Σχετικά με την κακοποίηση του πρώην υπουργού της Νέας Δημοκρατίας Χατζηδάκη

Συντρόφισσες και Σύντροφοι,

Το λιντζάρισμα ενός αστού πολιτικού είναι ολότελα ξένο προς τη μαρξιστική αντίληψη της πολιτικής και την κομμουνιστική παράδοση. Η αγανάκτηση αυτών που κακοποίησαν σήμερα τον νεοδημοκράτη πρώην υπουργό, στο βαθμό που φυσικά είναι διαδηλωτές, είναι εντελώς εύλογη για τους λόγους γνωρίζουμε όλοι μας. Όπως εύλογη θα ήταν η αγανάκτηση του λαού απέναντι σε όλους τους υψηλόβαθμους αστούς πολιτικούς τόσο αυτούς που κυβέρνησαν προηγουμένως, όσο και αυτούς που σήμερα κυβερνούν τη χώρα με τις γνωστές τρομερές συνέπειες. 

Ωστόσο, το γεγονός ότι μια πράξη έχει ως αιτιολογία τη δίκαιη αγανάκτηση δεν σημαίνει ότι αυτή καθαυτήν είναι και δικαιολογημένη, ότι δηλαδή είναι και μια πράξη σωστή. Τουναντίον, αποδεικνύει μια πολιτικοποίηση που δεν φεύγει από το αστικό πλαίσιο, από τη στιγμή που η ευθύνη για την κρίση δεν αποδίδεται στο ίδιο το σύστημα αλλά στους διαχειριστές της αστικής εξουσίας. Είναι αυτή η συνείδηση που όντας ακόμη δεσμευμένη από την κυρίαρχη ιδεολογία ακόμη κι όταν διαδηλώνει σε μια γενική απεργία, εκφράζει μια γενική απαξίωση για την πολιτική και τους πολιτικούς. Και αυτή η απαξίωση δεν είναι επαναστατική, γιατί δεν έχει φθάσει στο σημείο να διαχωρίζει την αστική από την προλεταριακή πολιτική. Την κρίση δεν την δημιούργησε «ο κάθε Χατζηδάκης» ή «οι καπιταλιστές», αλλά είναι οργανικό στοιχείο και αναπόφευκτο προϊόν του καπιταλιστικού συστήματος και των εγγενών αντιφάσεών του, και, συνεπώς, δεν αίρεται με την καταδίκη των προσώπων που στελεχώνουν τις αστικές κυβερνήσεις. Ο ρόλος των κομμουνιστών ως του πιο πολιτικά συνειδητοποιημένου τμήματος του κινήματος δεν είναι να επικροτούν κάθε πράξη με την οποία εκφράζεται η διαμαρτυρία ή η αγανάκτηση των μαζών ξεπέφτοντας έτσι στο λαϊκισμό, αλλά να βοηθούν στην άνοδο της προλεταριακής ταξικής συνείδησης. Τέτοιου είδους ενέργειες όχι μόνο δεν οδηγούν στην ανάπτυξη επαναστατικής συνείδησης, αλλά, αντιθέτως, βοηθούν στην καθήλωσή της στην αστική αντίληψη της πολιτικής. Οι κομμουνιστές δεν προσωποποιούν τις κοινωνικές σχέσεις και την πολιτική εξουσία, ούτε επιτίθενται σε πρόσωπα, αλλά στους ίδιους τους θεσμούς του καπιταλιστικού συστήματος. Οι κομμουνιστές υποστηρίζουν και οργανώνουν την προλεταριακή βία στη σύγκρουσή της με το αστικό κράτος και τους μηχανισμούς και δεν τη στρέφουν στην κακοποίηση προσώπων, όσο δικαιολογημένα μισητών κι αν είναι. Το λιντζάρισμα αστών πολιτικών δεν ανήκε ποτέ ούτε στις απόψεις, ούτε στην ηθική, ούτε στις παρακαταθήκες του μαρξισμού. Παραθέτω ένα εύγλωττο απόσπασμα από το έργο του Τρότσκι, «Η ζωή μου», το οποίο, τηρουμένων, φυσικά, των αναλογιών αφορά το ζήτημα της προσωπικής κακοποίησης. Να μην μας διαφεύγει ότι οι συνθήκες ζωής των μαζών και η εγκληματική αστική πολιτική της εποχής στην επαναστατημένη Ρωσία ήταν ασύγκριτα χειρότερες από τη δραματική κατάσταση που βιώνουμε στη χώρα.


«Στις 3 Ιουλίου, στη συνεδρίαση του Σοβιέτ, στο Ανάκτορο της Ταυρίδας, έμαθα για τη διαδήλωση του συντάγματος πολυβολητών και για την έκκληση του στ’ άλλα συντάγματα και στα εργοστάσια. Η είδηση με βρήκε απροετοίμαστο. Η εκδήλωση είταν αυθόρμητη, προερχόταν απ’ τα κάτω, από ανώνυμη πρωτοβουλία. Την επόμενη μέρα πήρε μεγαλύτερες διαστάσεις, με τη συμμετοχή τώρα πια και του δικού μας κόμματος. Το Ανάκτορο της Ταυρίδας κατακλύστηκε απ’ τις λαϊκές μάζες. Κυριαρχούσε ένα μονάχα σύνθημα: «Όλη η εξουσία στα Σοβιέτ!»! Μπρος απ’ το Ανάκτορο μια μικρή ομάδα από ύποπτα άτομα που ξεμοναχιάστηκε απ’ το πλήθος έπιασε τον υπουργό της Γεωργίας Τσέρνωφ και τον υποχρέωσε να μπει σ’ ένα αυτοκίνητο. Οι περισσότεροι μείνανε αδιάφοροι για την τύχη του υπουργού και εν πάσει περιπτώσει οι συμπάθειές τους δε στρέφονταν προς το μέρος του. Η είδηση της σύλληψης του Τσέρνωφ και για το φοβερό κίνδυνο που τον απειλούσε έφτασε στο Ανάκτορο. Οι σοσιαλεπαναστάτες αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν θωρακισμένα αυτοκίνητα με πολυβόλα για να σώσουν τον ηγέτη τους. Η εκμηδένιση της λαϊκότητάς τους τούς εξενεύριζε: Ήθελαν να δείξουν ακόμα τη γροθιά τους. Αποφάσισα να μπω μέσα στο αυτοκίνητο που είταν ο Τσέρνωφ, να μπορέσουμε έτσι να ξεφύγουμε απ’ το πλήθος κ’ έπειτα να τον απελευθερώσω. Αλλά ο μπολσεβίκος Ρασκόλνικωφ, υποπλοίαρχος της μοίρας της Βαλτικής, που είχε οδηγήσει τους ναύτες της Κροστάνδης στη διαδήλωση, απαιτούσε εξαιρετικά συγκινημένος, να αναλάβει αυτός την άμεση απελευθέρωση του υπουργού, για να μην αφίσει να διατυπωθεί η κατηγορία, πως οι ναύτες του είχαν ενεργήσει για τη σύλληψή του. Συμφώνησα να βοηθήσω το Ρασκόλνικωφ. Για τη συνέχεια δίνω το λόγο στον ίδιο:
«Είναι πολύ δύσκολο να προσδιορισθεί πόσο θα κρατούσε ακόμα αυτή η θύελλα της μάζας, αν ο σύντροφος Τρότσκυ δεν ερχόταν να βοηθήσει. Μ’ ένα σάλτο βρέθηκε στο καπώ του αυτοκινήτου και με μια αποφασιστική χειρονομία ανθρώπου που έδειχνε πως δε μπορούσε να περιμένει, αξίωσε να τον ακούσουν. Για ένα λεπτό ηρέμησαν όλα και κυριάρχησε νεκρική σιγή. Με δυνατή, καθαρή, μεταλλική φωνή ο Λεβ Νταβίντοβιτς είπε μερικά λόγια και κατέληξε με τη φράση: «Αν υπάρχει κανείς που να θέλει την κακοποίηση του Τσέρνωφ, να σηκώσει το χέρι!». Κανένας, συνεχίζει ο Ρακόλνικωφ, δεν τόλμησε να πει λέξη, κανένας δεν έφερε αντίρρηση. «Πολίτα Τσέρνωφ, είστε ελεύθερος»! φώναξε θριαμβευτικά ο Τρότσκυ και κάνοντας ολάκερη στροφή προς το μέρος του υπουργού Γεωργίας, του έγνεψε να κατέβει απ’ το αυτοκίνητο. Ο Τσέρνωφ δεν είταν ούτε ζωντανός ούτε πεθαμένος. Τον βοήθησα να κατέβει και με όψη κάτωχρη, με αβέβαια και ταλαντευόμενα βήματα ανέβηκε τα σκαλιά κ’ εξαφανίστηκε στον προθάλαμο του κτιρίου. Ικανοποιημένος για τη νίκη αποχώρησε μαζύ του κι ο Λεβ Νταβίντοβιτς».
Λέων Τρότσκυ, «Η ζωή μου», σ. 293-294, μετάφραση Μαρίας-Λουίζας Κωνσταντινίδη, Εκδόσεις «Αλλαγή», Αθήνα 1986 


Ανδρέας Δαμασκηνός