώτερο πολιτισμό. Αυτοί είναι οι λόγοι- βασισμένοι στις συγκεκριμένες συνθήκες, στη γνώση των νόμων της οικονομικής ανάπτυξης της κοινωνίας, στις απαιτήσεις της ανάπτυξης της υλικής ζωής της κοινωνίας- για τους οποίους ο μαρξισμός-λενινισμός αποδίδει έναν βασικό επαναστατικό ρόλο στο προλεταριάτο.

Ταυτόχρονα, είναι οι λόγοι για τους οποίους θεωρούμε το κομμουνιστικό κόμμα ως πρωτοπόρο, οργανωμένο και συνειδητό, απόσπασμα, μιας μόνης τάξης, της εργατικής τάξης, ακόμα κι αν αυτό υπερασπίζεται, μαζί με τα συμφέροντα του προλεταριάτου, τα συμφέροντα όλων των καταπιεζόμενων και εκμεταλλευόμενων εργαζόμενων μαζών. Το προλεταριάτο είναι ταυτόχρονα η πιο ισχυρή, πιο μαχητική και πιο επαναστατική τάξη της κοινωνίας. Επικεφαλής όλων των εκμεταλλευόμενων και καταπιεζόμενων, μπορεί να τσακίσει την πολιτική κυριαρχία της αστικής τάξης και να εγκαθιδρύσει τη δικτατορία του προλεταριάτου για το πέρασμα από τον καπιταλισμό στον κομμουνισμό. Γι’ αυτό, πρέπει να ξαναπούμε τα λόγια του Λένιν «Το βασικό σημείο του δόγματος του Καρλ Μαρξ είναι η ερμηνεία του παγκόσμιου ιστορικού ρόλου του προλεταριάτου ως δημιουργού της σοσιαλιστικής κοινωνίας».  
Teoria & Prassi, τ. 20
Σεπτέμβρης 2009

Δεν υπάρχουν σχόλια: